Kościół św. Józefa w Zabrzu
 A/5/99 z dnia 30.04.1999[1]
| |||||||||||
| Kościół parafialny | |||||||||||
| |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Parafia | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Zabrza  | |||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||
 50°17′42,695″N 18°46′16,950″E/50,295193 18,771375
| |||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||
Kościół Świętego Józefa – rzymskokatolicki kościół parafialny, znajdujący się przy ul. Roosevelta w Zabrzu, należący do dekanatu zabrzańskiego w diecezji gliwickiej, metropolii katowickiej.
Historia kościoła[edytuj | edytuj kod]
Parafia św. Józefa w Zabrzu została wyodrębniona w 1931 roku z terytorium parafii św. Andrzeja Apostoła. W latach 1930–1931 wybudowano nowy kościół. Budowniczym kościoła został proboszcz parafii św. Andrzeja Apostoła, ksiądz Jan Zwior. Konsekracji świątyni dokonał 4 września 1932 roku kardynał Adolf Bertram[2].
Architektura i wnętrze świątyni[edytuj | edytuj kod]
Kościół to jeden z ciekawszych przykładów architektury modernistycznej na Górnym Śląsku. Autorem projektu jest Dominikus Böhm z Kolonii. Świątynie projektowane przez Böhma mają specyficzny klimat, zarówno w warstwie materialnej (surowy monumentalizm, rzetelna konstrukcja oraz szczerość w zastosowaniu materiałów) jak i niematerialnej (wpływ na emocje odbiorców, stosowanie symboliki, gra światłem). Architekt zastosował w projekcie kościoła wiele cytatów z historii, m.in.:
- symbolika światła jako emanacji Boga,
- symbolika liczb świętych (katedry średniowiecza) (7, 12, 33, 40),
- plac wejściowy do kościoła „paradisus” – podobne place znajdowały się przed starochrześcijańskimi bazylikami,
- fasada – rzymskie bramy (brama do nieba) lub akwedukt – woda życia,
- przejście od „profanum” do „sacrum” – święta brama (porta sacra) – obmycie – oczyszczenie z grzechów,
- metafora drogi życia – wydłużona nawa kościoła, której towarzyszy 7 okien witraży z siedmioma sakramentami w witrażach,
- chrzcielnica u podstawy wieży u wejścia do świątyni – motyw oczyszczenia u progu „świętej drogi” na drodze chrześcijanina do zbawienia, nieba – (symbolicznie wieża i spiralne schody).
Dominikus Böhm uważał, że architekt powinien projektować obiekt całościowo, począwszy od bryły, formy przestrzeni, aż po wyposażenie i detal (Böhm był również twórcą wnętrz, mebli, witraży, mens ołtarzowych). Kościół zaprojektowany został na planie łuku, projektant nawiązuje tutaj do starożytnych budowli rzymskich oraz świątyń wczesnochrześcijańskich. Zbudowany został z cegły, mur jest nieotynkowany. Cegły są w różnych odcieniach, o zróżnicowanym stopniu wypalenia i zostały celowo sprowadzone z różnych cegielni. Fronton przedstawia potrójny rząd arkad (powtarza się on w otworach wieży, wewnętrznym obejściu i w oknach). Fronton arkad rozpostartych pomiędzy dwiema surowymi, płasko zwieńczonymi wieżycami kojarzy się z wyglądem rzymskich akweduktów[3]. W dużych oknach po stronie zachodniej znalazły się witraże w ciemnych kolorach i przedstawiają sakramenty święte, a okna po stronie wschodniej świątyni dają niewielkie ilości światła. Najjaśniejsze miejsce kościoła to część ołtarza głównego, który uniesiony jest wysoko nad posadzkę nawy. Witraż - „Najświętszy Sakrament” - zaprojektowany został w 1942 roku. W 1957 roku umieszczono w prezbiterium witraż „Świętej Rodziny”[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ Historia kościoła. [dostęp 2013-02-23].
- ↑ Architektura kościoła. [dostęp 2013-02-23].
- ↑ Małgorzata Malanowicz: Kościół pw. św. Józefa w Zabrzu - informacje i zdjęcia. [dostęp 2012-01-28]. (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Kościół św. Józefa w Zabrzu
- Kościół św. Józefa w Zabrzu. sozait.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-19)].
- Oficjalna strona parafii św. Józefa w Zabrzu