Ocelot pampasowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Kot pampasowy)
Ocelot pampasowy
Leopardus colocola[1]
(Molina, 1782)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Podrząd

kotokształtne

Rodzina

kotowate

Rodzaj

ocelot

Gatunek

ocelot pampasowy

Synonimy
  • Felis colocola Molina, 1782[2]
  • Panthera maracaya albescens Fitzinger, 1869[3]
  • Lynchailurus pajeros huina Pocock, 1941[4]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Ocelot pampasowy[6], kolokolo[7], kot pampasowy[7] (Leopardus colocola) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny kotów (Felinae) w obrębie rodziny kotowatych (Felidae), zamieszkującego Amerykę Południową.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1782 roku hiszpańsko-chilijski przyrodnik Juan Ignacio Molina nadając mu nazwę Felis colocolo[2]. Holotyp pochodził z prowincji Valparaíso, w Chile[8].

Czasami umieszczany jest w monotypowym rodzaju Lynchailurus lub Oncifelis[9]. Badania biogeograficzne cech sierści i metryki czaszki sugerowały, że L. colocola powinien zawierać część z jedenastu podgatunków rozmieszczonych wśród trzech odrębnych gatunków (L. pajeros, L. braccatus i L. colocola)[10]; jednakże ostatnie badania molekularne, morfologiczne i biogeograficzne przemawiają za uznaniem pięciu niedawno wyodrębnionych gatunków (L. braccatus, L. colocola, L. garleppi, L. munoai i L. pajeros)[11]. Analiza filogenetyczna wykazuje również dowody na naturalną krzyżowanie między L. tigrinus i L. colocola w miejscach, gdzie pokrywa się ich rozmieszczenie[9]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[9].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Leopardus: gr. λεοπαρδος leopardos „lampart, pantera”[12].
  • colocolo: hiszp. colocolo „kot”, od mapudungun Colo Colo „potwór z legend Mapuche”.

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Ocelot pampasowy występuje w Chile na zachodniej części zboczy Andów[9].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 42,3–79 cm, ogona 23–33 cm; masa ciała 1,7–3,7 kg[13]. Krępa budowa ciała, przypominająca nieco europejskiego żbika, lecz ocelot pampasowy jest od niego mniejszy. W zależności od obszaru występowania głowa może być zaokrąglona lub lekko wydłużona. Kolor futra zróżnicowany w zależności od podgatunku, od szarego poprzez żółte do ciemnobrązowego, cętki duże, wyraźne, rozlewające się w duże plamy lub pasy. Brzuch i łapy jaśniejsze, ogon jasny, w wyraźne ciemne poprzeczne prążki. Uszy małe, lekko spiczaste, bez pędzelków. Na grzbiecie dłuższe włosy okrywowe tworzą grzywę.

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Pokarm[edytuj | edytuj kod]

Pożywienie: gryzonie (kawia domowa) i naziemne ptaki.

Rozród[edytuj | edytuj kod]

Ciąża trwa około 80-85 dni, w miocie jest od 1 do 3 młodych. Na temat biologii rozrodu tych zwierząt wiadomo niewiele. Samice osiągają dojrzałość płciową prawdopodobnie około 2. roku życia.

Długość życia[edytuj | edytuj kod]

W niewoli koty pampasowe żyją do 17 lat, na wolności od 9 do 16.

Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

Zamieszkują tereny trawiaste i krzewiaste, sawanny, zimne półpustynie, lasy górskie. Żyją w Andach, do wysokości 5000 m n.p.m. Tryb życia tych zwierząt jest słabo znany. Uważa się, że polują nocą, ale widuje się je również za dnia. Prawdopodobnie są zwierzętami naziemnymi, ale w niewoli często odpoczywają na gałęziach drzew.

Status[edytuj | edytuj kod]

W latach siedemdziesiątych XX wieku skóry tych zwierząt osiągały wysoką cenę i eksportowano je z Ameryki Południowej dziesiątkami tysięcy sztuk. Pod koniec lat 80. handel ustał. Obecnie podstawowym zagrożeniem dla tych kotów jest ludzkie osadnictwo.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Leopardus colocola, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. a b G.I. Molina: Saggio sulla storia naturale del Chili. Bologna: Nella Stamperia de S. Tommaso d’ Aquino, 1782, s. 295. (wł.).
  3. L. Fitzinger. Revision der zur natürlichen Familie der Katzen (Feles) gehörigen Formen. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 59, s. 232, 1869. (niem.). 
  4. R.I. Pocock. The examples of the Colocolo and of the pampas cat in the British Museum. „The Annals and Magazine of Natural History”. Elevens Series. 7, s. 261, 1941. DOI: 10.1080/00222934108527156. (ang.). 
  5. M. Lucherini i inni, Leopardus colocolo, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016 [online], wersja 2021-3 [dostęp 2022-04-03] (ang.).
  6. W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 135. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  7. a b Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 159. ISBN 83-01-14344-4.
  8. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Leopardus colocolo. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-03].
  9. a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 145. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  10. R. Garcia-Perea. The pampas cat group (Genus Lynchailurus Severertzov 1858) (Carnivora: Felidae), A systematic and biogeographic review. „American Museum Novitates”. 3096, s. 1-35, 1994. (ang.). 
  11. F.O. Do Nascimento, J. Cheng & A. Feijó. Taxonomic revision of the pampas cat Leopardus colocola complex (Carnivora: Felidae): an integrative approach. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 191 (2), s. 575–611, 2021. DOI: 10.1093/zoolinnean/zlaa043. (ang.). 
  12. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 369, 1904. (ang.). 
  13. M.E. Sunquist & F.C. Sunquist: Family Felidae (Cats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 146. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Leopardus colocolo. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-03].