Kukabura chichotliwa
| Dacelo novaeguineae[1] | |||
| (Hermann, 1783) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kukabura chichotliwa | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Kukabura chichotliwa[6], kukabura, łowiec olbrzymi (Dacelo novaeguineae) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny zimorodkowatych (Alcedinidae), zamieszkujący wschodnią i południowo-wschodnią Australię. Introdukowany na Tasmanii i w południowo-zachodniej Australii. Mimo swej nazwy gatunkowej nie występuje na Nowej Gwinei[2].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
- Wygląd zewnętrzny
- Największy przedstawiciel rodziny zimorodkowatych, z dużą głową i masywnym dziobem. Obie płcie wyglądają jednakowo, ale samica jest nieco większa. Upierzenie ciała beżowe, skrzydła brunatne z niebieskimi plamkami. Ogon dość długi, brązowy z ciemnymi prążkami. Za okiem ciemna plama.
- Rozmiary
- Długość ciała: ok. 40–45 cm[7], rozpiętość skrzydeł: 64–66 cm[7].
- Masa ciała
- Około 340 g[7].
- Głos
- Charakterystyczny, głośny głos przypominający histeryczny, ludzki chichot. Odzywa się głównie o świcie i zmierzchu.
- Zachowanie
- W przeciwieństwie do innych zimorodków nie jest ściśle związany z wodą. Żyje w grupach rodzinnych do 8 osobników, składających się z rodziców oraz ich potomstwa z kilku lęgów (zwykle są to samce). Osiadłe, przez cały rok bronią swojego terytorium.
Środowisko[edytuj | edytuj kod]
Luźne lasy, zadrzewienia, charakteryzujące się zwykle chłodnym i wilgotnym klimatem[8].
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Zjada owady i inne bezkręgowce, małe ssaki, gady, ptaki i ich pisklęta. W przeciwieństwie do innych zimorodków nie łowi ryb (choć sporadycznie może to robić). Poluje w dzień, zazwyczaj siedząc na gałęzi drzewa i czatując na ofiarę. Gdy pojawi się odpowiednia zdobycz, rzuca się w dół i chwyta ją dziobem[8].
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
- Gniazdo
- W dziupli drzewa lub innym otworze, np. drzewnej termitierze, budce lęgowej, pęknięciu w murze, sporadycznie w norze wydrążonej w skarpie.
- Jaja
- Samica składa 2–4 czysto białe jaja w odstępach jednodniowych, rzadko większych[8].
- Wysiadywanie
- Trwa ok. 24–26 dni. Jaja są wysiadywane przez wszystkich członków grupy rodzinnej, na zmianę[8].
- Pisklęta
- Pisklęta klują się nagie i ślepe, są podobnej wielkości, co dorosłe, mają jednak mniejsze dzioby (czarne, jaśnieją z wiekiem). Gniazdo, opuszczają po 32-40 dniach. Dojrzałość płciową ptak osiąga w wieku jednego roku[8].
Status[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN kukabura chichotliwa jest klasyfikowana jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern)[5].
Podgatunki[edytuj | edytuj kod]
Wyróżnia się 2 podgatunki[2][9]:
- Dacelo novaeguineae novaeguineae (Hermann, 1783) – wschodnia i południowo-wschodnia Australia, introdukowany na Tasmanii i w południowo-zachodniej Australii,
- Dacelo novaeguineae minor Robinson, 1900 – półwysep Jork (północno-wschodnia Australia). Ptaki z tego podgatunku są nieco mniejsze od D. n. novaeguineae.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dacelo novaeguineae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Laughing Kookaburra (Dacelo novaeguineae). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-27)]. (ang.).
- ↑ G.F. Mees. The Scientific Name of the Laughing Kookaburra: Dacelo Gigas (Boddaert) v. Dacelo Novaeguineae (Hermann). „Emu”. 77 (1). s. 35–36. (ang.).
- ↑ D. Lepage: Laughing Kookaburra Dacelo novaeguineae. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-12-07]. (ang.).
- ↑ a b Dacelo novaeguineae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Halcyoninae Vigors, 1825 - łowce (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-06-07].
- ↑ a b c Na ścieżkach wiedzy Encyklopedia 100 Ptaków. Bellona SA, 2008, s. 59. ISBN 978-83-11111-78-3.
- ↑ a b c d e Laura Scholtis: Dacelo novaeguineae. Laughing kookaburra. Animal Diversity Web, 2001. [dostęp 2014-05-11].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Rollers, ground rollers, kingfishers. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-06-07]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).