Kozia Góra (województwo warmińsko-mazurskie)
53°51′03″N 20°04′40″E/53,850833 20,077778| osada | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
119[2] |
| Strefa numeracyjna |
89 |
| Kod pocztowy |
14-105[3] |
| Tablice rejestracyjne |
NOS |
| SIMC |
0480900 |
Położenie na mapie gminy Łukta  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ostródzkiego  | |
| 53°51′03″N 20°04′40″E/53,850833 20,077778[1]
| |
Kozia Góra (niem. Ziegenberg[4], Schönhausen po 1926 r.) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Łukta. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość leży w historycznym regionie Prus Górnych[5].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Kozia Góra położona jest w obrębie krainy historycznej Prus Górnych (w przeszłości zamieszkałej przez plemiona Pogezanów), około 16 km od Morąga. Wieś leży nad jeziorem Marąg.
Komunikacja i transport[edytuj | edytuj kod]
Transport kolejowy[edytuj | edytuj kod]
- Miejscowość położona jest na trasie linii kolejowej 220: Olsztyn Główny – Pasłęk
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1440 r. we wsi mieszkała ludność niemiecka i pruska (ci ostatni posiadali 12 włók łącznie). Trzech Prusów było pszczelarzami (bartnikami) Kolejne wzmianki o wsi, wraz z niemiecką nazwą Dickendorff, pochodzą z 1448 roku. Już dwa lata później, w 1450 wymieniana jest nazwa Czegenberg. W 1543 r. wieś miała 21 włók i było w niej 8 zagród chłopskich. W kronikach zachowały się nazwiska ówczesnych mieszkańców: Schulze, Simon, Casper, Stenzel, Kasser, Mysig, Janecke. Chłopi płacili podatek kościelny w wysokości 15 szylingów rocznie, natomiast pastuch - cztery szylingi.
W 1664 pojawia się nazwa Ziegenwinkel i właśnie ona nawiązuje do dzisiejszej - ziege to po niemiecku koza. Drugi niemiecki człon nazwy winkel, oznacza kąt, róg lub narożnik - najprawdopodobniej określenie to wzięło się z ukształtowania linii brzegowej jeziora Marąg w miejscowości. Wreszcie w 1790 roku pojawia się nazwa Ziegenberg, bezpośrednio nawiązująca do dzisiejszej. Berg to po niemiecku góra, nie powinien więc dziwić fakt nadania miejscowości miana Koziej Góry po 1945 roku, przez Komisję Ustalania Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych[6].
W 1974 r. osada jako PGR Kozia Góra należała do sołectwa Mostkowo (gmina Łukta), razem z miejscowościami: PGR Chudy Dwór, PGR Gucin, osada Henryka Góra, osada Maronie i wieś Mostkowo[7].
Instytucje publiczne[edytuj | edytuj kod]
- Sołectwo Kozia Góra
- świetlica wiejska w Koziej Górze
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
zespół dworski z połowy XVIII wieku (nieistniejący dwór oraz park)[8]
Atrakcje turystyczne[edytuj | edytuj kod]
- Rezerwat przyrody Wyspa Lipowa na jeziorze Marąg
Trasy rowerowe[edytuj | edytuj kod]
Przez Kozią Górę przebiega 
Szlak rowerowy zielony:
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 60348
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 533 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Warmińsko Mazurskie Forum Poszukiwaczy - Zobacz wątek - pułki napoleońskie [online], www.wmfp.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
- ↑ Marian Biskup Wojna pruska, str. 29: "Ukształtowanie terenowe Prus powodowało, że już w XV wieku dzielono je na tak zwane Prusy Górne (Oberland), sięgające od linii dolnej Wisły do Pasłęki, i Prusy Dolne (Niederland) obejmujące nizinne obszary na Wschód od Pregoły (...).
- ↑ Maria Biolik, Toponimia byłego powiatu ostródzkiego: nazwy miejscowe, Gdańsk 1992, s. 80
- ↑ Wykaz nazw miejscowości powiatu. Podział administracyjny z 23 marca 1974 roku. W: Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.
- ↑ Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jan Dąbrowski, Siedem wieków Łukty, 600-lecie kościoła, 50-lecie parafii Matki Boskiej Częstochowskiej, Wydawnictwo WPW C. Porycki, P. Wasześcik Sp. J., Olsztyn 2007, ISBN 83-917924-6-3
- Archiwalne mapy
| Sołectwa | |
|---|---|
| Pozostałe miejscowości |
