Lasówka pstra
| Setophaga coronata[1] | |||
| (Linnaeus, 1766) | |||
 Podgatunek nominatywny | |||
 Podgatunek S. c. audoboni | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
lasówka pstra | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 w sezonie lęgowym występuje przez cały rok zimowiska | |||
Lasówka pstra[4] (Setophaga coronata) – gatunek małego ptaka z rodziny lasówek (Parulidae), zamieszkujący Amerykę Północną. Bardzo liczny, nie jest zagrożony.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Systematyka tego gatunku jest kwestią sporną. Autorzy Handbook of the Birds of the World wyróżnili 5 podgatunków[2]:
- S. c. hooveri (McGregor, 1899) – gniazduje na Alasce i w północno-zachodniej Kanadzie (Jukon, środkowe i południowe Terytoria Północno-Zachodnie i północna Kolumbia Brytyjska); zimuje głównie w zachodnich USA i Ameryce Środkowej.
- S. c. coronata (Linnaeus, 1766) – lasówka pstra – gniazduje w południowej Kanadzie (od północno-środkowej Alberty na wschód po Nową Fundlandię i Nową Szkocję) oraz w północno-wschodnich USA (Minnesota i Wisconsin na wschód po Nową Anglię); zimuje głównie w południowo-wschodnich USA, we wschodniej Ameryce Środkowej i na Karaibach, także na Bermudach.
- S. c. auduboni (J. K. Townsend, 1837) – lasówka białoskrzydła – gniazduje w zachodniej Ameryce Północnej od środkowej Kolumbii Brytyjskiej, zachodniej Alberty i Montany na południe przez góry po skrajnie północno-zachodni Meksyk (północna Kalifornia Dolna) i południowe USA (zachodni Teksas); zimuje głównie w południowo-zachodnich USA i Meksyku (lokalnie także dalej na południe po Honduras).
- S. c. nigrifrons Brewster, 1889 – lasówka czarnoczelna – zachodni Meksyk (Chihuahua i Durango).
- S. c. goldmani (Nelson, 1897) – lasówka gwatemalska – środkowa Gwatemala; prawdopodobnie także południowy Meksyk (południowo-wschodnia część stanu Chiapas).
Powyższe ujęcie systematyczne wspierają autorzy Kompletnej listy ptaków świata[4]. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) do rangi gatunku podnosi lasówkę gwatemalską (S. goldmani), zaś podgatunki auduboni i nigrifrons wydziela do odrębnego gatunku S. auduboni[5]. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje S. auduboni za osobny gatunek, ale zalicza doń trzy podgatunki: auduboni, nigrifrons i goldmani[6][a].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 12,5–15 cm. Ptak ten ma niebieskoszary wierzch ciała, z czarnymi kreskami; ciemię, kuper i ramiona żółte, skrajne sterówki białe; na czarnej masce widoczna biała brew oraz obrączka oczna; gardło białe; górna część piersi czarna; boki ciała w czarne kreski. Upierzenie zimowe samca i samicy podobne, lecz bardziej szare. Samica, samiec w upierzeniu zimowym i młode brązowe.
Zasięg, środowisko[edytuj | edytuj kod]
Iglaste oraz mieszane lasy północnej i zachodniej części Ameryki Północnej. Zimują w środkowej i południowej części Ameryki Północnej, w tym w Ameryce Środkowej. Na tropikalnych zimowiskach przebywają w namorzynach, ciernistych zaroślach, lasach sosnowo-dębowo-jodłowych i zacienionych plantacjach kawy[7]. Izolowane, osiadłe populacje, reprezentujące osobne podgatunki, w zachodnim Meksyku i Gwatemali[2].
Status[edytuj | edytuj kod]
IUCN dzieli ten takson na dwa gatunki i oba z nich zalicza do kategorii najmniejszej troski (LC, Least Concern)[3][6]. Organizacja Partners in Flight szacuje całkowitą liczebność populacji na 130 milionów dorosłych osobników[7]. Trend liczebności populacji generalnie jest stabilny, choć w latach 1966–2015 odnotowano niewielki spadek liczebności[7].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Stwierdzono na podstawie zamieszczonych na stronach IUCN mapek zasięgu występowania.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Setophaga coronata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d Yellow-rumped Warbler (Dendroica coronata). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2013-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-10)]. (ang.).
- ↑ a b Setophaga coronata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Parulidae Wetmore, Friedmann, Lincoln, Miller,AH, Peters,JL, van Rossem, Van Tyne & Zimmer,JT, 1947 (1831) - lasówki - New World wood warblers (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-22].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World warblers, mitrospingid tanagers. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
- ↑ a b BirdLife International, Setophaga auduboni, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-01-22] (ang.).
- ↑ a b c Yellow-rumped Warbler Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-22]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).