Kozów (województwo lubuskie)
51°51′36″N 14°44′31″E/51,860000 14,741944| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
99[2] |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
66-629[3] |
| Tablice rejestracyjne |
FKR |
| SIMC |
0909390 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Gubin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego  | |
| 51°51′36″N 14°44′31″E/51,860000 14,741944[1]
| |
Kozów (niem. Kaaso[4], łuż. Kazow)[5] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Gubin.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Wieś położona jest na terenie zasiedlenia związanego z X-XII w. grodem w Niemczy Łużyckiej (Polanowice)[6]. W dokumencie z 1000 roku wymieniono wsie związane z Niemczą Łużycką: Biecz, Chociejów, Drzeniów, Bieżyce, Późna. Udokumentowanych jest w XII stuleciu 13 dalszych miejscowości m.in. Kozów[6]. W 1449 roku nazwa wsi brzmiała Kaso, a trzy lata później Kasaw[4]. Kozów mógł należeć do v. Maxenów lub do miasta Gubina (1602 rok). Dobra od miasta odkupiła rodzina von Reiche, a w drugiej połowie XVII w. stał się własnością rodziny von Würksche[6]. W 1764 roku miejscowość stała się własnością rodziny von Seydel[4]. Pierwotnie do wsi należał majątek. Nadmieniono, że w 1864 roku był tutaj młyn wodny. W 1928 roku połączono wieś z sąsiednią gminą (niem. Jetzschko)[7].
Na uwagę zasługuje znalezienie złotego skarbu w październiku 1882 roku na polach między Kozowem a Witaszkowem. Skarb ważył 4,5 kg i składał się z ryby o długości 42 cm z wypukłymi do 5 mm figurkami oraz pochwy i rękojeści miecza wraz z pierścieniami i klejnotami[6]. W 1946 roku w Kozowie było 26 gospodarstw, a w 1952 roku wieś zamieszkiwało 13 osób[6].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[8]:
- zespół dworski, z końca XVIII wieku, z połowy XIX wieku:
- czworak
- stajnia
- stodoła
- dwór z XVIII wieku. W zachodniej części wsi znajduje się zespół dworski. Składa się z dworu i budynków gospodarczych. Dwór zbudowano we wschodniej pierzei podwórza. Dwie stodoły[9], murowana stajnia i budynek gospodarczo–mieszkalny[10] zbudowano w południowej i zachodniej części podwórza. Budynki te podobnie jak dwór zostały wzniesione pod koniec XVIII i na początku XIX wieku. Dwór był pierwszą siedzibą szlachecką, jaką wzniesiono w Kozowie i prawdopodobnie został zbudowany z inicjatywy rodziny von Seydel. W drugiej połowie stulecia został przeprowadzony remont obiektu, podczas którego zapewne podwyższono ryzalit i usunięto część detalu architektonicznego[4]. Dwór to podpiwniczony budynek z trzykondygnacyjnym ryzalitem zbudowany na planie prostokąta. Posiada dach mansardowy z naczółkami. Wejście główne umieszczono w przyziemiu ryzalitu[11]. W latach 1973–1976 miał miejsce gruntowny remont budynku przez zarządzający dawnym folwarkiem Kombinat Gospodarstw Rolnych w Grabicach, podczas, którego podzielono go na mieszkania niszcząc przy tym wszystkie elementy wystroju. Do dziś budynek pełni funkcję mieszkalną[12].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 60853
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 535 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 240.
- ↑ Rudolf Lehmann: Historisches Ortslexikon für die Niederlausitz Band 2. Die Kreis Cottbus, Spremberg, Guben und Sorau. 2011. ISBN 978-3-941919-90-7.
- ↑ a b c d e Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 264
- ↑ Gubińskie Towarzystwo Kultury - Zeszyty Gubińskie nr 5 s. 25
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 13. [dostęp 2013-01-24].
- ↑ Jedna szachulcowa, a druga murowana
- ↑ Budynek nakryto dachem naczółkowym
- ↑ Na ryzalicie zachowała się dekoracja w postaci gzymsów i podziału ramowego
- ↑ Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 241.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wydawnictwo Gubińskiego Towarzystwa Kultury 1999 r. - Zeszyty Gubińskie nr 5 s.25
- Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 264-267. ISBN 978-83-88059-54-4.
- Garbacz Krzysztof: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 240-241. ISBN 978-83-919914-8-2.
- Siedziba gminy: Gubin
| Miejscowości gminy |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostki pomocnicze gminy |
|
