Konstanty Mikołaj Radziwiłł (1902–1944)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Konstanty Mikołaj Radziwiłł
Herb
Trąby
Rodzina

Radziwiłłowie

Data i miejsce urodzenia

10 lipca 1902
Sichów

Data i miejsce śmierci

14 września 1944
Zegrze

Ojciec

Maciej Mikołaj Radziwiłł

Matka

Róża Potocka

Żona

Maria z Żółtowskich

Dzieci

Krzysztof, Jan i Albert

Rodzeństwo

Krzysztof, Artur i Maciej

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Wojska Krzyż Armii Krajowej

Konstanty Mikołaj Radziwiłł herbu Trąby (ur. 10 lipca 1902 w Sichowie, zm. 14 września 1944 w Zegrzu[1]) – ziemianin, oficer Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Macieja Radziwiłła i Róży z Potockich. Miał trzech braci: Krzysztofa, Artura i Macieja[2]. W 1924 roku ukończył Akademię Handlową w Antwerpii, a w 1926 Szkołę Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu i uzyskał stopień podporucznika rezerwy kawalerii z przydziałem do 4 pułku strzelców konnych w Płocku. Po zakończeniu służby zarządzał własnym majątkiem ziemskim w Zegrzu.

Wziął udział w kampanii wrześniowej jako ochotnik, pełniąc funkcję obserwatora lotniczego w Samodzielnej Grupie Operacyjnej „Polesie” generała Franciszka Kleeberga. Aresztowany przez Niemców 6 października 1939 roku, był więziony w Pułtusku. Zwolniony w marcu 1940 roku dzięki protekcji króla włoskiego Wiktora Emanuela III i staraniom Maurycego Potockiego, zamieszkał w gajówce Arciechów[3].

W 1941 roku wstąpił do Związku Walki Zbrojnej, gdzie pełnił funkcję kwatermistrza III batalionu I Rejonu Legionowo w VII Obwodzie Okręgu Warszawskiego „Obroża”. 19 czerwca 1944 roku został mianowany porucznikiem rezerwy. W czasie powstania warszawskiego walczył jako dowódca 9 kompanii III batalionu w rejonie Legionowo–Jabłonna–Nieporęt. Jego przełożonym był Bronisław Tokaj ps. „Bogdan”. W sierpniu 1944 został zatrzymany przez Niemców. Został zamordowany we wrześniu 1944 roku w forcie zegrzyńskim[4]. Według relacji mieszkańców okolicznych wsi zgłosił się sam, żądając od Niemców uwolnienia swoich współtowarzyszy. Podobno przed śmiercią był katowany, obwożony po okolicy w odkrytym samochodzie i pokazywany mieszkańcom. Po wojnie chłopi poinformowali Marię Radziwiłł, że jej męża zabito w Zegrzu i tam pochowano, jednak żadnych śladów miejsca pochówku nie udało się wówczas odnaleźć. Dokładne miejsce pochowania szczątków zostało ustalone przypadkiem w trakcie prac ziemnych w maju 1968 r. W trakcie przebudowy strzelnicy znajdującej się na terenie koszar Oficerskiej Szkoły Łączności w Zegrzu odkryto szkielet człowieka. Zostały one pochowane w grobie rodzinnym na cmentarzu w Serocku[5].

Książę został pośmiertnie odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych, Medalem Wojska i Krzyżem AK[1].

Pałac Radziwiłłów w Jadwisinie

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

W 1927 roku książę Konstanty poślubił w Niechanowie pod Gnieznem Marię z Żółtowskich. Po ślubie małżonkowie zamieszkali w pałacu w Jadwisinie. Para miała trzech synów:

  • Krzysztof Maciej (1928–2009)
  • Jan Maciej (1930–2004)
  • Albert Hieronim (1931–2010).

Przodkowie Konstantego Mikołaja Radziwiłła[edytuj | edytuj kod]

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Maciej Radziwiłł (1749–1800)
 
 
 
 
 
 
 
Konstanty Mikołaj Radziwiłł (1793–1863)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Elżbieta Chodkiewicz (zm. 1804)
 
 
 
 
 
 
 
Maciej Józef Radziwiłł (1842–1907)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Mikołaj Karnicki (1772–1826)
 
 
 
 
 
 
 
Adela Karnicka (1811–1883)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Dorota Niemirowicz (zm. 1813)
 
 
 
 
 
 
 
Maciej Mikołaj Radziwiłł (1873–1920)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Józef Wawrzyniec Krasiński (1783–1845)
 
 
 
 
 
 
 
Stanisław Kostka Krasiński (1818–1849)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Emilia Anna Ossolińska (1790–1868)
 
 
 
 
 
 
 
Jadwiga Krasińska (1842–1913)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Antoni Michał Jabłonowski (1793–1855)
 
 
 
 
 
 
 
Dorota Jabłonowska (1820–1900)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Paulina Wandalin-Mniszech (1798–1863)
 
 
 
 
 
 
 
Konstanty Mikołaj Radziwiłł
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Artur Stanisław Potocki (1787–1832)
 
 
 
 
 
 
 
Adam Józef Potocki (1822–1872)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Zofia Branicka (1790–1879)
 
 
 
 
 
 
 
Artur Władysław Potocki (1850–1890)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Władysław Grzegorz Branicki (1783–1843)
 
 
 
 
 
 
 
Katarzyna Branicka (1825–1907)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Róża Potocka (1782–1862)
 
 
 
 
 
 
 
Róża Potocka (1878–1931)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Eugeniusz Lubomirski (1789–1834)
 
 
 
 
 
 
 
Eugeniusz Adolf Lubomirski (1825–1911)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Maria Czacka (zm. 1826)
 
 
 
 
 
 
 
Róża Lubomirska (1860–1881)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Andrzej Artur Zamoyski (1800–1874)
 
 
 
 
 
 
 
Róża Zamoyska (1836–1915)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Róża Potocka (1802–1862)
 
 
 
 
 
 

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Tekst Mirosława Pakuły: Wojenne losy Konstantego Mikołaja Radziwiłła. x68.cba.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]..
  2. ↑ Radziwiłł 2000 ↓, s. 108.
  3. ↑ Jan Gozdawa-Gołębiowski, Radziwiłł Konstanty Mikołaj, ps. Korab (1902–1944), [w:] Polski Słownik Biograficzny, Kraków 1987, T. XXX. z. 1, s. 264.
  4. ↑ Jan Gozdawa-Gołębiowski, op. cit., s. 264.
  5. ↑ Katarzyna Czajkowska: Serock. Kręcą film o śmierci majora Konstantego Radziwiła. gazetapowiatowa.pl, 2016-01-20. [dostęp 2017-02-03].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Konstanty_Mikołaj_Radziwiłł_(1902–1944)&oldid=71529714”