Kozia Góra (powiat białogardzki)
54°00′56″N 15°49′23″E/54,015556 15,823056| osada | |
 Pałac w Koziej Górze | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo | |
| Wysokość |
26 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2007) |
187 |
| Strefa numeracyjna |
94 |
| Kod pocztowy |
78-230[2] |
| Tablice rejestracyjne |
ZBI |
| SIMC |
0307230 |
Położenie na mapie gminy Karlino  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu białogardzkiego  | |
| 54°00′56″N 15°49′23″E/54,015556 15,823056[1]
| |
Kozia Góra (niem. Koseeger) – osada w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie białogardzkim, w gminie Karlino. W latach 1975–1998 osada należała do województwa koszalińskiego. W roku 2007 osada liczyła 187 mieszkańców. Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Malonowo, jest największą osadą w gminie.
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Osada leży ok. 1,5 km na wschód od Malonowa, przy drodze krajowej nr 6, między Karlinem a Malonowem, nad rzeką Młynówką.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś folwarczna, wszystkie budynki mieszkalne i gospodarcze należały do folwarku, którego fundatorem byli dawni właściciele majątku. Zabudowania dworskie znajdują się pomiędzy szosą a parkiem dworskim. Pozostałe zabudowania (służebne w stosunku do majątku) zbudowano przed rzeką Młynówką. Od XIV do 1. poł. XX wieku osada była w posiadaniu rodu von Podewils, który był ściśle związany z dworem książęcym w Szczecinie. M.in. Adam Podewils jeździł z poselstwem do króla Kazimierza Jagiellończyka proszącym o rękę Anny Jagiellonki dla Bogusława X, natomiast Piotr Podewils towarzyszył księciu w wyprawie do Ziemi Świętej. W 1818 roku majątki Kozia Góra i Malonowo zostały połączone; dobra objął Heinrich F. Podewils i w majątku zbudował dwór, budynki gospodarcze, założył park i ogród dworski. Przed II wojną światową właścicielką Koziej Góry była hrabina Jadwiga Ponińska z domu Podewils. Po wojnie stacjonowały w miejscowości wojska radzieckie. Od 1947 r. majątek i pałac przejęły PGR[3].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[4]:
- zespół pałacowy i folwarczny, z początku XIX wieku, w skład którego wchodzą:
- Pałac w Koziej Górze w ruinie, z XVII wieku, przebudowany w 1818 roku, 1850 roku i w XX wieku; budynek trzykondygnacyjny, o pow. użytkowej 1 400 m2. Zbudowany został w stylu barokowym, a przebudowany w końcu XIX i na początku XX wieku w stylu neogotyckim. Pałac murowany, z gotyckimi ozdobnymi krużgankami, wieżami i balkonami[5]. Najciekawsza jest elewacja wschodnia z rzeźbami rycerzy oraz herbem właścicieli rodziny von Podewils w attyce
- park dworski z aleją dojazdową, z XVIII wieku, o pow. ok. 4 ha w stylu krajobrazowo-romantycznym, na terenie przyległym do dworu. W parku posadzono drzewa egzotyczne, a główną płaszczyznę widokową stanowi polana obniżająca się ku rzece
- spichlerz, szachulcowy, zbudowany w połowie XVI wieku, przebudowywany, zniszczony, odbudowany i zmodernizowany pod nadzorem wojsk napoleońskich. Współcześnie spichlerz wyremontowano w latach 70. XX wieku. Zlikwidowano konstrukcję ryglową ściany południowej. Wymieniono stolarkę okienną i drzwiową
- obora, szachulcowa
- budynek gospodarczy z oficyną
- dwa budynki gospodarcze
- gorzelnia
inne zabytki:
- stodoła, neogotycka, murowana z końca XIX wieku.
- murowane czworaki z 1906 r., służą celom mieszkalnym
- cmentarz, nieczynny.
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
Na nieczynnym cmentarzu rosną pomniki przyrody: lipa drobnolistna o obw. 310 cm i wys. 32 m, trzy buki zwyczajne o obw. 195, 265, 285 cm i wys. 30 m.
Kultura i sport[edytuj | edytuj kod]
W osadzie jest boisko sportowe.
Komunikacja[edytuj | edytuj kod]
W Koziej Górze znajduje się przystanek komunikacji autobusowej.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 60342
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 533 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Historia. „UMiG”. Karlino.
- ↑ NID: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A). nid.pl, 2022-12-21. [dostęp 2023-05-05]. (pol.).
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 201-202, ISBN 978-83-7495-133-3.
- ↑ Czesław Piskorski "Pomorze Zachodnie, mały przewodnik" Wyd. Sport i Turystyka Warszawa 1980 s. 167 ISBN 83-217-2292-X
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrzej Świrko, Pałace, dwory i zamki w dorzeczu Parsęty, POT, 2005, ISBN 83-7263-900-0
