Krytonosek paprociowy
| Scytalopus diamantinensis[1] | |
| Bornschein, Maurício, Belmonte-Lopes, Mata & Bonatto, 2007 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
krytonosek paprociowy |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Krytonosek paprociowy[3] (Scytalopus diamantinensis) – gatunek małego ptaka z rodziny krytonosowatych (Rhinocryptidae). Endemiczny dla Brazylii. Opisany w 2007 roku.
- Występowanie
Odkryty w 2006 roku w stanie Bahia we wschodniej Brazylii (rok później odkryto tam inny gatunek ptaka, mrówkodławika skalnego, Formicivora grantsaui). Występuje na wysokości 850–1600 m n.p.m. Często spotykany w zaroślach orlicy pospolitej (Pteridium aquilinum). Obserwowany najwyżej do dwóch metrów nad ziemią. Preferuje gęstą roślinność, jak zarośla bambusów i paproci.
- Morfologia
Długość ciała wynosi 131 mm, rozpiętość skrzydeł 173 mm. Masa ciała samca wynosi 16–17,2 g, samicy 15,3 g. Długość dzioba to 5,8–6,7 mm, skrzydła 49,7–56 mm, ogona 39–50 mm, a skoku 19,5–21,1 mm. Holotyp stanowił młodociany samiec. Są one podobne do krytonosków myszatych (S. pachecoi), jednak różnią się wyglądem pokryw skrzydłowych. Krytonosek paprociowy jest czarnoszary, z białawym gardłem, grzbietem i spodem ciała. Kuper ciemny, brązowooliwkowy, z jednym lub dwoma cynamonowymi paskami. Pokrywy podogonowe pokryte cynamonowym wzorem. Bardzo podobny do krytonoska skalnego (S. petrophilus) oraz krytonoska myszatego; mogą być odróżnione po śpiewie.
- Status, zagrożenia
Od 2016 roku krytonosek paprociowy klasyfikowany jest przez IUCN jako gatunek zagrożony (EN); wcześniej, od 2011 roku miał status gatunku bliskiego zagrożenia (NT). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale jej trend oceniany jest jako spadkowy[2]. Środowisko, które zasiedla, zagrożone jest z powodu niszczenia go dla rozwoju upraw, głównie kawy i bananów, a także przez wycinkę drzew na węgiel drzewny i pożary lasów.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Scytalopus diamantinensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b BirdLife International, Scytalopus diamantinensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2019-2 [dostęp 2019-10-31] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Scytalopodinae Müller,J, 1846 - krytonoski (wersja: 2020-07-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-18].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marcos Ricardo Bornschein, Giovanni Nachtigall Maurício, Ricardo Belmonte-Lopes, Helena Mata i Sandro L. Bonatto. Diamantina Tapaculo, a new Scytalopus endemic to the Chapada Diamantina, northeastern Brazil (Passeriformes: Rhinocryptidae). „Revista Brasileira de Ornitologia”. 15, 2007.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Odgłosy gatunku na xeno-canto.org
- Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).