Koralodrzew

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Koralodrzew
Ilustracja
Erythrina crista-galli
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

bobowate właściwe

Rodzaj

koralodrzew

Nazwa systematyczna
Erythrina L.
Sp. Pl. 706. 1 Mai 1753
Typ nomenklatoryczny

E. corallodendron Linnaeus[3]

Erythrina abyssinica
Erythrina abyssinica
Erythrina caffra
Erythrina americana
Erythrina acanthocarpa

Koralodrzew, erytryna (Erythrina L.) – rodzaj roślin z rodziny bobowatych. Obejmuje ok. 120 gatunków[4][5]. Zasięg rodzaju obejmuje całą strefę tropikalną i subtropikalną, przy czym największe zróżnicowanie jest w Ameryce Środkowej, gdzie rośnie 50 gatunków. W Ameryce Południowej jest ich ok. 20, 38 obecnych jest w Afryce z Madagaskarem, 12 występuje w Azji i Australii. Ze względu na znaczenie użytkowe wiele gatunków zostało szeroko rozprzestrzenionych poza swym pierwotnym zasięgiem[4]. Są to drzewa i krzewy rosnące w lasach nizinnych i górskich zwykle na obszarach okresowo suchych, rzadziej na terenach podmokłych i w dolinach rzek, często też w formacjach zaroślowych i trawiastych[4]. Kwiaty zapylane są przez ptaki, dla których w porze suchej, gdy kwitną, ich nektar jest istotnym źródłem węglowodanów i wody[6].

Liczne gatunki uprawiane są jako ozdobne, drzewa sadzone są jako cieniodajne przy ulicach i w uprawach roślin wymagających osłony przed słońcem, w tym na plantacjach kawowców. Użytkowane jest ich drewno, liście służą jako pasza i zielony nawóz. Niektóre gatunki wykorzystywane są jako lecznicze. Nasiona wielu gatunków używane są jako koraliki w naszyjnikach[4][6] (przy czym zwykle są też silnie trujące[7]).

Nazwa pochodzi od greckiego słowa ερυθρóς (erythros) „czerwony” i związana jest z barwą kwiatów szeregu gatunków[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Drzewa osiągające do 20 m oraz krzewy. Pędy zwykle uzbrojone w krótkie ciernie[7].
Liście
Zwykle sezonowe, rzadziej wieczniezielone, skrętoległe, trójlistkowe[7].
Kwiaty
Motylkowe, okazałe, zebrane w grona wyrastające na szczytach pędów. Kielich rurkowaty, dzwonkowaty lub pochwowaty z 5 nierównymi ząbkami, czasem dwuwargowy. Korona silnie wydłużona, zwykle czerwona lub pomarańczowa. Długi i okazały jest zwykle żagielek, łódeczka jest od niego mniej lub bardziej krótsza, a skrzydełka są silnie lub całkiem zredukowane. Pręcików 10, z których 9 ma nitki zrośnięte, a jeden jest wolny. Słupek pojedynczy, z jednego owocolistka, z górną zalążnią zawierającą kilka zalążków[7][8].
Owoce
Strąki drewniejące, walcowate lub spłaszczone, zwykle przewężone między nasionami. Nasion jest od 1 do 14 i są one barwy białej, szarej, brązowej, a czasem są jaskrawo i kontrastowo zabarwione czerwono-czarno[7][8].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Synonimy[9].

Chirocalyx Meisn., Corallodendron KuntzeDuchassaingia Walp., Hypaphorus Hassk., Micropteryx Walp., Tetradapa Osbeck

Pozycja systematyczna

Jeden z rodzajów podrodziny bobowatych właściwych Faboideae w rzędzie bobowatych Fabaceae s.l.[2] W obrębie podrodziny należy do plemienia Phaseoleae[9].

Wykaz gatunków[10]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
  3. Erythrina Linnaeus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-01-14].
  4. a b c d e G. P. Lewis, Brian Schrire, Barbara Mackinder, Mike Lock: Legumes of the World. Royal Botanic Gardens, Kew, 2005, s. 413. ISBN 978-1-900347-80-8.
  5. Erythrina L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-14].
  6. a b David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 343, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  7. a b c d e Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 290. ISBN 0-333-73003-8.
  8. a b Ren Sa & Michael G. Gilbert: Erythrina Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-01-14].
  9. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
  10. Erythrina. The Plant List. [dostęp 2016-09-17]. (ang.).
  11. Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 97.