Lista kobiet szefów państw i rządów
Lista kobiet szefów państw i rządów – obejmuje zestawienie kobiet pełniących funkcję szefa państwa w republikańskim systemie ustrojowym, zestawienie wszystkich kobiet pełniących funkcję szefa rządu oraz listę obecnych monarchiń i wszystkich kobiet pełniących funkcję gubernatora generalnego.
Historia sprawowania władzy przez kobiety sięga swymi korzeniami okresu starożytności. W I połowie XX wieku, wraz upowszechnianiem się republikańskiego ustroju politycznego, kobiety po raz pierwszy zasiadły w fotelu prezydenckim i przewodniczyły pracom gabinetu. Pod koniec I wojny światowej pierwsza kobieta objęła urząd szefa rządu, natomiast w czasie II wojny światowej kobieta po raz pierwszy stanęła na czele państwa. Najwyższe urzędy państwowe najwcześniej zajęły kobiety z państw socjalistycznych.
W 1997 powstała organizacja Council of Women World Leaders, skupiająca urzędujące oraz byłe szefowe państw i rządów.
Historia
Geneza
- Zobacz też:
Rola kobiet w rządzeniu państwem zmieniała się na przestrzeni wieków. Choć stanowiły zdecydowaną mniejszość w polityce, niemniej jednak zaznaczyły w niej swoją obecność już od czasów starożytnych. Pierwszymi kobietami – władcami były egipskie królowe, rządzące starożytnym Egiptem od ok. 3000 roku p.n.e. Pierwszą władczynią znaną z imienia była Kubaba, rządząca mezopotamskim miastem-państwem Ur około 2500 roku p.n.e[1]. Niemal w każdej epoce historycznej można znaleźć przykłady kobiet stojących na czele państw[2]. Do tych najbardziej znanych, stanowiących symbole kobiecych rządów, można zaliczyć: Kleopatrę, Elżbietę I, Marię Teresę, Katarzynę II, Wiktorię, a w Polsce: królową Jadwigę oraz Annę Jagiellonkę. W Holandii nieprzerwanie przez 123 lata (1890-2013) na tronie zasiadały same kobiety: Wilhelmina (1890-1948), Juliana (1948-1980) i Beatrycze (1980-2013).
Wraz z rozpowszechnianiem się republikańskiego ustroju politycznego w XIX i XX wieku, zmianie uległa cała koncepcja sprawowania władzy. Udział w polityce i sprawowaniu władzy od początku opierał się na istnieniu wielu cenzusów. Obok cenzusu wieku czy majątku, istniał również cenzus płci. Udział kobiet w polityce od początku był mocno ograniczony. Stopniowy wzrost aktywności kobiet w tej dziedzinie następował wraz z upowszechnianiem się prawa wyborczego dla kobiet oraz rozwojem ruchu emancypacji kobiet, którego symbolem stały się sufrażystki.
XX wiek
Po raz pierwszy kobiety zagościły na scenie politycznej nowożytnych państw dopiero pod koniec i tuż po zakończeniu I wojnie światowej. Pierwszymi gabinetami, w szeregach których znalazły się kobiety, były rewolucyjne rządy USRR (1917), Rosji (1917), Węgier (1918) oraz tymczasowy rząd Irlandii (1919)[3]. W Polsce pierwszą kobietą na stanowisku ministerialnym była Irena Kosmowska, pełniąca funkcję wiceministra pracy i opieki społecznej w Tymczasowym Rządzie Ludowym Republiki Polskiej Ignacego Daszyńskiego w listopadzie 1918, a pierwszą kobietą na czele resortu - Zofia Wasilkowska, minister sprawiedliwości PRL w latach 1956-1957. Pierwszą kobietą, ministrem w gabinecie wybranym na drodze demokratycznych wyborów, była duńska minister edukacji, Nina Bang w latach 1924-1926[1].
Pierwszą kobietą stojącą na czele rządu została Jewhenija Bosz. Od grudnia 1917 do marca 1918 pełniła ona funkcję sekretarza ludowego do spraw wewnętrznych i choć oficjalnie nie została mianowana szefem rządu USRR, to de facto i wedle dokumentów rządowych pełniła tę funkcję[4]. Pierwszą wybraną premier była Sirimavo Bandaranaike, od lipca 1960 premier Sri Lanki. W 1999 Szwecja została pierwszym państwem, w gabinecie którego większość stanowiły kobiety (11 kobiet i 9 mężczyzn)[1].
W latach 40. XX wieku kobiety po raz pierwszy objęły funkcję szefów państw. Najwcześniej po stanowisko głowy państwa (de facto lub de iure), sięgnęły kobiety w państwach socjalistycznych. Pierwszą z nich była Chertek Ancimaa-Toka. W latach 1940-1944 zajmowała stanowisko przewodniczącej Małego Churału (parlamentu) Tuwińskiej Republiki Ludowej, a w związku z tym również stanowisko szefa państwa[5]. Następnie, w latach 1953-1954 Sühbaataryn Yanjmaa pełniła funkcję tymczasowego prezydenta Mongolii[6], a Song Qingling od 1968 do 1972 była jednym z dwóch tymczasowych przewodniczących Chińskiej Republiki Ludowej[7]. W lipcu 1970 Isabel Perón jako wiceprezydent Argentyny, po śmierci swego męża Juan Peróna, objęła urząd prezydenta, zostając pierwszą – nie tymczasową prezydent[8]. W sierpniu 1980 Vigdís Finnbogadóttir została pierwszą prezydent, wybraną w wyborach powszechnych[9].
Czasy obecne
W czerwcu 2013 funkcję szefa państwa lub rządu sprawowało 18 kobiet. Wśród nich były monarchinie: królowa Wielkiej Brytanii Elżbieta II (od 6 lutego 1952) oraz królowa Danii Małgorzata II (od 14 stycznia 1972). Królowa brytyjska pełni funkcję głowy państwa również w 15 (poza Wielką Brytanią) państwach Wspólnoty Narodów, zwanych Commonwealth realm, w których jest reprezentowana przez gubernatora generalnego. Funkcję gubernatora generalnego pełniły 3 kobiety: Pearlette Louisy w Saint Lucia (od 1997), Louise Lake-Tack w Antigui i Barbudzie (od 2007) oraz Cécile La Grenade na Grenadzie (od 2013)[1].
W czerwcu 2013 stanowisko prezydenta zajmowało 8 kobiet: Ellen Johnson-Sirleaf w Liberii (od 2006), Cristina Fernández de Kirchner w Argentynie (od 2007), Dalia Grybauskaitė na Litwie (od 2009), Dilma Rousseff w Brazylii (od 2011), Atifete Jahjaga w Kosowie (od 2011), Catherine Samba-Panza w Republice Środkowoafrykańskiej (od 2014), Michelle Bachelet w Chile (od 2014) oraz Marie-Louise Coleiro Preca na Malcie (od 2014). Dodatkowo 3 kobiety wchodzą w skład Szwajcarskiej Rady Federalnej, która funkcjonuje jako kolegialna głowa państwa. Są to mianowicie: Doris Leuthard (od 2006), Eveline Widmer-Schlumpf (od 2008) oraz Simonetta Sommaruga (od 2010).
W czerwcu 2013 na stanowisku szefa rządu zasiadało także 8 kobiet: Angela Merkel w Niemczech (od 2005), Sheikh Hasina Wajed w Bangladeszu (od 2009), Kamla Persad-Bissessar na Trynidadzie i Tobago (od 2010), Helle Thorning-Schmidt w Danii (od 2011), Portia Simpson-Miller na Jamajce (od 2012), Alenka Bratušek w Słowenii (2013-2014), Aminata Touré w Senegalu (2013-2014) oraz Laimdota Straujuma na Łotwie (od 2014)[1][10]. Jóhanna Sigurðardóttir została pierwszą osobą otwarcie homoseksualną, która zasiadała na stanowisku szefa rządu Islandii (2009-2013)[11].
Council of Women World Leaders
W 1997 szefowe państw i rządów powołały do życia organizację Council of Women World Leaders (Rada Kobiet Przywódczyń Świata), zrzeszającą urzędujące oraz byłe szefowe państw i rządów. Misją organizacji jest mobilizacja światowych decydentek w celu podejmowania wspólnych działań w sprawach szczególnie ważnych dla kobiet[12]. W skład Rady wchodzą obecnie 74 osoby (stan na 16-09-2017), a stanowisko przewodniczącej zajmuje prezydent Litwy Dalia Grybauskaitė[13][14].
Częściami Rady są Inicjatywy Ministerialne, które tworzą obecne oraz byłe kobiety – członkinie rządów. Celem Inicjatyw Ministerialnych, zapoczątkowanych w 1998, jest promocja wymiany myśli i doświadczeń na temat spraw globalnych na poziomie ministerialnym, określenie i odpowiedź na wyzwania jakie stoją przed kobietami ministrami oraz generalnie upowszechnianie pozytywnego wizerunku kobiety ministra[12]. W ramach istniejących czterech Inicjatyw Ministerialnych: ds. środowiska, ds. zdrowia, ds. kultury oraz ds. edukacji, organizowane są spotkania odpowiednich ministrów[15].
Kobiety – szefowie państw i rządów według kontynentów
- Poniższa tabela przedstawia pierwsze kobiety szefów państw i rządów, pełniące urząd na każdym z sześciu kontynentów.
Kontynent | Pierwsza prezydent lub głowa państwa |
Pierwsza wybrana prezydent¹ | Pierwsza premier |
---|---|---|---|
Europa | 1980 Vigdís Finnbogadóttir | 1980 Vigdís Finnbogadóttir | 1917 Jewhenija Bosz² 1979 Margaret Thatcher |
Azja | 1940 Chertek Ancimaa-Toka | 1986 Corazon Aquino | 1960 Sirimavo Bandaranaike |
Ameryka Południowa | 1974 Isabel Perón | 1999 Mireya Moscoso | 2003 Beatriz Merino Lucero |
Ameryka Północna | 1990 Ertha Pascal-Trouillot | 1990 Violeta Chamorro | 1980 Eugenia Charles |
Afryka | 1984 Carmen Pereira | 2006 Ellen Johnson-Sirleaf | 1975 Elisabeth Domitien |
Australia i Oceania | 2016 Hilda Heine | brak | 1997 Jenny Shipley |
¹ Pierwsza kobieta prezydent, wybrana w wyborach powszechnych
² Jewhenija Bosz nie została oficjalnie mianowana szefem rządu, lecz de facto pełniła tę funkcję
Opracowano na podstawie: CHRONOLOGICAL LIST OF FEMALE PRESIDENTS, Guide for Women Leaders oraz WOMAN PRIME MINISTERS, Guide for Women Leaders.
Monarchinie i kobiety gubernator generalne
- Funkcję szefa państwa pełnią monarchinie wymienione w poniższej tabeli.
- (aktualizacja danych 3-10-2017).
Osoba | Zdjęcie | Pańswto | Urząd | Początek panowania | Dynastia | Źródło |
---|---|---|---|---|---|---|
Elżbieta II | Wielka Brytania | Królowa | (dts) | 6 lutego 1952Windsor | [16] | |
Małgorzata II | Dania | Królowa | (dts) | 14 stycznia 1972Glücksburg | [17] |
- W 16 państwach Wspólnoty Narodów, zwanych Królestwami Commonwealthu, funkcję głowy państwa pełni Elżbieta II, reprezentowana przez gubernatorów generalnych.
- Poniższa tabela zawiera listę kobiet - gubernatorów generalnych.
- (obecnie sprawujące urząd zaznaczono niebieskim tłem - aktualizacja 17-09-2017).
Kobiety – szefowie państw
- Lista kobiet pełniących funkcję głowy państwa w republikańskim systemie rządów
- (obecnie sprawujące urząd zaznaczono niebieskim tłem - aktualizacja 22-01-2018).
Kobiety – szefowie rządów
- (obecnie sprawujące urząd zaznaczono niebieskim tłem - aktualizacja 01-02-2018).
Przypisy
- ↑ a b c d e WORLDWIDE GUIDE TO WOMEN IN LEADERSHIP, Guide for Women Leaders.
- ↑ FEMALE RULERS AND WOMEN IN OTHER POSITIONS OF POLITICAL AUTHORITY, Guide for Women Leaders.
- ↑ FIRST FEMALE MINISTERS, Guide for Women Leaders.
- ↑ Biografia na stronie rządu Ukrainy.
- ↑ "Khertek Anchimaa-Toka: the world's first female head of state", Times Online, 2 grudnia 2008.
- ↑ Biografia, Kobiety w polityce.
- ↑ Biografia, Kobiety w polityce.
- ↑ "1974: First female president for Argentina", BBC News.
- ↑ Biografia, Guide for Women Leaders.
- ↑ Female heads of state and government currently in office, Guide for Women Leaders.
- ↑ Anna Przybyll: Lesbijka pokieruje Islandią. polskathetimes.pl, 2009-01-30. [dostęp 2009-05-16]. (pol.).
- ↑ a b About the Council and Its Mission, Coucil of Women World Leaders.
- ↑ Council of Women World Leaders - About Us. UN Foundation. [dostęp 2017-09-16]. (ang.).
- ↑ Council of Women World Leaders: Members. UN Foundation. [dostęp 2017-09-16]. (ang.).
- ↑ Ministerial Overview, Council of Women World Leaders.
- ↑ Her Majesty The Queen. The official website of The British Monarchy. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ H.M. Dronningen. Kongehuset. [dostęp 15 maja 2009]. (niderl.).
- ↑ Zdjęcie. Worldwide Guide to Women in Leadership. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ WOMEN IN POWER 1970-2000. Guide for Women Leaders. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ The Right Honourable Jeanne Sauvé (1984-1990) - biogram na stronie Gubernatora Generalnego Kanady. The Governor General of Canada. [dostęp 2017-09-18]. (ang.).
- ↑ Zdjęcie. National-Louis University. [dostęp 2009-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-05)].
- ↑ Dame Ruth Nita Barrow, Ex-Barbados Governor General, 79. The New York Times. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Dame Nita Barrow. National-Louis University. [dostęp 2017-09-17]. (ang.).
- ↑ The Hon Dame Catherine Anne Tizard, GCMG, GCVO, DBE, QSO. Governor-General of New Zealand. [dostęp 2017-09-17]. (ang.).
- ↑ CV OF CALLIOPA PEARLETTE LOUISY, GCSL. Government House of Saint Lucia. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Dame Pearlette Louisy Says Farewell. St. Lucia Times, 3 stycznia 2018. [dostęp 2018-01-05]. (ang.).
- ↑ The Right Honourable Adrienne Clarkson (1999-2005) - biogram na stronie Gubernatora Generalnego Kanady. The Governor General of Canada. [dostęp 2017-09-18]. (ang.).
- ↑ The Hon Dame Silvia Cartwright, PCNZM, DBE, QSO. Governor-General of New Zealand. [dostęp 2017-09-17]. (ang.).
- ↑ Zdjęcie. The Commonwealth of The Bahamas. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ HER EXCELLENCY DAME IVY DUMONT, DCMG. The Government of the Bahamas. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Zdjęcie. Worldwide Guide to Women in Leadership. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ Monica Jessie Dacon. The Official Website of of the Government of Saint Vincent and Grenadines. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ The Right Honourable Michaëlle Jean (2005-2010) - biogram na stronie Gubernatora Generalnego Kanady. The Governor General of Canada. [dostęp 2017-09-18]. (ang.).
- ↑ Meet the Presidents and Governors General of Dominica, Trynidad & Tobago, Antigua & Barbuda and Belize. Angilla Life.com. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Their Excellencies Ms Quentin Bryce AC and Mr Michael Bryce AM AE. Governor-General of Australia. [dostęp 2010-06-24]. (ang.).
- ↑ Justice Sandra Mason acting GG. nationnews.com, 30 maja 2012. [dostęp 2012-09-02]. (ang.).
- ↑ "Grenada Names First Female Governor General, Cecile La Grenade", Caribbean Journal, 10/04/2013
- ↑ Former astronaut Julie Payette sworn in as Canada’s 29th Governor General, „Global News” [dostęp 2017-10-03] (ang.).
- ↑ Barbados' eighth Governor General to be installed Monday. Nation News, 5 stycznia 2018. [dostęp 2018-01-08]. (ang.).
- ↑ Zdjęcie. smolec.pl – Kobiety w polityce. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ Khertek Anchimaa-Toka: the world's first female head of state. Times Online. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Chertek Amyrbitowna Ancimaa-Toka. Kobiety w polityce. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ Leaders of Mongolia. Political Leaders. [dostęp 15 maja 2009]. [zarchiwizowane z tego adresu (2002-08-06)]. (ang.).
- ↑ Jandżima Nemendijn Suchbaataryn (1894-1962). Kobiety w polityce. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ Soong Ching Ling and China Soong Ching Ling Foundation. China Soong Ching Ling Foundation. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Song Qingling. Kobiety w polityce. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ 1974: First female president for Argentina. BBC News. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Lydia Gueiler Tejada. Kobiety w polityce. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ Vigdís Finnbogadóttir. The President of Iceland. [dostęp 2017-09-17]. (ang.).
- ↑ Zdjęcie. Worldwide Guide to Women in Leadership. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ a b c d e f g h The Most Serene Republic of San Marino/Serenissima Repubblica di San Marino. Guide for Women Leaders. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Maria Lea Pedini Angelini. Kobiety w polityce. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ MISS AGATHA BARBARA: PRESIDENT OF MALTA (1982 – 1987). Departament of Information – Malta. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Zdjęcie. Guide for Women Leaders. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ Gloriana Rancocchini (1957-). Kobiety w polityce. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ Zdjęcie. africaresource.com. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ Women In Power 1940-1979. Guide for Women Leaders. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Elisabeth Kopp. Website of the Swiss Federal Council. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Corazon C. Aquino. Office of the President. [dostęp 2017-09-17]. (ang.).
- ↑ Profli d'Ertha Pascal-Trouillot. Haiti-Reference. [dostęp 2017-09-17]. (fr.).
- ↑ Dr. Sabine Bergmann-Pohl. Deutscher Bundestag. [dostęp 15 maja 2009]. (niem.).
- ↑ Violetta Chamorro. Biografias y Vidas. [dostęp 15 maja 2009]. (hiszp.).
- ↑ Małgorzata Tryc-Ostrowska: Nikaragua: koniec epoki sandinistów. Rzeczpospolita. [dostęp 20 maja 2009]. (pol.).
- ↑ Mary Robinson. The Offical Website of The President of Ireland. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Zdjęcie. Guide for Women Leaders. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ Edda Ceccoli. Kobiety w polityce. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ Ruth Dreifuss. The official website of the Swiss Federal Council. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Zdjęcie. Guide for Women Leaders. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ Patricia Busignani. Kobiety w polityce. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ a b c Zdjęcie. allAfrica.com. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ FEMALE PRESIDENTS. Guide for Women Leaders. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Burundi. Historia. Encyklopedia PWN. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ Chandrika Bandaranaike KUMARATUNGA Executive President of Sri Lanka [1994 – 2005]. President Chandrika Bandaranaike Kumaratunga. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ a b c Stanisław Grzymski: Wybory w huku bomb. Rzeczpospolita. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Zdjęcie. World People's Blog. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ Her Excellency Ruth Sando Perry. African Presidential Archives and Research Center at Boston University. [dostęp 2017-09-17]. (ang.).
- ↑ Rosalía Arteaga Serrano. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Rosalia Arteaga Serrano de Fernández de Córdova. Kobiety w polityce. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ Mary McAleese. The official website of the President of Ireland. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Profile of Janet Jagan, O.E. – First Woman President of Guyana. Cheddi Jagan Research Centre. [dostęp 2017-09-17]. (ang.).
- ↑ Ruth Metzler-Arnold. The official website of the Swiss Federal Council. [dostęp 15 maja 2009].
- ↑ Zdjęcie. planetrulers.com. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ Rosa Zafferani. Kobiety w polityce. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ Biography of the President of the Republic of Latvia Dr. Vaira Vike-Freiberga. Chancery of the President of Latvia. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Mireya Moscoso de Arias. Fundacio CIDOB. [dostęp 15 maja 2009]. (hiszp.).
- ↑ Halonen, Tarja Kaarina. The President of the Republic of Finland. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Zdjęcie. info-regenten.de. [dostęp 2009-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-04)].
- ↑ Partito Progressista Democratico Sammarinese. Partito Progressista Democratico Sammarinese. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ Maria Domenica Michelotti. [dostęp 15 maja 2009]. (wł.).
- ↑ Biography. Official Website of the President Gloria Macapagal-Arroyo. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Profile: Megawati Sukarnoputri. BBC News. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Zwycięstwo w pierwszych od 44 lat demokratycznych wyborach parlamentarnych w Indonezji. Wprost. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ Nataša Mićić. Liberalno Demokratska Partija. [dostęp 2017-09-17]. (serb.).
- ↑ Micheline Calmy-Rey. The official website of the Swiss Federal Council. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Zdjęcie. Repubblica di San Marino – Segretaria di Stato per gli Affari Interni. [dostęp 2009-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-06-11)].
- ↑ Valeria Ciavatta. Kobiety w polityce. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ a b Wybory parlamentarne w San Marino. Lewica.pl. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ Biography of Nino Burjanadze. Parliament of Georgia. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Zdjęcie. Guide for Women Leaders. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ Fausta Morganti. Kobiety w polityce. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ Profile:Liberia's 'Iron Lady'. BBC News. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Coraz więcej prezydentek. gazeta.pl. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ Biography – Michelle Bachelet Jeria. ChileanGovernment. [dostęp 2010-03-11]. (ang.).
- ↑ Billionaire Pinera takes power in quake-hit Chile. Reuters, 11 marca 2010. [dostęp 2010-03-11]. (ang.).
- ↑ Doris Leuthard. The official website of the Swiss Federal Council. [dostęp 6 stycznia 2018]. (ang.).
- ↑ Dalia Itzik, MK. Israel Ministry of Foreign Affairs. [dostęp 15 maja 2009]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-05)]. (ang.).
- ↑ Smt. Pratibha Devisingh Patil. The official website of the President of India. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Biografia Cristina Fernandez. Presidencia De La Nacion Argentina. [dostęp 15 maja 2009]. (hiszp.).
- ↑ Federal Councillor Eveline Widmer-Schlumpf. The official website of the Swiss Federal Council. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Zdjęcie. alleanzapopolare.net. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ Assunta Meloni. Kobiety w polityce. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ Zdjęcie. senatgabon.net. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ Gabon appoints interim president. BBC News, 9 czerwca 2009. [dostęp 9 czerwca 2009]. (ang.).
- ↑ Bongo is sworn in following disputed presidential vote. France24, 16 października 2009. [dostęp 2009-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-22)]. (ang.).
- ↑ Litwa. Dalia Grybauskaite – prezydent. wyborcza.pl, 12 lipca 2009. [dostęp 12 lipca 2009]. (pol.).
- ↑ a b Profile: Roza Otunbayeva. BBC News, 8 kwietnia 2010. [dostęp 2010-04-09]. (ang.).
- ↑ Laura Chinchilla voted first female president of Costa Rica. TimesOnline, 8 lutego 2010. [dostęp 2010-02-08]. (ang.).
- ↑ Sommaruga elected as next Swiss president. thelocal.ch. [dostęp 2015-01-13]. (ang.).
- ↑ Profile: Brazil's president-elect Dilma Rousseff. BBC News, 31 października 2010. [dostęp 2010-11-03]. (ang.).
- ↑ a b c Eletti i prossimi Capitani Reggenti di San Marino. sanmarinoworld.sm, 17 marca 2011. [dostęp 2011-03-29]. (wł.).
- ↑ Kosovo swears in top woman cop as president. France24, 7 kwietnia 2011. [dostęp 2011-04-15]. (ang.).
- ↑ Singapur: Halimah Yacob pierwszą kobietą na stanowisku prezydenta. Gazeta Prawna, 11 września 2017. [dostęp 2017-09-16].
- ↑ BOSCH Evheniya Bohdanivna. Web-Portal of Ukrainian Government. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Sirimavo Bandaranaike: First woman premier. BBC News. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Indira Gandhi Biography. Indira Gandhi page. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Prime Minister Golada Meir. Prime Minister's Office. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Zdjęcie. info-regenten.de. [dostęp 2009-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-04)].
- ↑ Women Prime Ministers. Women World Leaders. [dostęp 15 maja 2009]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-26)]. (ang.).
- ↑ Who is Margaret Thatcher & what did she do?. Margaret Thatcher Foundation. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Biografia Maria de Lurdes Ruivo da Silva Matos Pintasilgo. Centro de Documentação e de Publicações. [dostęp 15 maja 2009]. (hiszp.).
- ↑ Dame Eugenia Charles. Guardian.co.uk. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Biography of Dr Gro Harlem Brundtland. un.org. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Zdjęcie. Prime Ministers of Yugoslavia. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ Prime Ministers. Arhiv Jugoslavije. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Profile of Benazir Bhutto. The official website of Benazir Bhutto. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Kazimira Danutė PRUNSKIENĖ. Lietuvos Respublikos Seimas. [dostęp 15 maja 2009]. (lit.).
- ↑ Profile: Khaleda Zia. BBC News. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Edith CRESSON. Europa.eu. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Hanna Suchocka. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ CAMPBELL, The Right Hon. A. Kim, P.C., C.C., Q.C., B.A., LL.B., LL.D.. Parliament of Canada. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Prof. Dr. Tansu Çiller. Kim Kimdir. [dostęp 15 maja 2009]. (tur.).
- ↑ a b AFRICAN WOMEN PRESIDENTS & PRIME MINISTERS. Guide for Women Leaders. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Zdjęcie. orinfor.gov.rw. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ Zamachy na przywódców. rp.pl. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ BIOGRAPHY Chandrika Bandaranaike KUMARATUNGA Executive President of Sri Lanka. President Chandrika Bandaranaike Kumaratunga. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Zdjęcie. Republic of Bulgaria – Council of Ministers. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ Ренета Иванова Инджова. OMDA. [dostęp 2017-09-17]. (bułg.).
- ↑ Zdjęcie. catholica.com.au. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ Claudette Werleigh. Haiti Support Group. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Biography of Sheikh Hasina. Bangladesh Awami League. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Profile of Janet Jagan, O.E. – First Woman President of Guyana. Cheddi Jagan Research Centre. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Rt Hon Jenny Shipley. New Zealand Government. [dostęp 2017-09-17]. (ang.).
- ↑ Irena DEGUTIENĖ. Lietuvos Republikos Seimas. [dostęp 15 maja 2009]. (lit.).
- ↑ Zdjęcie. rulers.org. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ WOMEN IN POWER 1970-2000. Guide for Women Leaders. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ HELEN ELIZABETH CLARK. New Zealand Government. [dostęp 2017-09-17]. (ang.).
- ↑ Zdjęcie. daylife,com. [dostęp 2009-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-07)].
- ↑ Mme Mame Madior Boye, ministre de la Justicedevient premier ministre en remplacement de M.Moustapha Niasse au Sénégal. Sangonet. [dostęp 15 maja 2009]. (fr.).
- ↑ Zdjęcie. rulers.org. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ Chang Sang. rulers.org. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Zdjęcie. Guide for Women Leaders. [dostęp 2009-11-02].
- ↑ a b Council Members. Council of Women World Leaders. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ a b Świętego Tomasza i Książęca, Wyspy. Partie polityczne. Encyklopedia PWN. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ Anneli Jäätteenmäki Kansanedustajana 21.03.1987 – 20.03.2007. Eduskunta. [dostęp 15 maja 2009]. (fiń.).
- ↑ Luisa Diogo Biography. Notable Biogarphies. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Presidente Guebuza nomeia Aires Ali para chefiar Governo. DN Globo, 16 stycznia 2010. [dostęp 2010-01-17]. (port.).
- ↑ Women Prime Ministers. Women World Leaders. [dostęp 15 maja 2009]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-26)]. (ang.).
- ↑ Julia Tymoszenko. wprost.pl. [dostęp 15 maja 2009]. (pol.).
- ↑ Angela Merkel. The Federal Chancellor. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ The Most Hon Portia Simpson Miller, M.P., Prime Minister of Jamaica. Government of Jamaica. [dostęp 15 maja 2009].
- ↑ Han Myung-Sook, a Christian woman now prime minister. Asia News.it. [dostęp 15 maja 2009].
- ↑ ZINAIDA GRECEANII. The official website of Government of the Republic of Moldova. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Portrait de Michèle Duvivier Pierre-Louis. Bureau de presse du Premier Ministre. [dostęp 15 maja 2009]. (fr.).
- ↑ Haiti ready for private investment, new PM says. Reuters, 11 listopada 2009. [dostęp 2009-11-12]. (ang.).
- ↑ Prime Minister of Iceland Jóhanna Sigurðardóttir. Prilme Minister's Office. [dostęp 15 maja 2009]. (ang.).
- ↑ Nowy rząd Chorwacji zaprzysiężony. wp.pl, 23 grudnia 2011. [dostęp 29 grudnia 2011]. (pol.).
- ↑ Zdjęcie. La Verite. [dostęp 2009-12-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-03)].
- ↑ President fires newly appointed prime minister. France 24, 18 grudnia 2009. [dostęp 2009-12-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-27)]. (ang.).
- ↑ Madagascar leader names colonel as prime minister. Reuters, 20 grudnia 2009. [dostęp 2009-12-20]. (ang.).
- ↑ The Honourable Kamla Persad-Bissessar, MP. Parliament of Trinidad and Tobago. [dostęp 2010-05-27]. (ang.).
- ↑ Ludzie Wprost – Mari Kiviniemi. wprost.pl. [dostęp 2010-06-22]. (pol.).
- ↑ Profile: Julia Gillard. BBC News, 2010-06-24. [dostęp 2010-06-24]. (ang.).
- ↑ Inauguracyjna sesja nowego rządu Słowacji. polskieradio.pl, 8 lipca 2010. [dostęp 2010-07-08]. (pol.).
- ↑ Rosario Fernandez is Peru's new prime minister. livinginperu.com, 20 marca 2011. [dostęp 2011-03-21]. (ang.).
- ↑ Mme Cissé Mariam Kaïdama Sidibé, nouveau Premier ministre. maliweb.net, 4 kwietnia 2011. [dostęp 2011-04-04]. (fr.).
- ↑ Mali's president names country's first woman PM. Reuters, 4 kwietnia 2011. [dostęp 2011-04-04]. (ang.).
- ↑ Profile: Yingluck Shinawatra. BBC News, 5 sierpnia 2011. [dostęp 2011-08-08]. (ang.).
- ↑ Martin Banks: Ex-MEP appointed Danish PM. theparliament.com, 3 października 2011. [dostęp 2017-09-17]. (ang.).
- ↑ Guinea Bissau names female interim PM. AFP, 10 lutego 2012. [dostęp 2012-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-09)]. (ang.).
- ↑ Turkish Cyprus to see first female prime minister. www.hurriyetdailynews.com, 2013-06-12. [dostęp 2013-12-2]. (ang.).
- ↑ Sénégal : nommé Premier ministre, Mohamed Dionne succède à Aminata Touré. Jeune Afrique, 2014-07-07. [dostęp 2014-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (fr.).
- ↑ Ana Jara Velásquez asume hoy como jefa del Gabinete. El Comercio, 2014-07-22. [dostęp 2014-10-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-25)]. (hiszp.).
- ↑ Ewa Kopacz. premier.gov.pl. [dostęp 2014-09-22].
- ↑ Natalia Gherman was appointed PM. trm.md, 2015-06-22. [dostęp 2015-07-02]. (ang. • rum. • ros.).
- ↑ Наталья Герман назначена и.о. премьера Молдавии. interfax.ru, 2015-06-22. [dostęp 2015-07-03]. (ros.).
- ↑ Wasiliki Tanu pokieruje Grecją do końca września. [dostęp 2015-08-29].
- ↑ Hoy juramenta nuevo gabinete con Mercedes Aráoz al mando de la PCM. La República, 17 września 2017. [dostęp 2017-09-17]. (hiszp.).
- ↑ Jacinda Ardern sworn in as new Prime Minister. NZ Herald, 26 października 2017. [dostęp 2017-10-26]. (ang.).
- ↑ Katrín Jakobsdóttir Becomes Prime Minister of Iceland. icelandreview.com, 30 listopada 2017. [dostęp 2017-11-30]. (ang.).
- ↑ Viorica Dăncilă este propunerea PSD de premier, susținută și de ALDE. digi24.ro, 16 stycznia 2018. [dostęp 2018-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-31)]. (rum.).
Linki zewnętrzne
- Kobiety w polityce
- Guide for Women Leaders (ang.)
- Women World Leaders (ang.)
- Council of Women World Leaders (ang.)