Kosmów (województwo lubelskie)
50°43′13″N 24°00′53″E/50,720278 24,014722| wieś | |
 Widok ogólny (część północno-wschodnia miejscowości) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
22-500[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LHR |
| SIMC |
0889255[5] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Hrubieszów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego  | |
| 50°43′13″N 24°00′53″E/50,720278 24,014722[1]
| |
Kosmów (ukr. Космів) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Hrubieszów[5][6].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0889261 | Kosmów-Kolonia | część wsi |
Wieś starostwa hrubieszowskiego położona była w XVIII wieku w województwie bełskim[7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Hrubieszów[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 355 mieszkańców i była trzynastą co do wielkości miejscowością gminy[9].
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Kryłowie[10].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś osadzona w wieku XIV. W roku 1388 wraz z całą ziemią bełską został przez Jagiełłę nadany książętom mazowieckim[11]. W latach 1392–1431 wraz z Szychowicami i Cichobórzem należał do królewskich dóbr hrubieszowskich. W 1431 Jagiełło zwrócił go księciu Ziemowitowi V w nagrodę za jego udział w walkach ze zbuntowanym Świdrygiełłą, natomiast w 31 lat później wieś została włączona bezpośrednio do Korony Polskiej, wchodząc odtąd do starostwa hrubieszowskiego (aż do 1799 roku), choć położona była w pow. horodelskim woj. bełskiego. W XV i XVI stuleciu chłopi tej wsi płacili dziesięcinę kościołowi parafialnemu w Czerniczynie. Rejestr 1578 roku wykazywał tu 3¾ łana (63 ha) gruntów uprawnych, a także istniejącą karczmę. Dochód roczny wynosił 21 zł. Lustracja królewszczyzn z 1661–1665 roku stwierdzała: „Młyn tam był, ten zgorzał zapalony od Moskwy” (tj. spalony przez wojska moskiewsko-kozackie w latach 1655–1656). Wedle spisu ludnościowego z 1827 roku wieś liczyła 16 domów i 120 mieszkańców. Natomiast spis z 1921 roku (wówczas w gm. Kryłów) mówił o 69 domach oraz 400 mieszkańcach, w tym 19 Żydach i 367 Ukraińcach.
We wsi znajdowała się drewniana cerkiew prawosławna św. Aleksandra Newskiego z lat 80. XIX w.[12], zniszczona w ramach akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej (1938)[13]. W Kosmowie znajduje się również nieczynny cmentarz prawosławny[14].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 58972
- ↑ Wieś Kosmów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-03], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-03].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 517 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Wiesław Bondyra, Własność ziemska w województwie bełskim w czasach saskich, Lublin 2015, s. 36.
- ↑ Strona gminy, sołectwa [dostęp 2024-01-01]
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Wiesław Bondyra, Słownik historyczny miejscowości województwa zamojskiego, Lublin - Zamość 1993, oai:biblioteka.teatrnn.pl:8806 [dostęp 2019-03-07].
- ↑ Kronika tygodnia – Święto cerkwi w Kosmowie. kronikatygodnia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-10)]. [dostęp: 10.09.2015.]
- ↑ Oficjalna strona Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Nabożeństwo na miejscu nieistniejącej cerkwi w Kosmowie [dostęp: 12.09.2015.]
- ↑ D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994, s. 74.
| Wsie |
|
|---|---|
| Kolonie | |
| Integralne części miejscowości |
|
