Kolonia Borek

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kolonia Borek
wieś
Ilustracja
Warta przepływająca przez Kolonię Borek
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

częstochowski

Gmina

Poczesna

Liczba ludności (2008)

358

Strefa numeracyjna

34

Kod pocztowy

42-262[2]

Tablice rejestracyjne

SCZ

SIMC

0142591

Położenie na mapie gminy Poczesna
Mapa konturowa gminy Poczesna, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kolonia Borek”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kolonia Borek”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Kolonia Borek”
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego
Mapa konturowa powiatu częstochowskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kolonia Borek”
Ziemia50°41′56″N 19°09′49″E/50,698889 19,163611[1]

Kolonia Borekwieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Poczesna[3][4].

W latach 1975–1998 Kolonia Borek administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Przed 2023 r. miejscowość była częścią wsi Zawodzie[5][3].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Folwark Borek pojawia się w zapisach ksiąg parafii w Poczesnej w 1793 roku[6]. W Królestwie Polskim folwark Borek wchodził w skład dóbr rządowych ekonomii Poczesna, jednej z pięciu w regionie częstochowskim[7]. Ukazem carskim z dnia 4 listopada 1841 roku część ekonomii razem z folwarkiem Borek została nadana prawem majoratu rosyjskiemu generał-lejtnantowi artylerii Michałowi Sobolewowi. W 1854 roku folwark miał powierzchnię 402 mórg. Po zmarłym w 1866 roku generale Sobolewie majorat odziedziczył jego syn Michał, a po nim jego siostra księżna Eliza Teniszew. Na mocy ustawy z 25 lipca 1919 r. majoraty przeszły na własność Skarbu Państwa[8].

Wieś Borek, obecnie Kolonia Borek leży w Częstochowskim Obszarze Rudonośnym i przez prawie cały XX wiek była ważnym ośrodkiem tego obszaru. W miejscowości znajdowała się siedziba Towarzystwa Akcyjnego Zakładów Hutniczych "Huta Bankowa" w Poczesnej. Huta była zarządzana przez Austriaków. W 1908 roku przeszła na własność Francuskiego Towarzystwa Anonimowego. W 1918 roku zarząd przeszedł w ręce Polaków. Następnie z powodu trudności finansowych wszystkie akcje wykupił największy francuski zakład metalurgiczny Schneider & Cie. Dyrektorem towarzystwa był Ludwik Hennequin, który w Kolonii Borek miał swój pałac nad rzeką Wartą. W okresie międzywojennym zakład zatrudniał 1452 pracowników pracujących w 19 kopalniach. W latach 1931-36 z powodu kryzysu finansowego towarzystwo nie funkcjonowało. W roku 1963 Przedsiębiorstwo Kopalni Rud Żelaza "Osiny" zatrudnionych było 4985 pracowników. W ramach przedsiębiorstwa funkcjonowały duże kopalnie jak: "Tadeusz I", "Tadeusz II","Teodor", "Dębowiec" czy "Szczekaczka". Kopalnie połączone były siecią linii kolejek wąskotorowych. Dowoziły one pracowników, jak i przewoziły rudę, m.in. do pobliskiej Huty Częstochowa. Zakład przyczynił się do rozwoju regionu, budował szkoły, przedszkola, obiekty sportowe (w gminie Poczesna i Huta Stara B). W roku 1985 zakład upadł, zlikwidowano przemysł wydobywczy, zamknięto kopalnie, tory linii wąskotorowych rozebrano. Przy przedsiębiorstwie w latach sześćdziesiątych XX wieku funkcjonowały Zakłady Mechaniczne. Na bazie upadającego przedsiębiorstwa, powstało Przedsiębiorstwo Budowy Maszyn, produkujące popularne w latach 70, 80 i 90. "osinobusy". Były to pojazdy brygadowe produkowane w Nowej Wsi na podwoziu marki "Star" sprowadzanym ze Starachowic. Przedsiębiorstwo produkowało wszelkiego rodzaju pojazdy specjalne. Od 1992 roku produkcję pojazdów specjalnych prowadzi PPHU "Osiny" SC.

W 2010 roku miejscowość została nawiedzona przez powódź w wyniku wylania rzeki Warty.

Parafia rzymskokatolicka[edytuj | edytuj kod]

Parafianie wyznania rzymskokatolickiego podlegają pod parafię św. Jana Chrzciciela w Poczesnej[9].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 8516
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1598 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. a b Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2022 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2783)
  4. GUS. Rejestr TERYT
  5. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Parafia Poczesna | Powstanie i rozwój Parafii [online] [dostęp 2022-02-15] (pol.).
  7. Poczesna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 355.
  8. Ziemiaństwo z okolic Częstochowy 1793 – 1945 [online], www.genealodzy.czestochowa.pl, 15 października 2015 [dostęp 2022-02-15] (pol.).
  9. Poczesna – Św. Jana Chrzciciela | [online], kuriaczestochowa.pl [dostęp 2016-05-13] [zarchiwizowane z adresu 2014-07-06].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]