Krojczyn

Krojczyn

wieś
Dwór w Krojczynie (obecnie Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II)
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	lipnowski
Gmina	Dobrzyń nad Wisłą
Liczba ludności (III 2011)	478
Strefa numeracyjna	54
Kod pocztowy	87-610
Tablice rejestracyjne	CLI
SIMC	0862345
Położenie na mapie gminy Dobrzyń nad Wisłą Krojczyn
Położenie na mapie Polski Krojczyn
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Krojczyn
Położenie na mapie powiatu lipnowskiego Krojczyn
52°41′23″N 19°11′35″E

Krojczyn (niem. Kreutzen) – wieś w Polsce położona pomiędzy Włocławkiem a Dobrzyniem nad Wisłą województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie lipnowskim, w gminie Dobrzyń nad Wisłą.

Podział administracyjny

W XIX wieku Krojczyn razem z wsiami Podlasie i Krępa stanowił jedną całość, przynależną do gminy Oleszno powiatu lipnowskiego guberni płockiej oraz parafii w Zadusznikach.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa włocławskiego.

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 478 mieszkańców. Jest trzecią co do wielkości miejscowością gminy Dobrzyń nad Wisłą.

Położenie

Miejscowość usytuowana niemal w połowie drogi między Włocławkiem (odległość: 13 km), a Dobrzyniem nad Wisłą (11 km). Położona z obu stron tej drogi, sąsiaduje od północy z Zadusznikami (3,2 km), od zachodu z Nasiegniewem (2,9 km), od południa z Krępą (1 km) i Grochowalskiem (3,1 km), a od strony wschodniej sąsiaduje ze Szpiegowem (2,8 km). Leży na pograniczu gminy Dobrzyń nad Wisłą z gminą Wielgie i Fabianki oraz powiatu lipnowskiego z włocławskim.

Historia wsi i dworu

Dawne nazwy

Pierwsze wzmianki o Krojczynie znajdujemy w dokumentach i danych źródłowych z pierwszej połowy XIV wieku. Nazwa Grobiczsino, a następnie Groncino spotykana jest już w roku 1321. Z nazwą Krowiczyno spotykamy się w roku 1432. Nazwa zbliżona do współczesnej – Krojczyno – występuje w roku 1789. Spotykano również nazwy zdrobniałe, lub pochodne takie jak: Krojczyko, Rumunki Krojczyńskie, Wysiołki Krojczyńskie. Nazwa pochodzi od nazwy osobowej Krowica, a Krowiczyno oznaczało, że właścicielem był Krowica.

Właściciele wsi

Według rejestru podatkowego z 1564 r. właścicielem wsi był W. Wilecki herbu Cholewa i P. Witkowski tegoż herbu. Następne wzmianki z roku 1789 informują, iż Krojczyn był sukcesją Rutkowskiego i Orłowskiego. W 1850 roku zadłużony majątek w drodze licytacji nabył hrabia M. S. Miączyński, a w roku 1860 majątek przejął jego syn Władysław Miączyński herbu Suchekomnaty (żona i córka są pochowane na parafialnym cmentarzu w Zadusznikach). Miączyńscy byli właścicielami Krojczyna do roku 1937, wtedy folwark zakupił Bogdan Jurkiewicz. Po wojnie majątek rozparcelowano, a w dworze umieszczono szkołę (Publiczne Gimnazjum im. Jana Pawła II), która znajduje się do chwili obecnej. Z zabudowań dworskich pozostał tylko dwór i otaczający go park. Istniał również do niedawna drewniany spichlerz; obecnie na jego miejscu znajduje się boisko betonowe do piłki ręcznej.

Historia i współczesność

Powierzchnia Krojczyna w dawnych czasach liczyła 1410 mórg. Obok folwarku, na jego obrzeżach były gospodarstwa włościańskie. We wsi znajdował się wiatrak, którego ostatnim właścicielem był Antoni Staniszewski, zaś na pograniczu z Grochowalskiem istniała cegielnia. Później powstała druga, na pograniczu z Nasiegniewem (istniała do przełomu lat 50. i 60. XX wieku). Krojczyn był wsią, która już w XIX wieku posiadała szkołę. Do 1939 roku mieściła się w budynku stojącym na działce szkolnej (obecnie dom mieszkalny). Po 1945 roku szkołę umieszczono we dworze. W latach 80. XX wieku wzniesiono nowy obiekt szkolny, który połączono ze starym dworem, oraz zbudowano dom nauczyciela. Po II wojnie światowej w Krojczynie miał powstać Zespół Szkół Rolniczych (technikum i szkoła zawodowa) naprzeciw dworu, po drugiej stronie drogi oraz poczta w starym budynku szkolnym. Lecz lokalizację budowy szkoły przeniesiono do Dobrzynia nad Wisłą, a poczta powstała w dawnym dworze w Grochowalsku. Również w latach 80. XX wieku rozbudowano strażnicę OSP, której obiekt pełni funkcję użyteczności publicznej. Obecny Krojczyn jest wsią bardzo rozciągniętą o zróżnicowanej zabudowie. Stare, drewniane budownictwo zniknęło całkowicie. Powierzchnia wioski wynosi 664 ha i składa się z 106 gospodarstw. 22 gospodarstwa zajmują się ogrodnictwem, co dominuje w tutejszej wsi; 8 sadownictwem, 5 hodowlą krów i produkcją mleka. Krojczyn liczy 478 mieszkańców (dane na 31.III.2011).

Ochotnicza Straż Pożarna

Jednostka OSP została założona w 1924 roku z inicjatywy mieszkańców i właściciela majątku – Władysława Miączyńskiego. Motywem, który wpłynął na podjęcie takiej decyzji był wielki pożar Krojczyna. W 7 lat po tej tragedii założona jednostkę straży pożarnej. Pierwszym prezesem został Władysław Miączyński. W skład zarządu weszli: Władysław Deleżyński – jako naczelnik, Teofil Podralski, Wincenty Wilewski, Jan Balcerowski, Józef Wasiołek – jako członkowie. Na placu podarowanym przez prezesa, w czynie społecznym wybudowano remizę, w której umieszczono sprzęt gaśniczy: dwukółkę z ręczną pompą (pompa znajduje się obecnie w muzeum PSP w Lipnie), beczkowóz i węże. W remizie odbywały się, podobnie jak współcześnie, zebrania wiejskie, zabawy i inne uroczystości.

W czasie wojny działalność straży była zawieszona. Zarząd stanowili Niemcy, Polacy byli tylko strażakami. Pierwsza remiza służyła strażakom do 1965 roku. W związku z potrzebami wybudowano nowy obiekt z dwoma garażami i zapleczem, w którym przez długi czas mieściła się klubo-kawiarnia. W 1980 roku przystąpiono do rozbudowy strażnicy. Uroczyste poświęcenie i przekazanie powstałego obiektu miało miejsce 10 czerwca 1990. W styczniu 1992 r. jednostka otrzymuje nowe wyposażenie – wóz bojowy Star 200 wraz z pełnym wyposażeniem, a były pojazd Star 25 został przekazany do wsi Mokowo. W 1994 r., w 70. rocznicę powstania straży jednostka otrzymuje sztandar ufundowany przez społeczeństwo. W 75. rocznicę na budynku OSP umieszczono pamiątkową tablicę, a sztandar odznaczono złotym medalem Za zasługi dla pożarnictwa. W 2008 r. straż otrzymała sprzęt wysokiej klasy – japońską motopompę o ciśnieniu roboczym do 10 atmosfer.