Kościół św. Michała Archanioła w Bystrzycy Kłodzkiej
 A/1673/137 z dnia 2.01.1950
| |||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||
| |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||
| Adres |
pl. Marii Skłodowskiej-Curie | ||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Dekanat | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
29 września | ||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Bystrzycy Kłodzkiej  | |||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |||||||||||
Położenie na mapie gminy Bystrzyca Kłodzka  | |||||||||||
 50°17′51,288″N 16°39′00,251″E/50,297580 16,650070
| |||||||||||
Kościół św. Michała Archanioła w Bystrzycy Kłodzkiej – główna świątynia parafii św. Michała Archanioła. Kościół był wzmiankowany już w 1336 roku, na przestrzeni wieków był wielokrotnie rozbudowywany.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z roku 1336, niestety nie wiadomo jaki był wtedy wygląd budowli[1]. W XIV w. do najstarszej romańskiej części dobudowano trzyprzęsłowy korpus nawowy, adaptując mury pierwotnie wzniesionej świątyni. W północno-zachodnim narożniku wzniesiono wieżę, a do prezbiterium dobudowano pomieszczenie dla chóru[1]. W roku 1426 podczas oblężenia husytów runęła wieża kościoła, która była włączona w obręb murów miejskich i została podkopana przez wojska oblegające Bystrzycę Kłodzką[2]. W 1475 r. kościół spłonął, a następnych latach został odbudowany[2]. W roku 1497 dobudowano wieloboczne zakończenie prezbiterium, oraz nową nawę od południa, a w roku 1511 dwie kaplice – również od strony południowej[1]. W 1676 r. świątynie odrestaurowano, a w roku 1793 dobudowano od północnej strony nową zakrystię. W latach 1914–1915 rozbudowano bryłę w kierunku zachodnim, dodając po cztery nowe przęsła. Wtedy też wyburzono starą wieżę, zastępując ją nową od południa i dobudowano kruchtę od zachodu[1].
Decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków z dnia 2 stycznia 1950 r. budynek został wpisany do rejestru zabytków[3].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Kościół jest budowlą wzniesioną z kamienia i cegły, posiada dwie nawy, siedem przęseł i czworoboczną wieżę, w górnej części przechodzącej w ośmiobok, zwieńczoną wysokim hełmem z trzema prześwitami[4]. Bryła jest nakryta dwoma dachami dwuspadowymi[1]. Świątynia posiada dwa prezbiteria, dwie kruchty i zakrystię. Wnętrze przykryte jest sklepienie krzyżowo-żebrowymi[4]. W kościele zachowało się sporo kamiennych detali architektonicznych, pochodzących z XIII i XIV w. takich jak: portale, kapitele, obramienia okienne i żebra[4]. Najstarszym z zachowanych w świątyni zabytków jest rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem, umieszczona na głównym ołtarzu[5]. Pochodząca z XV w. figura jest złocona i pokryta polichromią. Z roku 1577 pochodzi wykuta z piaskowca chrzcielnica, bogato zdobiona herbami m.in. orłem piastowskim, czeskim lwem i herbami fundatorów i rzeźbą Madonny, z wykutym na trzonie cytatem z Ewangelii św. Marka[6]. Poza tym w kościele zachowała się dużo innych zabytków, między innymi: barokowa krata z XVII w., neogotycka ambona z 1874 r., czy prospekt organowy z 1753 r[5], polichromowana empora z 1583. W prezbiterium rzeźby św. Franciszka Ksawerego i św. Jana Nepomucena dłuta Michaela Klahra starszego. Rzeźba Chrystusa Frasobliwego z 1740, w kruchcie renesansowe epitafium Koschwitzów z I poł. XVI[7].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Józef Pilch: Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2005, s. 40. ISBN 83-213-4366-X.
- ↑ a b Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 15. Wyd. I. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1994, s. 71. ISBN 83-85773-06-1.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2014-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ a b c Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 15. Wyd. I. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1994, s. 72. ISBN 83-85773-06-1.
- ↑ a b Krystyna Bartnik: Śląsk w zabytkach sztuki. Bystrzyca Kłodzka. Wyd. I. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1992, s. 64. ISBN 83-04-03529-4.
- ↑ Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 15. Wyd. I. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1994, s. 73. ISBN 83-85773-06-1.
- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk – przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977 s. 146.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marek Staffa (redakcja), „Słownik geografii turystycznej Sudetów”, tom 15, Wrocław, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1991, ISBN 83-7005-340-8.
- Józef Pilch, Leksykon zabytków architektury Dolnego Śląska, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2005, ISBN 83-213-4366-X, OCLC 69480077.
- Krystyna Bartnik, „Śląsk w zabytkach sztuki. Bystrzyca Kłodzka”, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków, 1992, ISBN 83-04-03529-4.