Kolumna Rolanda w Dubrowniku
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku |
kolumna |
Położenie na mapie Chorwacji  | |
 42°38′27,6″N 18°06′37,2″E/42,641000 18,110333
| |
Kolumna Rolanda w Dubrowniku (chorw. Orlandov stup) – średniowieczna kolumna z przedstawieniem rycerza Rolanda, rozsławionego przez francuski epos rycerski Pieśń o Rolandzie, stojąca na placu Luža w Dubrowniku.
Roland w średniowieczu[edytuj | edytuj kod]
W średniowieczu stawiano posągi Rolanda jako znak wolności w wielu miastach Europy, tzw. miastach Rolanda. Figura Rolanda symbolizowała niezależność miasta, prawo do wolnego handlu oraz własnej jurysdykcji.
Pierwowzorem Rolanda jest Hruodlandus, hrabia marchii bretońskiej i siostrzeniec Karola Wielkiego, który brał udział w wyprawie wojennej do Hiszpanii przeciw Saracenom w 778 i poległ w walkach w Pirenejach w bitwie w wąwozie Roncevaux. O wydarzeniu tym wspomina w kilku wersach kronikarz Karola Wielkiego Einhard w biografii władcy Vita Carolo Magni (pol. Życie Karola Wielkiego). Na kanwie tej historii powstał później średniowieczny francuski epos rycerski Pieśń o Rolandzie (fr. Chanson de Roland).
Kult Rolanda przywędrował do Dubrownika, kiedy miasto znajdowało się pod ochroną króla węgierskiego Zygmunta Luksemburskiego[1]. Legenda Rolanda została zinternalizowana przez mieszkańców miasta – powstała legenda według której Roland był obrońcą Dubrownika w walce z Saracenami, podczas której miał stoczyć zwycięski pojedynek z piratem zwanym Spuzente[1]. W rzeczywistości oblężenie Dubrownika przez Saracenów miało miejsce ponad sto lat po śmierci bohatera[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kolumna została wzniesiona w 1419 roku z inicjatywy Zygmunta Luksemburskiego, syna cesarza Karola IV[a][2]. W 1396 Zygmunt Luksemburski zatrzymał się w Dubrowniku po przegranej z Turkami[1] i za 2000 dukatów podjął się ochrony miasta[2]. Kolumna Rolanda miała symbolizować niezależność Dubrownika od Republiki Weneckiej[2]. Senat miasta zlecił projekt rzeźbiarzowi z Lombardii Bonnino di Jacopo[3], który miał współpracować z artystami lokalnymi m.in. Antunem[4]. Pierwsza wzmianka o pomniku Rolanda w Dubrowniku pochodzi z 1423 roku[5].
Prawe przedramię Rolanda służyło jako wzorzec standardowej jednostki miary długości (51,2 cm) – Dubrovački lakat[1].
Obecnie przed pomnikiem dokonywane jest otwarcie dorocznego Letniego Festiwalu[1] oraz obchodów uroczystości św. Błażeja, patrona Dubrownika.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Pomnik Rolanda w Dubrowniku różni się od przedstawień Rolanda w Niemczech[3]. Obok rzeźby znajdował się drewniany maszt, na którym wywieszano flagę republiki kupieckiej, aż do przybycia Napoleona[3].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Inne źródła podają, że kolumna została wzniesiona rok wcześniej – w 1418 roku, zob. Jonathan Bousfield: Rough guide to Croatia. Rough Guides, s. 380.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Jonathan Bousfield: Rough guide to Croatia. Rough Guides, 2003, s. 380. ISBN 1-84353-084-8. [dostęp 2011-09-29]. (ang.).
- ↑ a b c Dieter Pötschke: Rolande, Kaiser und Recht: zur Rechtsgeschichte des Harzraums und seiner Umgebung. Lukas Verlag, 1999, s. 155. ISBN 3-931836-30-4. [dostęp 2011-09-29]. (niem.).
- ↑ a b c Harald Heppner: Hauptstädte zwischen Save, Bosporus und Dnjepr. Böhlau Verlag Wien, 1998, s. 133. ISBN 3-205-98901-5. [dostęp 2011-09-29]. (niem.).
- ↑ Mimmo Cuticchio, Alfred Hartenbach, Adriana Kremenjaš-Daničić, Armin Laschet, Emmanuel Morucci i inni: Orlandovi europski putovi. Adriana Kremenjas-Danicic, 2006, s. 415. ISBN 953-95338-0-5. [dostęp 2011-09-29]. (wł.).
- ↑ Dieter Pötschke: Rolande, Kaiser und Recht: zur Rechtsgeschichte des Harzraums und seiner Umgebung. Lukas Verlag, 1999, s. 131. ISBN 3-931836-30-4. [dostęp 2011-09-29]. (niem.).