Luboszyce (województwo lubuskie)
51°51′23″N 14°43′05″E/51,856389 14,718056
| wieś | |
 Luboszyce, zespół pałacowy, XVIII/XIX | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
111[2] |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
66-629[3] |
| Tablice rejestracyjne |
FKR |
| SIMC |
0909408 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Gubin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego  | |
| 51°51′23″N 14°43′05″E/51,856389 14,718056[1]
| |
Luboszyce (niem. Liebesitz[4], łuż. Lubošojce)[5] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Gubin.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Nazwa miejscowości ma łużyckie korzenie. W źródłach pisanych po raz pierwszy pojawiła się w 1452 roku pod nazwą niem. Lubusy[4], w 1632 roku Lubesis, Lubesitz w 1714 roku, Lubschutz w 1750 roku i do 1945 roku jako Liebesitz[6]. Rodzina Dalwitz była pierwszym odnotowanym w dokumentach właścicielem wsi, a kolejnymi właścicielami były rody: von Heide (1527 rok), Grünberg i Löbenów[4] (1578), von Strachwitz (1658), von Auritz, Tschander, von Maxen[4], a od 1764 do 1945 ród von Seydel[7][6]. W latach 1846–1860 Eugeniusz Gustaw Edmund Seydel zbudował pałac, neogotycki, murowany, piętrowy z wieżą od wschodu i werandą od zachodu[6]. Zabudowania gospodarcze powstały w XVIII i do połowy XIX wieku[8]. W sąsiedztwie pałacu znajduje się 3 ha park krajobrazowy z XVIII–XIX wieku oraz dęby szypułkowe[6][4]. W pobliżu wsi znajduje się eponimiczne stanowisko archeologiczne kultury luboszyckiej z II-IV w. (osada z 10 jamami, cmentarzysko z 132 grobami, cmentarzysko warstwowe z 26 skupiskami).
We wsi była od 12 czerwca do 18 września 1945 roku komenda wojskowa, a jej komendantem był ppor. Zenon Przeradzki z 38. Pułku Piechoty[6].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[9]:
- zespół pałacowy, z XVIII wieku/XIX wieku:
- park
- czworak, z XVIII wieku/XIX wieku, parterowy murowany. Jest zbudowany na rzucie wydłużonego prostokąta i nakryty wąskim dachem dwuspadowym. Do zespołu pałacowego należy również szachulcowa stodoła, która została wzniesiona na przełomie XVIII i XIX wieku[10]
- pałac z XIX wieku, zbudowany w latach 1847–1860 w stylu neogotyckim. Jest murowaną piętrową budowlą założoną na planie prostokąta[4]. W elewacji frontowej i tylnej narożnej posiada ryzalit. Korpus posiada dach czterospadowy[10]. Do elewacji bocznej od wschodu przylega czworoboczna wieża, która jest zakończona krenelażem. Od strony zachodniej ma wieloboczną przybudówkę. Trójarkadowe wejście główne znajduje się w przyziemiu ryzalitu, który jest flankowany dwiema wielobocznymi wieżyczkami[11] i zwieńczony schodkowatym szczytem[10]. W elewacji północnej znajduje się drugie wejście ogrodowe. Gzymsy, głównie ząbkowe podkreślają różnorodność elewacji. We wnętrzu budowli zachowała się rzeźbiona neogotycka klatka schodowa oraz klasycystyczne nadproża. Znajdują się tu również oryginalne elementy stolarki drzwiowej i okiennej. Dawny folwark z pałacem po II wojnie światowej był przez wiele lat zarządzany przez PGR. W 1969 roku przeprowadzono jego remont i obecnie jest użytkowany przez dzierżawców dawnego majątku[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 70442
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 691 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d e f Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 239.
- ↑ Rudolf Lehmann: Historisches Ortslexikon für die Niederlausitz Band 2. Die Kreis Cottbus, Spremberg, Guben und Sorau. 2011. ISBN 978-3-941919-90-7.
- ↑ a b c d e Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 267
- ↑ Ostatnią właścicielką majątku ziemskiego i pałacu była Elza Seydel
- ↑ Gubińskie Towarzystwo Kultury - Zeszyty Gubińskie nr 5 s. 26
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 13. [dostęp 2013-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-22)].
- ↑ a b c d Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 240.
- ↑ Podobne wieżyczki flankują naroża elewacji frontowej
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wydawnictwo Gubińskiego Towarzystwa Kultury 1999 r. - Zeszyty Gubińskie nr 5 s.26
- Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 267-269. ISBN 978-83-88059-54-4.
- Garbacz Krzysztof: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 239-240. ISBN 978-83-919914-8-2.
- Grzegorz Domański: Kultura Luboszycka między Łabą a Odrą w 2–4 Wieku. Wrocław: PAN, 1979. ISBN 83-04-00106-3.
- Grzegorz Domański: Settlement complex from a late La Tene and Roman period at Luboszyce, Lubsko District. Archaeologia Polona. XII, 1970, s. 321–334.
- Siedziba gminy: Gubin
| Miejscowości gminy |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostki pomocnicze gminy |
|
