Kościół św. Wawrzyńca w Krakowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół św. Wawrzyńca
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kazimierz / Kraków

Wyznanie

katolickie

Kościół

Kościół łaciński

Wezwanie

św. Wawrzyńca

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Wawrzyńca”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Wawrzyńca”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Wawrzyńca”
Ziemia50°03′03,5″N 19°56′56,8″E/50,050972 19,949111

Kościół św. Wawrzyńca – średniowieczny kościół, który wznosił się na podkrakowskim Kazimierzu w rejonie zbiegu dzisiejszych ulic św. Wawrzyńca i Dajwór, dawny kościół parafialny wsi Bawół, zburzony pod koniec XVIII wieku.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Kościół św. Wawrzyńca był jednym z trzech kościołów parafialnych istniejących na terenie założonego w XIV w. miasta Kazimierz przed jego powstaniem. Stanowił świątynię parafialną wsi Bawół, po raz pierwszy jest wzmiankowany w 1322. Wedle tradycji jego fundatorem miał być Piotr Włostowic, który żył w pierwszej połowie XII w. Część badaczy przypuszcza, że kościół mógł powstać w drugiej połowie XIII w. z fundacji znanego ze źródeł właściciela wsi, komesa Wawrzyńca[1][2], inni wskazują, że kościół mógł być starszy i to imię komesa mogło pochodzić od wezwania świątyni[3].

W XIV w. wieś Bawół została włączona w granice Kazimierza, a tutejszą parafię wcielono do parafii przy kościele Bożego Ciała – kościół św. Wawrzyńca był odtąd jedynie świątynią filialną[1][4].

W 1635 świątynię zburzono[5] i staraniem prepozyta kanoników regularnych z kościoła Bożego Ciała Marcina Kłoczyńskiego zastąpiono ją nową, poświęconą w 1642. Z akt wizytacji biskupiej z końca XVI w. wynika, że pierwotna budowla była murowana, z kolei ze źródeł dotyczących budowy wynika, że nowa świątynia murowana stanęła na miejscu kościoła drewnianego. Z późniejszych opisów wiadomo, że wzniesiony w XVII w. kościół był orientowany, z czterema ołtarzami, trzema wejściami i czterema oknami. Nad głównym wejściem wznosił się chór muzyczny[1]. Kościół odgrodzony był murem od sąsiadującego z nim miasta żydowskiego na Kazimierzu[5].

Kościół zburzono wkrótce po 1785[1][6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Rożek 1983 ↓, s. 118–119.
  2. Konieczna 1938 ↓, s. 14–16.
  3. Wyrozumski 1992 ↓, s. 138–140.
  4. Konieczna 1938 ↓, s. 15–16, 36.
  5. a b Świszczowski 1981 ↓, s. 138–139.
  6. Świszczowski 1981 ↓, s. 256.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jerzy Wyrozumski: Dzieje Krakowa. Janina Bieniarzówna i Jan M. Małecki (red.). T. 1: Dzieje Krakowa. Kraków do schyłku wieków średnich. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1992. ISBN 83-08-02057-7.
  • Michał Rożek. Nie istniejące kościoły Krakowa. „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej”. R. 33, s. 117, 1983. 
  • Stefan Świszczowski: Miasto Kazimierz pod Wawelem. Kraków: 1981.
  • Wanda Konieczna: Początki Kazimierza (do r. 1419). W: Studia nad przedmieściami Krakowa. Kraków: 1938, s. 7–90, seria: Biblioteka Krakowska. 94.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]