Cerkiew św. Michała Archanioła w Brzeżawie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cerkiew
św. Michała Archanioła
w Brzeżawieobecnie kościół św. Michała Archanioła
A-325 z dnia 29.07.1982[1]
kościół filialny
Ilustracja
Elewacja południowa
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Brzeżawa

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Wniebowstąpienia Pańskiego w Lipie

Wezwanie

św. Michał Archanioł

Wspomnienie liturgiczne

29 września

Położenie na mapie gminy Bircza
Mapa konturowa gminy Bircza, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Brzeżawa, cerkiew”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Brzeżawa, cerkiew”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Brzeżawa, cerkiew”
Położenie na mapie powiatu przemyskiego
Mapa konturowa powiatu przemyskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Brzeżawa, cerkiew”
Ziemia49°40′31,6″N 22°21′46,7″E/49,675444 22,362972

Cerkiew św. Michała Archanioła w Brzeżawie – dawna filialna cerkiew greckokatolicka wzniesiona w 1843.

Na początku lat 80. XX w. świątynia przejęta przez kościół rzymskokatolicki i użytkowana jako kościół filialny św. Michała Archanioła w parafii Wniebowstąpienia Pańskiego w Lipie[2].

Obiekt wpisany na listę zabytków w 1982. Włączony do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Została zbudowana w 1843, na miejscu wcześniejszej cerkwi. Remontowana na przełomie XIX i XX w. Należała do greckokatolickiej parafii w Lipie. Po wysiedleniach ludności autochtonicznej po 1947 nieużytkowana. W latach 2005–2007 przeprowadzono prace remontowe między innymi konserwację polichromii ściennej[2].

Architektura i wyposażenie[edytuj | edytuj kod]

To budowla drewniana konstrukcji zrębowej, orientowana, trójdzielna z sanktuarium zamkniętym trójbocznie. Świątynia powtarza układ cerkwi w Lipie o dwóch bryłach, jednokalenicowym dachu z trzema baniastymi hełmami o podobnych rozmiarach[2].

Ikonostas z drugiej połowy XIX w. rozmontowano, a ikony rozmieszczono na ścianach nawy i ścianie tęczowej. Została zachowana polichromia figuralna. W przedsionku znajduje się ikona z połowy XVII w., przedstawiająca Chrystusa Nauczającego[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2018-05-11].
  2. a b c Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. PRO CARPATHIA, Rzeszów 2015, s. 30, 31. ISBN 978-83-61577-68-3.
  3. Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda: Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja. Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2011, s. 209, 210. ISBN 83-89188-08-2.