Litworowy Staw Gąsienicowy
49°14′02″N 19°59′51″E/49,233889 19,997500 Litworowy Staw w Dolinie Gąsienicowej. W tle grzbiet Małego Kościelca z przełęczą Karb po prawej stronie, za nim Żółta Turnia, Wierch pod Fajki i Granaty. Jeszcze dalej – Mała Koszysta | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Wysokość lustra |
1618 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
0,407 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • maksymalna |
|
| Objętość |
2720 m³ |
| Hydrologia | |
| Rzeki wypływające |
Sucha Woda |
| Rodzaj jeziora |
oligotroficzne |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
| 49°14′02″N 19°59′51″E/49,233889 19,997500
| |
Litworowy Staw Gąsienicowy lub po prostu Litworowy Staw[1], dawniej nazywany także Sobkowym Stawem – jeziorko tatrzańskie z grupy Gąsienicowych Stawów. Położone jest w zachodniej części Doliny Gąsienicowej na wysokości 1618 m[2].
Według pomiarów WIG z 1935 r. powierzchnia jeziora wynosi 0,48 ha (długość 116 m, szerokość 66 m), głębokość 1,1 m[2]. Na zdjęciu satelitarnym z 2004 r. powierzchnia jest nieco mniejsza i wynosi 0,407 ha[3]. Związane jest to z tym, że staw o bagnistym dnie coraz bardziej zarasta turzycą dzióbkowatą Carex rostrata. W stawie odbywa gody żaba trawna i nielicznie występuje traszka górska[4]. Nazwa stawu związana jest z rosnącym w jego pobliżu arcydzięglem litworem. Wypływa z niego jeden z dopływów potoku Sucha Woda. W pobliżu stawu znajdują się dwa ponory, do których wpływają wody potoku (jeden z nich ma połączenie z oddalonym o 2,5 km Goryczkowym Wywierzyskiem w Dolinie Bystrej)[5].
Staw został sztucznie zarybiony pstrągami[4]. Nad jego brzegami rośnie rzadki gatunek rośliny – turzyca Lachenala, w Polsce występująca tylko w Tatrach i to w nielicznych miejscach, a także bardzo rzadka w polskich Karpatach wełnianeczka alpejska[6].
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
– obok stawu przebiega czarny szlak z Roztoki Stawiańskiej na Świnicką Przełęcz (od rozwidlenia ze szlakami żółtym i zielonym 1:25 h, ↓ 1:05 h)[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 179, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ a b Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ Magdalena i Tomasz Zwijacz Kozica, Tatrzańskie pojezierze, „Tatry” (2 (24)), Zakopane: Tatrzański Park Narodowy, wiosna 2008, s. 70–71, ISSN 0867-4531.
- ↑ a b Władysław Szafer, Tatrzański Park Narodowy, Zakład Ochrony Przyrody PAN, 1962.
- ↑ Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd. 13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000, Warszawa: ExpressMap Polska, 2005, ISBN 83-88112-35-X.