Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Zielonkach

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół Narodzenia NMP
w Zielonkach
A-16 z 10.04.1968 [A-252/M][1]
kościół parafialny
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

32-087 Zielonki

Adres

ul. ks. Jana Michalika 1

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

parafia

Parafia Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Zielonkach

Wezwanie

Narodzenia Najświętszej Maryi Panny

Położenie na mapie gminy Zielonki
Mapa konturowa gminy Zielonki, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół Narodzenia NMP w Zielonkach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół Narodzenia NMP w Zielonkach”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Narodzenia NMP w Zielonkach”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Narodzenia NMP w Zielonkach”
Ziemia50°07′01,1280″N 19°54′55,4400″E/50,116980 19,915400
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Kościół pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Zielonkach – zabytkowy rzymskokatolicki, kościół parafialny znajdujący się w Zielonkach, w powiecie krakowskim. Kościół wraz z otoczeniem został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Kościół zbudowany w latach około 1524–1538 w miejscu starszego pochodzącego z przełomu XIII i XIV wieku. Zakrystia – według pamiątkowego napisu nad wejściem – wybudowana w 1524 roku. Prezbiterium wzniesione w 1533 r. przez muratora krakowskiego Jakuba Żura i kamieniarza Kaspra Simona. Nawa wybudowana w 1538 r. przez muratorów: Jana Kapinosa i Jana Bocheńczyka. W trakcie odnowienia w 1889 r. dobudowano pięterko nad zakrystią i strop płaski nawy. W 1947 r. po stronie północnej wyburzono gotyckie wejście boczne i w 1948 dobudowano kaplicę na planie kwadratu według projektu architekta Stefana Świszczowskiego[2]. W 1966 r. dobudowano po stronie zachodniej nowe modernistyczne, trzykondygnacyjne wejście, według projektu architekta Antoniego Mazura. Pierwszy poziom pełni rolę kruchty, drugi miejsce dla chóru z nowymi, trzydziestojednogłosowymi organami firmy Tadeusza Rajkowskiego z Włocławka, a całość jest zwieńczona ażurową dzwonnicą w kształcie stalowego trójnogu, triangułu[2] zakończonego krzyżem[3]. Zawieszone są tam trzy dzwony: najmniejszy nosi imię Archanioła Gabriela, średni świętego Wojciecha, a największy Matki Boskiej Częstochowskiej[4].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Budowla murowana, jednonawowa, oszkarpowana, orientowana, w stylu późnogotyckim z elementami renesansowymi. Prezbiterium węższe od korpusu, zamknięte trójbocznie, przekryte sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Nawa przekryta stropem płaskim. Kaplica na rzucie kwadratu z dachem łamanym[5]. Na dachu barokowa sygnaturka.

Wystrój i wyposażenie[edytuj | edytuj kod]

Wnętrze świątyni
  • Cyborium z rzeźbiarskimi dekoracjami podobnymi do odrzwi zamku wawelskiego[6];
  • renesansowy portal do zakrystii[2];
  • po stronie południowej portal ostrołukowy z dekoracją renesansową[2];
  • tabernakulum ścienne, kamienne, renesansowe z 1533 autorstwa Kaspra Simona z warsztatu Simona Florentczyka[7][2];
  • fragmenty polichromii z XVI wieku i z 1758 roku autorstwa Andrzeja Radwańskiego[2];
  • ołtarz główny barokowy z posągami autorstwa snycerza Antoniego Frąckiewicza[2];
  • obraz Narodzenie Najświętszej Marii Panny z I połowy XVIII wieku[2];
  • ołtarzyk polowy – wykonany w Szkocji – w kształcie tryptyku z obrazem Matki Bożej Częstochowskiej z 1941 roku, ofiarowany w 1950 przez żołnierzy Armii Polskiej na Zachodzie[2];
  • kadzielnica manierystyczna z 1624 roku, ufundowana przez ks. Jana Augusta Rybkowicza[2];
  • łódka na kadzidło z I połowy XVII wieku[2];
  • ornat z haftem z przełomu XVII i XVIII wieku[2];
  • dzwon odlany przez Marcina Stefkowicza z 1616 roku[2].

Otoczenie[edytuj | edytuj kod]

  • Drewniana kapliczka z XIX wieku z ludową rzeźbą Matki Bożej z Dzieciątkiem[2];
  • wysoka kamienna figura z 1636 roku – zwana „Na Rozdziałowskim" – zwieńczona latarnią, z Pietą. Fundatorem było mieszczańskie małżeństwo Andrzeja i Zofii Pawlikowic[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. małopolskiego. [dostęp 2010-02-09].
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Kornecki 1993 ↓, s. 90.
  3. ↑ Wiadomości Konserwatorskie 48/2016 ↓.
  4. ↑ Strona parafii ↓.
  5. ↑ Krasnowolski 2013 ↓, s. 315.
  6. ↑ Dobrowolski 1978 ↓, s. 246.
  7. ↑ Krasnowolski 2013 ↓, s. 316.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_Narodzenia_Najświętszej_Marii_Panny_w_Zielonkach&oldid=73048384”