Lonar (jezioro)
 Panorama jeziora | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja | |
| Morfometria | |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • maksymalna |
|
| Hydrologia | |
| Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie Maharasztry  | |
Położenie na mapie Indii  | |
 19°58′34″N 76°30′29″E/19,976000 76,508000
| |
 Zdjęcie satelitarne | |
| Ciało niebieskie | |
|---|---|
| Średnica krateru |
1,83 km |
| Głębokość krateru |
150 m |
| Wiek |
52 ± 6 ka |
Lonar – jezioro meteorytowe, wypełniające krater uderzeniowy, w stanie Maharasztra, w Indiach. Skały tego krateru są widoczne na powierzchni ziemi.
Jezioro[edytuj | edytuj kod]
Jezioro Lonar jest jeziorem słonym, zawierającym dużą ilość jonów sodu i węglanów. Zasolenie zmienia się ze zmianami pór roku, rośnie w porze suchej. Jest to jedyne na Ziemi jezioro, znajdujące się w kraterze meteorytowym powstałym w skałach bazaltowych. Powierzchnia jeziora znajduje się 137 m poniżej obrzeża krateru, co chroni ją przed wiatrem i utrudnia mieszanie wód. Woda jeziora przy brzegu może mieć odczyn neutralny (pH = 7), ze względu na istnienie wypływów wody słodkiej, ale w głębi jeziora ma odczyn silnie zasadowy, osiąga pH = 11. W centrum jeziora żyją mikroorganizmy halofilne, natomiast u jego brzegów można spotkać liczne ptaki, jaszczurki, a także ssaki takie jak gazele[1].
Nad jeziorem widoczna jest także obecność ludzka. Ludzie od wieków wydobywali z niego sól, a ponadto wznieśli nad nim świątynie; współcześnie istnieje ich osiem, niektóre są częściowo pogrążone w wodach jeziora. Otaczają je pola uprawne i wsie[1][2].
Krater[edytuj | edytuj kod]
Lonar wypełnia geologicznie młody krater uderzeniowy, którego wiek ocenia się na od 46 do 58 tysięcy lat[3]. Istnieje również nowsze oszacowanie wskazujące wiek około 500 tys. lat (obie oceny plasują jego powstanie w plejstocenie). Ma on średnicę około 1800 m. Utworzył go upadek na skały wulkaniczne małej planetoidy, która najprawdopodobniej nadleciała ze wschodu i uderzyła w podłoże pod kątem 30–45°[1]. Pierwotnie krater miał głębokość 230–245 m, ale z czasem wypełniły go osady, przez co ma obecnie 150 m głębokości. Obrzeże krateru jest podniesione względem otaczającego terenu, stoki mają obecnie nachylenie 5–25°. Skały podłoża to pokłady lawy bazaltowej o miąższości około 400 metrów, stanowiące fragment trapów Dekanu[1]. Z tej przyczyny geolodzy początkowo wysnuwali hipotezę, że utworzyła go erupcja wulkanu[1][2]. Jednak jeszcze w 1896 G.K. Gilbert wskazał na podobieństwo skał tego krateru i krateru Barringera w Arizonie[4]. Skały w kraterze wykazują diagnostyczne cechy uderzenia meteorytu: planarne struktury deformacyjne, stożki zderzeniowe oraz obecność szkliwa impaktowego – maskelinitu[1][2].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Lonar Crater. Wondermondo. [dostęp 2015-01-27].
- ↑ a b c Lonar Crater, India. [w:] Earth Observatory [on-line]. NASA, 2008-04-13. [dostęp 2015-01-27]. (ang.).
- ↑ Lonar. Earth Impact Database. [dostęp 2015-01-27]. (ang.).
- ↑ Lonar Meteoritic Crater. Khagol Mandal, 2006-07-08. [dostęp 2015-01-27].