Linzangi

Linzangi
	Prionodontidae
	J.E. Gray, 1864
	; Przedstawiciel rodziny – linzang cętkowany (Prionodon pardicolor) – eksponat w Kunming Natural History Museum of Zoology
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Podrząd	kotokształtne
Infrarząd	Feloidea
Rodzina	linzangi
	Typ nomenklatoryczny
	Rodzina: Prionodon Horsfield, 1822; Rodzaj: Prionodon gracilis (Horsfield, 1822) (= Viverra ? linsang Hardwicke, 1821)
Synonimy
	Rodziny: Prionodontina J.E. Gray, 1864; Prionodontinae Gill, 1872; Linsanginae Pocock, 1915; Prionodontinae Pocock, 1933; Prionodontini Simpson, 1945; Rodzaju: Linsang S. Müller, 1839; Prionodontes Lesson, 1842; Linsanga Lydekker, 1896; Pardictis O. Thomas, 1925;
Rodzaje i gatunki
	Prionodon Horsfield, 1822 – linzang; 2 gatunki – zobacz opis w tekście
	Prionodon Horsfield, 1822 – linzang; 2 gatunki – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Linzangi^[11] (Prionodontidae) – monotypowa rodzina drapieżnych ssaków z podrzędu kotokształtnych (Feliformia) w obrębie rzędu drapieżnych (Carnivora).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzina obejmuje gatunki występujące w Azji Południowo-Wschodniej^[12]^[13]^[14].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 31–45 cm, długość ogona 30–39,9 cm; masa ciała 550–1220 g^[13]^[15]. Wzór zębowy: I ${\tfrac {3}{3}}$ C ${\tfrac {1}{1}}$ P ${\tfrac {4}{4}}$ M ${\tfrac {1}{2}}$ = 38^[13].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1822 roku angielski przyrodnik Thomas Horsfield w publikacji własnego autorstwa dotyczącej badań zoologicznych na Jawie i sąsiednich wyspach^[10]. Na gatunek typowy Horsfield wyznaczył (oryginalne oznaczenie) linzanga pręgowanego (P. linsang).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Prionodon (Prionodontes): gr. πριων priōn, πριονος prionos ‘piła’; οδους odous, οδων odōn ‘ząb’^[16].
Linsang (Linsanga): epitet gatunkowy Viverra ? linsang Hardwicke, 1821; jawajska nazwa lingsang dla linzanga^[17]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Felis gracilis Horsfield, 1822^[f].
Pardictis: gr. παρδαλις pardalis ‘lampart’^[18]; ικτις iktis, ικτιδις iktidis ‘łasica’^[19]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Prionodon pardicolor Hodgson, 1842.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Dawniej Prionodon był zaliczany do podrodziny Viverrinae i uważany za najbliższego krewnego pojany (linsanga afrykańskiego, Poiana richardsonii) na podstawie podobieństw w budowie. Badania DNA, wsparte danymi kopalnymi wykazały jednak, że rodzaj Prionodon jest bliżej spokrewniony z kotowatymi i jest najbliższym żyjącym krewnym tej grupy (rozdzielenie linii ewolucyjnych prowadzących do tych dwóch grup nastąpiło ok. 33,3 mln lat temu). Te same badania potwierdziły przynależność afrykańskich linsangów do łaszowatych, w obrębie których pojany spokrewnione są najbliżej z żenetami (rozejście się linii ewolucyjnych ok. 11,2 mln lat temu). Podobieństwa między Prionodon a Poiana są przykładem skrajnej konwergencji^[20]. Do rodziny zaliczany jest jeden rodzaj linzang^[11] (Prionodon) z dwoma gatunkami^[21]^[15]^[12]^[11]:

Prionodon linsang (Hardwicke, 1821) – linzang pręgowany
Prionodon pardicolor Hodgson, 1842 – linzang cętkowany

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Pisownia oryginalna.
↑ ^a ^b Typ nomenklatoryczny: Prionodon Horsfield, 1822.
↑ Typ nomenklatoryczny: Linsang S. Müller, 1839.
↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Prionodon Horsfield, 1822.
↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Linsang Müller, 1839.
↑ Podgatunek P. linsang.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b J.E. Gray. A revision of the genera and species of Viverrine animals (Viverridae) founded on the collection in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1864, s. 507, 1864. (ang.).
↑ T.N. Gill. Arrangement of the Families of Mammals; with Analytical Tables. „Smithsonian Miscellaneous collections”. 11, s. 4, 1874. (ang.).
↑ R.I. Pocock. On some of the external characters of the genus Linsang, with notes upon the genera Poiana and Eupleres. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 16, s. 350, 1915. (ang.).
↑ R.I. Pocock. The rarer Genera of Oriental Viverridæ. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 103 (4), s. 970, 1933. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1933.tb01638.x. (ang.).
↑ G.G. Simpson. The principles of classification and a classification of mammals. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 85, s. 116, 1945. (ang.).
↑ S. Müller: Over de zoogdieren van den Indischen Archipel. W: C.J. Temminck: Verhandelingen over de natuurlijke geschiedenis der Nederlandsche Overzeesche Bezittingen. Cz. 1: Zoologie. Leiden: in commissie bij S. en J. Luchtmans en C.C. van der Hoek, 1839, s. tab. (3). (niem.).
↑ R.-P. Lesson: Nouveau tableau du règne animal: mammifères. Paris: A. Bertrand, 1842, s. 60. (fr.).
↑ R. Lydekker: A geographical history of mammals. Campridge: The University press, 1896, s. 285. (ang.).
↑ O. Thomas. The Mammals obtained by Mr. Herbert Stevens on the Sladen-Godman Expedition to Tonkin. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 95 (2), s. 499, 1925. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1925.tb01524.x. (ang.).
↑ ^a ^b T. Horsfield: Zoological researches in Java, and the neighbouring islands. London: Printed for Kingsbury, Parbury, & Allen, 1822, s. 13. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 141. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 394. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ ^a ^b ^c P. Gaubert: Family Prionodontidae (Linsangs). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 172–173. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Prionodon. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-11].
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 640. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 562.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 378.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 183.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 124.
↑ P. Gaubert & G.P.G.& G. Veron P. Gaubert & G.P.G.& G., Exhaustive sample set among Viverridae reveals the sister-group of felids: the linsangs as a case of extreme morphological convergence within Feliformia, „Proceedings of the Royal Society of London B: Biological Sciences”, 270 (1532), 2003, s. 2523–2530, DOI: 10.1098/rspb.2003.2521, ISSN 0962-8452, PMID: 14667345, PMCID: PMC1691530 (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-11]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).

[2] Pisownia oryginalna.

[uwaga1-3] Typ nomenklatoryczny: Prionodon Horsfield, 1822.

[5] Typ nomenklatoryczny: Linsang S. Müller, 1839.

[10] Niepoprawna późniejsza pisownia Prionodon Horsfield, 1822.

[12] Niepoprawna późniejsza pisownia Linsang Müller, 1839.

[23] Podgatunek P. linsang.

[Gray-1] J.E. Gray. A revision of the genera and species of Viverrine animals (Viverridae) founded on the collection in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1864, s. 507, 1864. (ang.).

[Gill-4] T.N. Gill. Arrangement of the Families of Mammals; with Analytical Tables. „Smithsonian Miscellaneous collections”. 11, s. 4, 1874. (ang.).

[Pocock1915-6] R.I. Pocock. On some of the external characters of the genus Linsang, with notes upon the genera Poiana and Eupleres. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 16, s. 350, 1915. (ang.).

[Pocock1933-7] R.I. Pocock. The rarer Genera of Oriental Viverridæ. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 103 (4), s. 970, 1933. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1933.tb01638.x. (ang.).

[Simpson-8] G.G. Simpson. The principles of classification and a classification of mammals. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 85, s. 116, 1945. (ang.).

[Müller-9] S. Müller: Over de zoogdieren van den Indischen Archipel. W: C.J. Temminck: Verhandelingen over de natuurlijke geschiedenis der Nederlandsche Overzeesche Bezittingen. Cz. 1: Zoologie. Leiden: in commissie bij S. en J. Luchtmans en C.C. van der Hoek, 1839, s. tab. (3). (niem.).

[Lesson-11] R.-P. Lesson: Nouveau tableau du règne animal: mammifères. Paris: A. Bertrand, 1842, s. 60. (fr.).

[Lydekker-13] R. Lydekker: A geographical history of mammals. Campridge: The University press, 1896, s. 285. (ang.).

[Thomas-14] O. Thomas. The Mammals obtained by Mr. Herbert Stevens on the Sladen-Godman Expedition to Tonkin. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 95 (2), s. 499, 1925. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1925.tb01524.x. (ang.).

[Horsfield-15] T. Horsfield: Zoological researches in Java, and the neighbouring islands. London: Printed for Kingsbury, Parbury, & Allen, 1822, s. 13. (ang.).

[Cichocki&inni-16] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 141. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-17] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 394. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Gaubert-18] P. Gaubert: Family Prionodontidae (Linsangs). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 172–173. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

[Wilson&Reeder-19] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Prionodon. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-11].

[amw-20] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 640. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/570/mode/1up_562]-21] Palmer 1904 ↓, s. 562.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655534_378]-22] Palmer 1904 ↓, s. 378.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=223_183]-24] Jaeger 1959 ↓, s. 183.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=164_124]-25] Jaeger 1959 ↓, s. 124.

[26] P. Gaubert & G.P.G.& G. Veron P. Gaubert & G.P.G.& G., Exhaustive sample set among Viverridae reveals the sister-group of felids: the linsangs as a case of extreme morphological convergence within Feliformia, „Proceedings of the Royal Society of London B: Biological Sciences”, 270 (1532), 2003, s. 2523–2530, DOI: 10.1098/rspb.2003.2521, ISSN 0962-8452, PMID: 14667345, PMCID: PMC1691530 (ang.).

[mdd-27] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-11]. (ang.).

[1]

[a]

[b]

[2]

[c]

[3]

[4]

[5]

[6]

[d]

[7]

[e]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[f]

[18]

[19]

[20]

[21]