Lesław Bartelski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Mathiasrex (dyskusja | edycje) o 20:17, 25 kwi 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Lesław Marian Bartelski
Saski (Komenda V Obwodu), Rudolf (BIP KG AK)
{{{alt grafiki}}}
Lesław Bartelski w Jerozolimie (1989)
Data i miejsce urodzenia

8 września 1920
Warszawa

Data i miejsce śmierci

27 marca 2006
Warszawa

Zawód, zajęcie

pisarz, publicysta

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Medal Wojska (czterokrotnie) Krzyż Partyzancki Krzyż Armii Krajowej Warszawski Krzyż Powstańczy Medal za Warszawę 1939–1945 Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939” Order Cyryla i Metodego (1950-1991)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
grób Lesława Bartelskiego na Cmentarzu Bródnowskim

Lesław Marian Bartelski (ur. 8 września 1920 w Warszawie, zm. 27 marca 2006 tamże) – polski krytyk literacki, prozaik, publicysta, poeta, varsavianista.

Życiorys

Spędził dzieciństwo w Warszawie i na Górnym Śląsku, w Królewskiej Hucie (od 1935 Chorzów). Uczeń gimnazjum państwowego im. Mickiewicza w Warszawie (matura 1938), student Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego od 1938, podczas okupacji na tajnych kompletach UW (magisterium w 1948). W 1939 ochotnik w obronie Pragi (336 pp, odcinek Saska Kępa). W okresie okupacji działacz podziemia kulturalnego 1942–1944 związany z grupą „Sztuka i Naród”, skończył w 1944 kurs sprawozdawców wojennych. 1941–1945 żołnierz TOW oraz AK. Brał udział w powstaniu warszawskim w dowództwie pułku „Baszta” i Komendzie V Obwodu Mokotów. Po upadku powstania wywieziony na roboty przymusowe na Dolny Śląsk, uciekł z obozu pracy i przedostał się do Generalnego Gubernatorstwa, gdzie w Częstochowie został oficerem Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK aż do jej rozwiązania. Jesienią 1945 po ujawnieniu się zweryfikowany przez Departament Personalny MON jako ppor. czasu wojny.

W latach 1945–1972 redaktor czasopism m.in. „Polski Zbrojnej” (1946), „Nowin Literackich” (1947–1948), kierownik audycji poetyckich Polskiego Radia (1949–1951), czasopisma kulturalno-społecznego „Wieś” (1952–1953), tygodnika „Nowa Kultura” (1953–1963), tygodnika Kultura (1963–1972).

Wieloletni działacz Związku Literatów Polskich. W latach 1972-1978 prezes oddziału warszawskiego, 1989 wiceprezes ZLP, od 2000 honorowy prezes ZLP. Wieloletni członek władz ZBoWiD (wiceprezes Rady Naczelnej) oraz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[1]. Przewodniczący Społecznego Komitetu Budowy pomnika Bolesława Prusa, członek Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Powstania Warszawskiego, członek Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Państwa Podziemnego i AK. W sierpniu 1984 wszedł w skład Obywatelskiego Komitetu Obchodów 40 Rocznicy Powstania Warszawskiego.

Był wieloletnim radnym Rady Narodowej m.st. Warszawy (1969–1984) i jej wiceprzewodniczącym (1973–1980).

Pochowany na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kw. 12B-4-10).

Twórczość

Jest autorem ponad 50 pozycji wydawniczych. Głównym tematem jego twórczości są losy Pokolenia Kolumbów. Do najważniejszych pozycji należy powieści Genealogia ocalonych (1963) oraz 'Termopile literackie (2002), jak również popularne monografie Powstanie warszawskie (1965), Mokotów 1944 (1971), Pułk AK „Baszta” (1990) oraz leksykon Polscy pisarze współcześni 1939-1991 (1995).

Powieści

  • 1951 – Ludzie zza rzeki
  • 1958 – Pejzaż dwukrotny
  • 1962 – Złota mahmudija
  • 1964 – Wodorosty
  • 1968 – Dialog z cieniem
  • 1973 – Niedziela bez dzwonów
  • 1975 – Krwawe skrzydła
  • 1978 – Rajski ogród

Poezja, wspomnienia, opracowania

  • 1948 – Przeciw zagładzie
  • 1949 – Patrol między murami
  • 1963 – Genealogia ocalonych
  • 1963 – Jeździec z Madary
  • 1965 – Powstanie warszawskie
  • 1967 – W kręgu bliskich
  • 1970 – Polscy pisarze współcześni
  • 1971 – Mokotów 1944
  • 1974 – Z głową na karabinie
  • 1983 – Cień wojny
  • 1988 – Pieśń niepodległa
  • 1990 – Pułk AK Baszta
  • 1990 – AK. Podziemna armia (t. I)
  • 1993 – AK. Czas bitew (t. II)
  • 1993 – Krzyż AK
  • 1997 – W znaku Baszty
  • 1999 – Getto. Warszawskie Termopile 1943
  • 2000 – Praga. Warszawskie Termopile 1944
  • 2002 – Termopile literackie
  • 2002 – „Obroża”. Warszawskie Termopile 1944
  • 2004 – Mokotów. Warszawskie Termopile 1944
  • 2006 – Ale zabaffa!

Nagrody

Odznaczenia

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011 radaopwim.gov.pl [dostęp 2011-11-06].
  2. ↑ Związek Rzemiosła Polskiego: Laureaci Nagrody Literackiej im. Władysława Reymonta w latach 1994–2009. [dostęp 2014-09-10].
  3. ↑ a b c d Andrzej Dobosz: Słuch absolutny, pamięć zaczyna zawodzić. Tygodnik Powszechny, 2002-06-24. [dostęp 2010-05-09]. (pol.).
  4. ↑ a b c d e Kto jest kim w Polsce. Edycja 2. Warszawa: Interpress, 1989, s. 57-58
  5. ↑ M.P. z 2002 r. nr 18, poz. 322.
  6. ↑ Odznaczenia dla zasłużonych literatów i dziennikarzy. prezydent.pl, 2002-06-06. [dostęp 2010-05-09]. (pol.).
  7. ↑ a b c d e f Lesław Bartelski. [w:] Powstańcze Biogramy [on-line]. 1944.pl. [dostęp 2016-03-02].
  8. ↑ „Miesięcznik literacki”, T. 3. Warszawa: RSW "Prasa", 1968, s. 135

Bibliografia

  • Lesław Bartelski: Polscy pisarze współcześni. Informator 1944-1970. Warszawa: Agencja Autorska, 1972.
  • Krystyna Kuliczkowska, Barbara Tylicka: Nowy słownik literatury dla dzieci i młodzieży. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1979.
  • Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. Tom 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.

Szablon:Nagroda IANICIUS im. Klemensa Janickiego

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lesław_Bartelski&oldid=53302418”