Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Cychrach

Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Cychrach
	408 z dnia 04.07.1956
	kościół parafialny
Państwo	Polska
Miejscowość	Cychry
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Stanisława Biskupa Męczennika w Cychrach
Wezwanie	św. Stanisława Biskupa Męczennika
Wspomnienie liturgiczne	8 maja
Historia
Data zakończenia budowy	przed 1250
Data poświęcenia	05.05.1946
Poprzednie wyznanie	ewangelickie
Fundator	prawdopodobnie templariusze
Dane świątyni
Styl	romański, wieża gotycka
Świątynia; • materiał bud.; • długość; • szerokość	; • granit, cegła; 30,5 m; 21,65 m
Wieża kościelna; • liczba wież	; 1
	Położenie na mapie gminy Dębno Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Cychrach
	Położenie na mapie Polski Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Cychrach
	Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Cychrach
	Położenie na mapie powiatu myśliborskiego Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Cychrach
	52°41′28″N 14°42′26″E/52,691111 14,707222
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kościół pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika w Cychrach – kościół parafialny parafii św. Stanisława Biskupa Męczennika w Cychrach.

Opis[edytuj | edytuj kod]

Kościół orientowany, salowy z transeptem i półkolistą apsydą oraz szeroką wieżą przy szczycie zachodnim, nakrytą namiotowym hełmem. Wymiary 30,5 × 21,65 m, stara nawa 8,5 m; grubość muru 1,3 m, wieży 1,6 m^[2].

We wnętrzu kruchty zachowany uskokowy portal zamknięty łagodnym łukiem ostrym, po południowej stronie ślady półkoliście zamkniętego portalu. Do czasów współczesnych zachowały się także: romański korpus i apsyda z regularnej kostki granitowej, transept i podstawa wieży z nieregularnych głazów narzutowych, dwie górne kondygnacje wieży z cegły, otynkowane po 1838 r. Na uwagę zasługują: drewniany strop, empora chórowa z prospektem organowym, ławki z XIX w., empory boczne. Z wyposażenia zachowała się grupa rzeźb polichromowych ze sceny Ukrzyżowania (z lat 1510-1520, charakterystyczne dla mistrza z Barnkowa^[2]), dzwon z 1770 r. o średnicy 0,8 m wykonany przez ludwisarza Friedricha Gottholda Körnera we Frankfurcie nad Odrą^[3], witraże według projektu Ireny Kisielewskiej z 1982 r. Godne uwagi są również dwa mosiężne świeczniki z początku XX w. wiszące w formie obręczy oraz neogotycka chrzcielnica z 2 poł. XIX w.^[4]

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wybudowany przed 1250 r. (na co wskazuje ślad portalu południowego o okrągłym łuku) prawdopodobnie z fundacji templariuszy. Z pierwotnego założenia pochodzą ściany zachodnia, południowa i północna. Był to kościół usytuowany na rzucie prostokąta, bez wieży. W XVI w. do części zachodniej dobudowano masyw wieżowy – w dolnej partii wykonany z głazów narzutowych, w górnych z cegieł. W 1758 r. podczas walk toczonych w bitwie pod Sarbinowem wieża niemal doszczętnie spłonęła, a budynek uległ częściowemu zniszczeniu. Od strony zachodniej w 1768 r. dobudowano czworoboczną wieżę, przebudowaną i otynkowaną w 1838 r. Od strony wschodniej w 1858 r.^[5]^[6] wzniesiono w stylu neogotyckim transept i prezbiterium z półkolistą apsydą, do budowy której wykorzystano granitowy materiał rozbiórkowy ze ściany wschodniej. Duży dzwon z 1883 r., o średnicy 0,92 m (ludwisarz Fr. Schilling, wytwórnia z Apoldy^[3]), został zabrany w czasie II wojny światowej; bogate archiwum kościelne zostało zniszczone przez zamieszkałe w budynku byłej pastorówki rodziny przesiedleńców ze wschodu, którym nakazano posprzątać budynek. Według relacji świadków, archiwum spalono na podwórzu posesji^[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ BIP Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Szczecinie. [dostęp 2017-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-26)].
↑ ^a ^b Karty z dziejów Dębna. Dębno: PPH "Zapol" Dmochowski Sobczyk, 2005, s. 70. ISBN 83-60140-35-9.
↑ ^a ^b F. Wolff: Die Glocken der Provinz Brandenburgund ihre Giessen. Berlin: Der Zirkel, Architekturverlag G.m.b.H., 1920, s. 115.
↑ Ks. R.Gołębiowski. Parafia pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika w Cychrach. Tygodnik Katolicki Niedziela, Edycja szczecińska 23/2003. [dostęp 2010-01-08].
↑ Z. Świechowski: Architektura granitowa Pomorza Zachodniego w XIII wieku. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 1950, s. 72.
↑ W 1856 r. według J. Kosacki, B. Kucharski: Pomorze Zachodnie i Środkowe. Przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka - MUZA SA, 2001, s. 297. ISBN 83-7200-583-4.
↑ E. Zioła (red.): W Cychrach Oni byli pierwsi 1945-2013: stare i nowe dzieje Cychr. Cychry: 2013, s. 61.

[rejestr-1] BIP Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Szczecinie. [dostęp 2017-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-26)].

[Karty-2] Karty z dziejów Dębna. Dębno: PPH "Zapol" Dmochowski Sobczyk, 2005, s. 70. ISBN 83-60140-35-9.

[Glocken-3] F. Wolff: Die Glocken der Provinz Brandenburgund ihre Giessen. Berlin: Der Zirkel, Architekturverlag G.m.b.H., 1920, s. 115.

[4] Ks. R.Gołębiowski. Parafia pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika w Cychrach. Tygodnik Katolicki Niedziela, Edycja szczecińska 23/2003. [dostęp 2010-01-08].

[5] Z. Świechowski: Architektura granitowa Pomorza Zachodniego w XIII wieku. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 1950, s. 72.

[6] W 1856 r. według J. Kosacki, B. Kucharski: Pomorze Zachodnie i Środkowe. Przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka - MUZA SA, 2001, s. 297. ISBN 83-7200-583-4.

[7] E. Zioła (red.): W Cychrach Oni byli pierwsi 1945-2013: stare i nowe dzieje Cychr. Cychry: 2013, s. 61.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]