Lactarius pergamenus
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Lactarius pergamenus |
| Nazwa systematyczna | |
| Lactarius pergamenus (Sw.) Fr. Epicr. syst. mycol.: 340 (Uppsala, 1838) | |
Lactarius pergamenus (Sw.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1809 r. Olof Peter Swartz nadając mu nazwę Agaricus pergamenus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1838 r. Elias Fries, przenosząc go do rodzaju Lactarius[1]. Synonimy łacińskie[2]):
- Agaricus pergamenus Sw. 1809
- Galorrheus pergamenus (Sw.) P. Kumm. 1871
- Lactarius piperatus f. pergamenus (Sw.) S. Imai 1938
- Lactarius piperatus var. pergamenus (Sw.) Rea 1922
- Lactifluus pergamenus (Sw.) Kuntze 1891
W niektórych atlasach grzybów jest podawana jego nazwa polska – mleczaj skórzasaty[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnicy 5–12 (do 15) cm, u młodych owocników biały, w trakcie dojrzewania pojawiają się na nim ochrowe plamy. Pokryty suchą, matową skórką[3].
Blaszkowy, blaszki u młodych owocników białe, potem ochrowożółtawe, bardzo gęsto rozmieszczone[3].
Biały, o powierzchni często pokrytej rdzawymi plamami, o zwężającej się podstawie[3].
Zbudowany z kulistawych komórek, które powodują jego specyficzną (jak u wszystkich gołąbkowatych) kruchość i nieregularny przełam. Wydziela białe, na powietrzu wybarwiające się zielononiebieskawo, po wyschnięciu szarozielone mleczko o ostrym smaku. W roztworze wodorotlenku potasu przyjmuje żółtopomarańczowy kolor[3].
Kulistawe, o wymiarach przeważnie 7–8,5×6–7 μm, bez pory rostkowej, o powierzchni pokrytej amyloidalną siateczką, tworzoną przez brodawki połączone różnej szerokości listewkami. Wysyp zarodników kremowy lub jasnoochrowy[3].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Organizmy mikoryzowe, rozwijające się w glebie, w lasach liściastych i iglastych, w obecności dębów, buków, sosen lub świerków, na wapiennych i gliniastych glebach. Wytwarza owocniki od czerwca do września[3].
W Polsce nie występuje[4].
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Owocniki Lactarius pergamenus wskutek ostrego smaku często opisywane są jako „niejadalne”, jednak nie są one toksyczne dla człowieka i po odpowiednim przyrządzeniu można je spożywać. Zaleca się w tym celu ich solenie lub smażenie uprzednio pokrojonych na cienkie plasteki[3].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
Wśród grzybów o morfologicznie zbliżonych owocnikach wymienia się mleczaja biela (Lactarius piperatus), którego mleczko nie zmienia barwy[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-04-15]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. Warszawa: 2006, s. 410. ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.