Koń trojański

Najstarsze wyobrażenie konia trojańskiego na wazie z Mykos

Wyobrażenie Konia Trojańskiego, Muzeum Archeologiczne w Stambule.

Koń trojański – zbudowany podczas wojny trojańskiej wielki koń, zrobiony z drewna, w którym ukryli się wojownicy greccy w czasie zdobywania Troi, pozorując jednocześnie odstąpienie od oblężenia. Obrońcy miasta, za namową Sinona, wbrew przestrogom Kasandry i Laokoona wciągnęli konia do miasta. Tam w nocy Achajowie wyszli z ukrycia, otworzyli bramy wojownikom i w ten sposób zdobyli miasto. Wydarzenie to wspomniane jest w Odysei Homera, a jego opis znajduje się w Eneidzie Wergiliusza.

Koń trojański miał zostać wykonany z drewna jodłowego. U starożytnych Greków jodła była drzewem poświęconym Posejdonowi oraz Artemidzie i wiązano je także z kultem Dionizosa. Zakładano zatem, że obrońcy Troi zechcą ustawić konia wewnątrz murów miasta, na ofiarę dla bogów.

Współcześnie istnieje kilka hipotez, czym w rzeczywistości mógł być koń trojański: począwszy od symbolicznego przedstawienia trzęsienia ziemi, które osłabiwszy mury Troi, miało się przyczynić do upadku miasta (za trzęsienia ziemi odpowiadał Posejdon, który był również bogiem koni), poprzez użycie przez zdobywców tarana przypominającego konia bądź o głowicy w kształcie końskiego łba, aż po wykorzystanie przez Achajów drewnianej machiny oblężniczej w rodzaju wieży, która mogła być np. osłonięta końskimi skórami, choć należy też wskazać, że współczesna wojnie trojańskiej armia asyryjska używała machin z nazwami zwierząt - tradycja ustna wieków ciemnych mogła zachować pamięć jakiegoś urządzenia użytego podczas oblężenia (zwłaszcza, że zrąb opowieści pochodzi z czasów, które nastąpiły bezpośrednio po wojnie trojańskiej), nie potrafiła już jednak przedstawić przekonującego wyjaśnienia, czym ono było, ani w jaki sposób zostało użyte.

Określenie „koń trojański” jest synonimem podstępnego, przynoszącego zgubę podarunku, w tym znaczeniu jest też używane w informatyce (zob. poniżej).

Zobacz też

• koń trojański – rodzaj szkodliwego oprogramowania komputerowego