Kuczów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kuczów
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

starachowicki

Gmina

Brody

Liczba ludności (2011)

884[2][3]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

27-230[4]

Tablice rejestracyjne

TST

SIMC

0230993[5]

Położenie na mapie gminy Brody
Mapa konturowa gminy Brody, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Kuczów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Kuczów”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Kuczów”
Położenie na mapie powiatu starachowickiego
Mapa konturowa powiatu starachowickiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kuczów”
Ziemia51°00′11″N 21°07′27″E/51,003056 21,124167[1]

Kuczówwieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie starachowickim, w gminie Brody[6][5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Starachowicach[7] lub do parafii Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych w Stykowie[8].

Nazwy własne Kuczowa w dokumentach źródłowych

Kuczów w dokumentach z roku 1569 Kuczow, 1571 „Kuczow Gabrielis”, 1578 „Kuczow seu Andrzeyow”, 1688 Kuczow alias Bogusławiec, 1780 Kuczow, 1787 Kuczam, 1791 Kuczow, 1827 Kuczów; 6 km na południowy wschód od Starachowic, na prawym brzegu rzeki Kamiennej, około 17 km na północ od klasztoru świętokrzyskiego [9].

Kuczów powstał w XVI wieku jako lokacja klasztorna być może w formie sołectwa (jak pisze Józef Gacki)[10], na terenach, które klasztor uzyskał w 1339 r. (patrz Rzepin Pierwszy, Rzepin Pierwszy), lub w latach 1351-1442 Florencja, Lenartów Most. Nie była to lokacja na „surowym korzeniu“.

Podległość administracyjna świecka i kościelna

W roku 1569 powiat sandomierski [11], 1827 pow. solecki 1578 parafii Pawłów [11] od 1827 parafii Wierzbnik.

W roku 1883 w gminie Wierzbnik[12].

Topografia i granice[edytuj | edytuj kod]

W roku 1729 graniczy z Wierzbnikiem, 1780 graniczy od wschodu ze Stykowem i Swiertą, gdzie trwa spór o część lasu i łąki, od południa z Dąbrową, od zachodu z Michałowem, od północy z Dziurowem [9] w roku 1780 niwa Kuczowska folwarku w Rzepinie, piaszczysta i odległa, położona między lasem i rolami chłop. [9]

Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Kuczów[6][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0231001 Lepak część wsi
0231018 Podszosie część wsi
0231024 Świerta część wsi

Kalendarium[edytuj | edytuj kod]

Kuczów był własnością klasztoru świętokrzyskiego od czasu fundacji do 1818 a następnie rządu.

  • 1569 – pobór z kuźnicy o 3 kołach z 8 czeladnikami [11]
  • 1571 – opat świętokrzyski daje pobór z kuźnicy zwanej Kuczów Gabriela (Gabrielis) o 3 kołach z 5 czeladnikami (ib. 265, 339)
  • 1578 – szlachcic Gabriel Starzechowski daje pobór z kuźnicy Kuczów o 3 kołach z 8 czeladnikami (ib. 580; Paw. 193; Zientara 174)
  • 1673 – opat świętokrzyski daje pobór od 65 mieszkańców wsi Zawada z osadami Kuczów i Bogusławice [11]
  • 1680 – Mikołaj Goski opat klasztor świętokrzyski nadaje Gniatowskiemu w dożywocie sołectwo w Kunowie[10]
  • 1685 – przeor i ekonom klasztoru świętokrzyskiego jako komisarze opata Mikołaja Komorowskiego, stwierdziwszy, że obecny wójt Kunowa zagarnął ogrody nadane kucharzowi przez opata i kapitułę klasztoru za wierne usługi, pozbawił gajowego łąki, którą ten sam sobie wykarczował, a ponadto kazał chałupnikom pracować i płacić jak zagrodnikom oraz niszczył las, produkując węgiel drzewny, odebrali mu za karę młyn i oddali go dworowi w Rzepinie.
  • W 1780 Kuczów należy do klucza rzepińskiego dóbr stołu opata komendatoryjnego, posiadał 8 dymów, 6 zagrodników znanych z imienia
Ignacy Walkowicz,: Mateusz Jamski, Maciej Walkowicz, Piotr Zygadło, Benedykt Zapała, Filip Bujnowski,
Zagrodnicy pracują po 2 dni tygodniowo pieszo i odrabiają po 6 łokci oprawy, razem z zagrodnikami z Dziurowa noszą raki na stół opata oraz dbają o staw w Michałowie. Razem z górnikami z Dziurowa pracują w kuźnicy w Michałowie. Posiada Kuczów stawek zarosły na rz. Kamiennej. Do stołu konwentu świętokrzyskiego należy młyn o 1 kamieniu na tym stawie, z zagrodą „dwudniową” należącą do młynarza.
  • Subsidium charitativum wynosił 75 zł[9].
  • W roku 1787 liczył Kuczów 54 mieszkańców,
  • W roku 1827 liczył 15 domów i 90 mieszkańców.
  • Dziesięcina należy do klasztoru świętokrzyskiego i prepozyta wierzbnickiego.
  • Z rokiem 1688 opat świętokrzyski nadaje nowo utworzonej prepozyturze klasztoru w Wierzbniku dziesięcinę z ról w Kunowie nad rzeką Kamienną, które w części uprawiają poddani, a w części sołtys (Wiś.Ił. 404);
  • Z rokiem 1747 dziesięcina z młyna, sołectwa i od zagrodników z Kunowa należy do prepozyta Wierzbnika .
  • W roku 1780 dziesięcinę snopową dowożą plebanowi Wierzbnika, który pobiera też dziesięcinę z niwy Kuczowskiej folwarku rzepińskiego.
  • W roku 1791 za dziesięcinę z Kunowa prepozyt Wierzbnika otrzymuje 41 złotych i 1 grosz .

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 64776
  2. Wieś Kuczów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-10-08] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 632 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b c GUS. Rejestr TERYT
  6. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. Opis parafii w Starachowicach na stronie diecezji
  8. Opis parafii w Stykowie na stronie diecezji
  9. a b c d Kuczów, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
  10. a b J. Gacki, Benedyktyński klasztor na Łysej Górze, W. 1873.
  11. a b c d Archiwum Skarbu Koronnego, dział w AG.
  12. Kuczów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 843.