Loka
Loka (świat, sfera) – w hinduizmie i buddyzmie rejon w zaświatach lub subtelny wymiar egzystencji zwyczajnie niedostępny dla percepcji żyjących na Ziemi ludzi, lub też w syntetycznym ujęciu sfery jednocześnie psychiczne i kosmiczne[1]. Są to sfery cechujące się większym szczęściem (niebiańskie) jak i mniej atrakcyjne niż świat ziemski (piekielne). W ich obrębie odbywa się wędrówka w kole sansary. Egzystencja dusz jednostek doskonalszych duchowo, które nie opuściły całkowicie wszechświata lub podczas nieistnienia wszechświata, odbywa się w najsubtelniejszych, najwyższych lokach. Cechą charakterystyczną jest dla lok kulista budowa, co pozwala sporządzać ich odwzorowania (mapy) w formie mandali[2].
Hinduizm[edytuj | edytuj kod]
Loki stanowią jeden z podstawowych elementów kosmologii hinduistycznej (obok oceanu, gór i wysp (dwipa)). Są to światy występujące w porządku kosmicznym a równocześnie świadomie uwewnętrznione w człowieku doskonałym duchowo[3]. Osiąganie kolejnych sfer, nauki mędrców Upaniszad pojmują na sposób psychologiczny, jako akt psychicznego urzeczywistnienia[4]. Metodą praktyki wznoszącej adepta, która preferują Upaniszady jest tapas.
Możliwość percepcji[edytuj | edytuj kod]
Loki niebiańskie bywają klasyfikowane hierarchicznie ponad wierzchołkiem góry Meru, jako coraz doskonalsze boskie krainy. Według Śri Anirwana materia światów coraz niższych, aż do poziomu fizycznego, powstała przez podział i ekspansję trzech gun pierworodnej prakryti. Dlatego w każdym kolejno stwarzanym świecie liczba gun wzrasta[3].
- Dla jaźni możliwe jest przejście przez niektóre z nich po śmierci ciała fizycznego, pomiędzy inkarnacjami.
- Wedy mówią o możliwości czasowej percepcji wyższych lok, w wyniku ascezy (tapas) lub dzięki somie[5].
- Podczas życia ciała fizycznego, dostępne są dla joginów jako siddhi, gdy wykonają sanjamę na Słońcu jako podporze medytacji Jogasutra mówi o tym w księdze "Wibhuti padah" w wersie III.26[6].
- Dla pobożnego hindusa, możliwe jest odrodzenie się w którejś z takich loka, zależnie od nagromadzonej karmy i poziomu jego świadomości (świętości). Nie zawsze jednak wzniesienie się do któregoś z wyższych światów, oznacza korzystną sytuację z punktu widzenia rozwoju jego duszy jednostkowej na drodze do całkowitego wyzwolenia[7].
- Swami Muktananda Paramahansa wspomina w książce Dokąd idziesz, że gdy jego sadhana osiągnęła poziom anahataćakry, doświadczał wewnętrznych mistycznych podróży do różnych lok[8].
- Śri Anirwan naucza, iż percepcja przez jogina poziomu wszechświata bezpośrednio wyższego uwarunkowana jest osiągnięciem harmonii (jedności[9]) z gunami jego własnego świata.
Klasyfikacja[edytuj | edytuj kod]
Opisy kosmologiczne różnych nurtów hinduizmu, zawierają nauki kosmologiczne różniące się liczbą takich światów:
- literatura wedyjska (Rygweda) opisuje poddział triloka i tribhuwana
- w okresie powedyjskim brahmandę dzielono na 21 poziomów, gdzie dewaloka składała się z siedmiu pomniejszych światów[10]
- pisma sankhji i wedanty przedstawiają podział na osiem poziomów (od piśaćaloki do brahmaloki)[10]
- w puranach występuje podział siedmiokrotny (saptaloka). Przyporządkowanie siedmiu światów do poziomu świadomości reprezentowanej przez siedem ćakr objaśnia np. Wisznupurana[11].
- spotyka się podział wymieniający loki nazywane od rodzaju mieszkańców. (Gandharwa ⇒ Gandharwaloka, Jaksza ⇒ Jakszaloka, Dewa ⇒ Dewaloka, etc.)
- popularne jest też nazewnictwo takich krain kosmologicznych od imienia ich bóstwa przewodniego, np. Indra ⇒ Indraloka, Kryszna ⇒Krysznaloka, Soma ⇒ Somaloka[12]
Buddyzm[edytuj | edytuj kod]
W buddyzmie wymienia się kolejne sfery: Kamaloka, Rupaloka, Arupaloka[12] oraz apaja loka – cztery niższe światy (metafora nieoświeconych stanów umysłu).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ 5. Tożsamość absolutna. W: Maryla Falk: Mit psychologiczny w starożytnych Indiach. Ireneusz Kania (przeł.), Marek Mejor (red.nauk.). Wyd. 1. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 2011, s. 139. ISBN 97883-242-0978-1.
- ↑ Wstęp. W: Zaświaty i krainy mityczne. M.Sacha-Piekło (red.). Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1999, s. 28. ISBN 83-7006-854-5.
- ↑ a b II.3. Prawa – Moce. W: Śri Anirwan, Lizelle Reymond: Żyć w sobie.Nauki baula. Magda Złotowska (tł.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Pusty Obłok, 1994, s. 114. ISBN 83-85041-56-7.
- ↑ 5. Tożsamość absolutna. W: Maryla Falk: Mit psychologiczny w starożytnych Indiach. Ireneusz Kania (przeł.), Marek Mejor (red.nauk.). Wyd. 1. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 2011, s. 135. ISBN 97883-242-0978-1.
- ↑ Przemysław Piekarski: Triloka. W: Zaświaty i krainy mityczne. M.Sacha-Piekło (red.). Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1999, s. 229. ISBN 83-7006-854-5.
- ↑ Leon Cyboran: Klasyczna joga indyjska. Jogasutry przypisywane Patańdżalemu i Jogabhaszja czyli komentarz do Jogasutr przypisywany Wjasie. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 1986, s. 163-168, seria: Biblioteka Klasyków Filozofii. ISBN 83-01-05354-2.
- ↑ Przemysław Piekarski: Loka. W: Zaświaty i krainy mityczne. M.Sacha-Piekło (red.). Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo Znak, 1999, s. 156-157. ISBN 83-7006-854-5.
- ↑ Swami Muktananda Paramahansa, Dokąd idziesz, rozdział "Ośrodek serca" , s.63
- ↑ II.3. Prawa – Moce. W: Lizelle Reymond: Żyć w sobie.Nauki baula. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Pusty Obłok, 1994, s. 114. ISBN 83-85041-56-7.
- ↑ a b Anna Sieklucka: Świat. W: Słownik mitologii hinduskiej. Ługowski A.(red.nauk.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 1994, s. 188, seria: Świat Orientu. ISBN 83-86483-20-2.
- ↑ Dodatek III.Charakterystyka Lok, czyli Stref kosmicznych według Wisznu Purany. W: Andrzej Wierciński: Magia i religia. Szkice z antropologii religii. Wyd. 1. Kraków: Zakład Wydawniczy >>NOMOS<<, 2000, s. 278-281. ISBN 83-85527-19-2.
- ↑ a b Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red. nauk.). Wyd. 1. T. 2. Katowice: Wydawnictwo "Książnica", 1998, s. 483. ISBN 83-7132-370-0.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Vedic cosmology – planetarium. [dostęp 2009-02-16]. (ang.).
|
