Cerkiew Narodzenia Bogurodzicy w Michniowcu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cerkiew Narodzenia Bogurodzicy
obecnie kościół Jana Chrzciciela
A-135 z dnia 17.03.1969[1]
kościół filialny
Ilustracja
Cerkiew z dzwonnicą
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Michniowiec

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

parafia

parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Czarnej

Wezwanie

Narodzenie św. Jana Chrzciciela

Położenie na mapie gminy Czarna
Mapa konturowa gminy Czarna, po prawej znajduje się punkt z opisem „Michniowiec, cerkiew”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko dolnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Michniowiec, cerkiew”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Michniowiec, cerkiew”
Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego
Mapa konturowa powiatu bieszczadzkiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Michniowiec, cerkiew”
Ziemia49°17′49″N 22°43′56″E/49,296944 22,732222

Cerkiew Narodzenia Bogurodzicy w Michniowcu – dawna cerkiew parafialna greckokatolicka, wzniesiona w 1863 w Michniowcu.

Od 1971 cerkiew pełni funkcję rzymskokatolickiego kościoła filialnego parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Czarnej. Obiekt włączony do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Obecna cerkiew nie jest pierwszą, jaka powstała w Michniowcu. Wiadomo, że podobny obiekt istniał tu w roku 1557[2]. Obecna cerkiew powstała w roku 1863 lub 1868[3][4]. Większy remont cerkwi odbył się w roku 1924, kiedy wyremontowano zakrystię oraz przedsionek (tzw. kruchtę). Przed wojną dobudowano także chór, obiegający większą część cerkwi, odnowiony w 1983 roku[2]. Po 1951 zamknięta i nieużytkowana. Przez pewien czas służyła jako magazyn na zboże. W 1962 część wyposażenia przewieziono do muzeum w Łańcucie. W 1973 przekazana kościołowi rzymskokatolickiemu. Remontowana w 1981. W 1983 wykonano nową polichromię wnętrza. W 1997 skradziono dzwony[4].

Architektura i wyposażenie[edytuj | edytuj kod]

Cerkiew jest budynkiem drewnianym na kamiennej podmurówce, trójdzielnym, orientowanym. Według specjalistów tego typu układy przestrzenne, jakie wykorzystane zostały w tym budynku, są nieobecne w budownictwie ukraińskim, co sprawia, że cerkiew ta powinna zostać uznana za przedstawiciela odrębnego nurtu. Nawa ma plan ośmioboku, prezbiterium jest zamknięte, trójboczne z zakrystią od strony północnej, a babiniec (prytwor) czworoboczny z przedsionkiem. Cerkiew posiada trzy kopuły, kryte blachą, wszystkie zwieńczone ślepymi latarniami. Nad nawą znajduje się, wsparta na słupach, ośmiopołaciowa, kopuła zrębowa. Nad przedsionkiem i zakrystią znajdują się dachy dwuspadowe[2].

Wewnątrz na ścianach i kopule oraz balustradzie chóru muzycznego współczesna polichromia figuralna. Ikonostas z drugiej połowy XIX w. ma nietypowy półkolisty kształt dostosowany do łuku tęczy. Jego dolne ikony namiestne zawieszone w nawie i ołtarzu bocznym. Carskie wrota zawieszone na ścianie w sanktuarium po obu stronach ołtarza głównego. Wrota diakońskie z pełnych desek[4].

Otoczenie[edytuj | edytuj kod]

W 1969 wraz z cerkwią do rejestru zabytków wpisany został położony opodal cmentarz z kilkoma zachowanymi nagrobkami oraz dzwonnica. Dzwonnica zbudowana została w 1904 przez Jakuba Hirba. Budynek o rzadko spotykanej konstrukcji ma trzy kondygnacje i utworzony został na planie kwadratu. Dolna kondygnacja zrębowa, a górna słupowa, kryta gontem. Dzwonnica służyła także jako kostnica dla samobójców[3]. Dzwonnica remontowana w 1997[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2015-12-12].
  2. a b c Piotr Szechyński: Cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia Bogurodzicy w Michniowcu (ob. rzymskokatolicki kościół filialny pw. Narodzenia św. Jana Chrzciciela parafii w Czarnej). Twoje Bieszczady. [dostęp 2011-09-07]. (pol.).
  3. a b Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda: Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja. Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2003, s. 195, 196. ISBN 83-89188-08-2.
  4. a b c d Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. PRO CARPATHIA, Rzeszów 2015, s. 184. ISBN 978-83-61577-68-3.