Kotek rudy
| Prionailurus rubiginosus[1] | |||
| (I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1831) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kotek rudy | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Kotek rudy[6], kot rudy[7], kot rdzawy[7] (Prionailurus rubiginosus) – gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny kotów (Felinae) w obrębie rodziny kotowatych (Felidae). Zamieszkuje Indie, gdzie konkuruje z kotkiem bengalskim, i Cejlon, na którym konkuruje z kotem błotnym.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1831 roku francuski zoolog Isidore Geoffroy Saint-Hilaire nadając mu nazwę Felis rubiginosa[2]. Holotyp pochodził z Puducherry, w Indiach[8].
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają trzy podgatunki[9].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Prionailurus: gr. πριων priōn, πριονος prionos „piła”; αιλουρος aílouros „kot”[10].
- rubiginosus: łac. rubiginosus „rdzawy”, od rubigo, rubiginis „rdza”, od rubeus „czerwonawy”[11].
- phillipsi: William Watt Addison Phillips (1892–1981), brytyjski zoolog[4].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Kotek rudy występuje w Indiach i na Sri Lance zamieszkując w zależności od podgatunku[9]:
- P. rubiginosus rubiginosus – Indie.
- P. rubiginosus koladivinus – sucha strefa Sri Lanki.
- P. rubiginosus phillipsi – mokra strefa południowo-zachodniej Sri Lanki.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 35–48 cm, długość ogona 15–29,8 cm; masa ciała samic 1 kg, samców 1,5–1,6 kg[12]. Niewielkie koty, blisko spokrewnione z kotkiem bengalskim, z którym jednak się nie krzyżują. Kot rdzawy ma głowę okrągłą z dość wąskimi kośćmi nosowymi. Sierść brunatnoszara (poza brzuchem, gdzie jest biała) z dużymi cętkami. Na grzbiecie wydłużone cętki mają kolor rdzawy i układają się w rzędy. Uszy małe, zaokrąglone. Na krótkim, sięgającym pięt, dość puszystym ogonie ciemne pręgi.
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Pokarm[edytuj | edytuj kod]
Ich pokarm stanowią przede wszystkim ptaki, owady i drobne ssaki.
Rozród[edytuj | edytuj kod]
Ciąża trwa 67 dni, w miocie zazwyczaj 2 kocięta; długość okresu ssania i czas osiągania dojrzałości płciowej nie zostały ustalone.
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Prawdopodobnie prowadzą samotniczy, nocny tryb życia; ich zachowanie jest słabo poznane.
Siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Koty rdzawe żyjące na terenie Indii zamieszkują suche łożyska zbiorników wodnych i otwarte przestrzenie w okolicy ludzkich osiedli. Populacje cejlońskie zamieszkują dżungle, występują do wysokości 2000 m n.p.m.
Status[edytuj | edytuj kod]
Koty te są uważane za rzadkie, a zagrożenie dla nich stanowi wylesianie i rozszerzanie terenów uprawnych. Łatwo krzyżują się z kotami domowymi; są tępione ze względu na szkody jakie wyrządzają w hodowlach drobiu. Status z punktu widzenia ochrony przyrody: narażony. Gatunek jest objęty konwencją waszyngtońską CITES (załącznik I)[13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Prionailurus rubiginosus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b I. Geoffroy Saint-Hilaire: Memmifères. W: C. Bélenger: Voyage aux Indes-orientales, par le nord de L’Europe, les provinces du Caucase, la Géorgie, L’Arménie at la Perse, suivi de détails topographiques, statiscques et autres sur le Pégou, les Iles e Java, de Maurice et de Bourbon, sur le Cap-de-Bonne-Espérance et Sainte-Hélène, pendant les années 1825, 1826, 1827, 1828. Cz. 3: Zoologie. Paris: Arthur Betrand, 1831, s. 140. (fr.).
- ↑ P.E.P. Deraniyagala. A new subspecies of rusty spotted cat from Ceylon. „Spolia Zeylanica”. 23, s. 113, 1956. (ang.).
- ↑ a b R.I. Pocock: The Fauna of British India, including Ceylon and Burma. Mammalia. Wyd. 2. Cz. 1: Primates and Carnivora (in part), Families Felidae and Viverridae. London: Taylor and Francis, 1939, s. 278. (ang.).
- ↑ S. Mukherjee i inni, Prionailurus rubiginosus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-04-09] (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 137. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 158. ISBN 83-01-14344-4.
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Prionailurus rubiginosus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-09].
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 404. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 562, 1904. (ang.).
- ↑ rubiginosus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-04-09] (ang.).
- ↑ M.E. & F.C. Sunquist: Family Felidae (Cats). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 161. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
- ↑ Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora, Appendices I, II and III. CITES. [dostęp 2009-08-29]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Prionailurus rubiginosus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-04-09].