Kubuś (samochód pancerny)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kubuś
Ilustracja
„Kubuś” w czasie powstania warszawskiego
Dane podstawowe
Państwo

 Polskie Państwo Podziemne

Typ pojazdu

samochód pancerny

Trakcja

kołowa

Załoga

2+10

Historia
Produkcja

1944

Egzemplarze

1

Dane techniczne
Dane operacyjne
Uzbrojenie
rkm DP kal. 7,62 mm, miotacz ognia wzór K
Użytkownicy
Polskie Państwo Podziemne
Oryginał pojazdu w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie
Replika „Kubusia” w Muzeum Powstania Warszawskiego wykonana przez Juliusza Siudzińskiego

„Kubuś“samochód pancerny konstrukcji polskiej, zbudowany i użyty w czasie powstania warszawskiego. Z uwagi na jego przeznaczenie, był to właściwie transporter opancerzony.

Opis[edytuj | edytuj kod]

Decyzja o budowie pojazdu została podjęta 8 sierpnia 1944 roku. Samochód powstał w warsztacie samochodowym Stanisława Kwiatkowskiego na rogu ulic Tamka i Topiel[1]. Szefem zespołu budującego pojazd był Józef Fernik ps. Globus[1]. „Kubuś” został pomalowany przez Stanisława Kopfa ps. Malarz w brązowo-szare łaty[1].

23 sierpnia 1944 roku razem z transporterem „Jaś” (przemianowanym później na „Szarego Wilka”) wziął udział w ataku na Uniwersytet Warszawski. Drugi atak na uniwersytet − również nieudany − został przeprowadzony 2 września 1944 roku.

6 września 1944 roku, po wyczerpaniu się zapasów amunicji w czasie osłaniania odwrotu powstańców z Powiśla, pojazd został unieruchomiony i spalony[2]. Przed spaleniem wymontowano z niego karabin maszynowy[3]. Wyprowadzenie „Kubusia” z Powiśla uniemożliwiły barykady przegradzające ulice[3].

Po wojnie kadłub pojazdu (bez podwozia) przetransportowano do Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie[1]. W 1967 roku z inicjatywy Józefa Fernika został on wyremontowany; zamontowano w nim wtedy podwozie pochodzące z radzieckiej ciężarówki[1]. W latach 90. został − niezgodnie z oryginałem − pomalowany w ciemnoszare łaty na jaśniejszym tle[1]. W związku z 60. rocznicą powstania w pracowni Juliusza Siudzińskiego wykonano także replikę „Kubusia”, która od lipca 2004 jest eksponowana na terenie Muzeum Powstania Warszawskiego.

Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g Piotr Rozwadowski (red. nauk.): Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. Tom 1. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona i Fundacja „Warszawa Walczy 1939–1945”, 2005, s. 307. ISBN 83-11-09261-3.
  2. Piotr Rozwadowski (red. nauk.): Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. Tom 1. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona i Fundacja „Warszawa Walczy 1939–1945”, 2005, s. 296. ISBN 83-11-09261-3.
  3. a b Włodzimierz Rosłoniec: Grupa „Krybar” Powiśle 1944. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1989, s. 190. ISBN 83-211-1037-1.
  4. Samochód Pancerny „Kubuś”. info-pc.home.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-27)]. Janina Kulesza-Kurowska, Wozy Pancerne Armii Krajowej [dostęp 2013-02-01]
  5. Powstańcze Biogramy - Walerian Bielecki, www.1944.pl [dostęp 2023-04-20] (pol.).
  6. Bielecki Walerian, www.modernizm.uwb.edu.pl [dostęp 2023-04-20] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jan Tarczyński, Pojazdy Armii Krajowej w Powstaniu Warszawskim, Warszawa, Wydawnictwo Komunikacji i Łączności 1994, s. 38-49.
  • Jan Tarczyński, „Kubuś” Pancerka Powstańczej Warszawy, Warszawa, ZP Grupa Sp z o.o. 2008.
  • Antoni Ekner, Samochód pancerny „Kubuś” 1944, Warszawa 2008.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]