Kraśne
54°14′N 27°05′E/54,233333 27,083333
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Wysokość |
182 m n.p.m. |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
17767 |
| Kod pocztowy |
222330 |
Położenie na mapie obwodu mińskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
Położenie na mapie Polski w 1939  | |
| 54°14′N 27°05′E/54,233333 27,083333
| |
Kraśne (biał. Краснае, Krasnaje; ros. Красное, Krasnoje) – wieś na Białorusi, w obwodzie mińskim, w rejonie mołodeckim, w sielsowiecie Kraśne, nad Uszą.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W okresie Rzeczypospolitej Obojga Narodów Kraśne (Krasne Sioło) było centrum starostwa niegrodowego leżącego do 1793 r. w województwie mińskim.
W czasach zaborów miasteczko w powiecie wilejskim, w guberni wileńskiej Imperium Rosyjskiego[2].
W 1859 r. wzniesiono tu cerkiew prawosławną[3], w kwietniu 1908 roku poświęcono budynek mieszczący kaplicę katolicką i plebanię, a 15 sierpnia 1908 roku rozpoczęto budowę murowanego kościoła katolickiego[4].
W latach 1921–1945 miasteczko i osada leżały w Polsce, w województwie wileńskim[a], w powiecie wilejskim, od 1927 roku w powiecie mołodeczańskim, w gminie Kraśne. Siedziba gminy Kraśne.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 1012 osób, 152 były wyznania rzymskokatolickiego, 539 prawosławnego, 2 ewangelickiego a 319 mojżeszowego i zadeklarowały polską przynależność narodową. Były tu 182 budynki mieszkalne[5]. W 1931 w 264 domach zamieszkiwało 1878 osób[6].
W osadzie w 1931 w 6 domach zamieszkiwało 31 osób[6].
Wierni należeli do parafii rzymskokatolickiej w Plebanii i prawosławnej w Uszy. Miejscowość podlegała pod Sąd Grodzki w Kraśnem i Okręgowy w Wilnie; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Kraśnem[7].
W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR[8][9]. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. W 1944 miejscowość została ponownie zajęta przez wojska sowieckie i włączona do Białoruskiej SRR[10].
Siedziba parafii prawosławnej (pw. Opieki Matki Bożej)[3] i rzymskokatolickiej (pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny). Znajduje się tu stacja kolejowa Usza na linii Wilno-Mołodeczno-Mińsk.
Stanowiło garnizon macierzysty:
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu mińskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ Krasne, miasteczko, powiat wilejski, gmina Krasnesioło, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 624.
- ↑ a b Приход храма Покрова Пресвятой Богородицы д. Красное. molod-eparchy.by. [dostęp 2021-03-09]. (ros.).
- ↑ Życie Ilustrowane, Nr. 36, 1909
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. 7, część 2, 1924, s. 78.
- ↑ a b Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 28.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 27.
- ↑ https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/70/plik/m-631.pdf.
- ↑ okupacja sowiecka ziem polskich, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-04-03].
- ↑ Piotr Eberhardt, Formowanie się polskiej granicy wschodniej po II wojnie światowej, „Dzieje Najnowsze”, Rocznik L – 2018 (2), 2018, s. 95–100.
- ↑ Prochwicz, Konstankiewicz i Rutkiewicz 2003 ↓, s. 23.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Przynależność wojewódzka zmieniała się. Wieś leżała w województwie nowogródzkim (1921–1922), w Ziemi Wileńskiej (1922–1926) i w województwie wileńskim (od 1926).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Krasne, miasteczko, powiat wilejski, gmina Krasnesioło, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 624.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jerzy Prochwicz, Andrzej Konstankiewicz, Jan Rutkiewicz: Korpus Ochrony Pogranicza 1924-1939. Barwa i Broń, 2003. ISBN 83-900217-9-4.