Kościół św. Andrzeja Apostoła w Barczewie

Kościół św. Andrzeja Apostoła

266 (B/124) z dnia 20.03.1957
kościół klasztorny franciszkanów konwentualnych
Fasada kościoła
Państwo	Polska
Miejscowość	Barczewo
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Andrzeja Apostoła w Barczewie
Wezwanie	św. Andrzeja Apostoła
Historia Data zakończenia budowy koniec XIV w., przebudowany 1589–1596
Położenie na mapie Barczewa Kościół św. Andrzeja Apostoła
Położenie na mapie Polski Kościół św. Andrzeja Apostoła
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kościół św. Andrzeja Apostoła
Położenie na mapie powiatu olsztyńskiego Kościół św. Andrzeja Apostoła
Położenie na mapie gminy Barczewo Kościół św. Andrzeja Apostoła
53°49′36,58″N 20°41′29,59″E

Kościół św. Andrzeja Apostoła w Barczewie – gotycki kościół wzniesiony pod koniec XIV w. przy klasztorze franciszkanów konwentualnych.

Historia

Franciszkanie zostali osadzeni w Barczewie tuż po lokacji miasta, w 1364. Kościół powstał w latach 1380–1390 i stanowił południowe skrzydło czworobocznego założenia klasztornego. W okresie reformacji konwent zakonny podupadł. W 1584 biskupem i władcą księstwa warmińskiego został bratanek Stefana Batorego, Andrzej Batory. Władca osadził w zrujnowanym klasztorze bernardynów, którzy przebudowali świątynię w stylu renesansowym. Kościół przekryto wówczas nowym sklepieniem, zbudowano również boczną kaplicę pw. św. Antoniego Padewskiego, w której Andrzej ufundował w 1598 nagrobek dla siebie i swojego brata, Baltazara.

Cenotaf Andrzeja i Baltazara Batorych

W 1632 został tu pogrzebany sekretarz królewski, Paweł Górnicki. W XVII i XVIII wieku działał tu główny ośrodek kultu św. Antoniego. W 1810 zaborcy pruscy skasowali konwent bernardynów. Zakonnicy wrócili do Barczewa po II wojnie światowej. Oprócz kościoła zachowała się część starego klasztoru. Przy południowej ścianie wybudowano dom mieszkalny dla zakonników. Po utworzeniu w 1991 Prowincji św. Franciszka z Asyżu konwent w Barczewie wszedł w skład tejże prowincji.

Architektura

Kościół powstał w XIV wieku w stylu gotyckim, ceglany, jednonawowy, przekryty późnogotyckimi sklepieniami z lat 1589–1596. Fasada uległa przebudowie w stylu barokowym w XVIII w. Wewnątrz, oprócz nagrobka Batorych, zachowało się 7 późnobarokowych ołtarzy, manierystyczne stalle i obraz Ukrzyżowania z pocz. XVII w.

Najcenniejszym elementem wyposażenia wnętrza jest późnorenesansowy cenotaf Andrzeja i Baltazara Batorych z 1598 roku, jeden z najlepiej zachowanych w Polsce zabytków manierystycznych. Jest dziełem Willema van den Blocke, który odkuł go w różnobarwnym marmurze gdańskim. W dolnej części pomnika przedstawiona jest leżąca postać Baltazara, ubrana w zbroję, a w górnej pod arkadą klęczący kardynał Batory. Nagrobek ten zapoczątkował cykl pomników z klęczącymi figurami. Biskup Batory liczył, że sprowadzeni przez niego bernardyni będą wiecznie o nim pamiętać. Jednakże kardynał Batory nie spoczął w Warmii. Został zamordowany i pochowany w Siedmiogrodzie w 1599 roku.

Ponadto ołtarz z ok. 1730, stalle w stylu manierystycznym, rokokowa ambona.

Zobacz też

• Barczewo

Bibliografia

• BartłomiejB. Kaczorowski BartłomiejB., Słownik szkolny zabytki kultury polskiej, Warszawa: WSiP, 1996, ISBN 83-02-05978-1, OCLC 830107594 .brak strony (książka)
• Łoziński Jerzy Z., Pomniki sztuki w Polsce, t. II, cz. 1, Pomorze, Warszawa 1992, ISBN 83-213-3558-6