Luka anionowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Luka anionowa (LA) – różnica stężenia Na+ i sumy stężeń Cl- i HCO3- (głównych kationów i anionów osocza) lub różnica pomiędzy sumą stężeń nieoznaczonych kationów (ΣNK) i nieoznaczonych anionów (ΣNA)[1]. Przez symbol ΣNK rozumiemy sumę stężeń kationów innych niż Na+ (K+, Mg2+), a poprzez ΣNA sumę stężeń anionów innych niż HCO3- i Cl- (białek, fosforanów, siarczanów, kreatyniny, kwasów organicznych). W warunkach homeostazy organizmu sumy stężeń kationów i anionów są sobie równe. Oznaczenie stężeń wszystkich kationów i anionów jest kłopotliwe, dlatego przyjęto oznaczanie 3 najważniejszych – sodu, wodorowęglanów i chlorków.

W warunkach prawidłowych LA wynosi 8 – 14 mEq/l[1]. Wzrasta w stanach, kiedy w organizmie rośnie liczba anionów białkowych, anionów kwasów organicznych i nieorganicznych lub na skutek hipomagnezemii[1]. Służy różnicowaniu kwasic metabolicznych[1]. Dzieli się je na kwasice z niepodwyższoną luką anionową i hiperchloremią i przebiegające z podwyższoną luką anionową i hipochloremią[1].

Skład elektrolitowy osocza[edytuj | edytuj kod]

Przykładowa zawartość elektrolitów w osoczu:

Kationy Aniony
Sodu 139 mEq/L Wodorowęglanowe 22 mEq/L
Potasu 4 mEq/L Chlorkowe 104 mEq/L
Wapnia 5 mEq/L Fosforanowe 1 mEq/L
Magnezu 2 mEq/L Siarczanowe 1 mEq/L
Kwasów organicznych 6 mEq/L
Białek 16 mEq/L
Total 150 mEq/L Total 150 mEq/L

Obliczanie[edytuj | edytuj kod]

Luka anionowa jest wartością wyliczoną. Oznacza to, że nie da się jej zmierzyć żadnym specyficznym testem laboratoryjnym, lecz jest wyliczona na podstawie wyników kilku niezależnych testów, mierzących stężenia anionów i kationów.

LA = [Na+] - ([Cl-]+[HCO3-])

Słownie: Luka anionowa = Sód - (Chlor + Wodorowęglany)

LA = ΣNK - ΣNA

Gdzie: ΣNK - kationy nieoznaczone, ΣNA - aniony nieoznaczone

Stąd można obliczyć, że suma stężeń kationów jest równa sumie stężeń anionów::

[Na+] + ΣNK = ([Cl-]+[HCO3-]) + ΣNA

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Zmniejszenie wyliczonej w luki anionowej występuje w następujących sytuacjach:

  • zwiększenie stężenia kationów innych niż sód (np. potas, wapń, magnez, paraproteiny)
  • zmniejszenie stężenia anionów innych niż chlorkowe i wodorowęglanowe (np. aniony fosforanowe, białczanowe, siarczanowe, mleczanowe, pirogronianowe)

Zwiększona LA powstaje w sytuacjach odwrotnych to znaczy zmniejszenia liczby odpowiednich kationów lub zwiększenia anionów.

Oznaczanie luki anionowej ma znaczenie przede wszystkim w diagnostyce kwasic nieoddechowych, które dzieli się na:

  • kwasice nieoddechowe z prawidłową LA (kwasice hiperchloremiczne, wywołane głównie utratą zasad)
  • kwasice nieoddechowe ze zwiększoną LA (kwasice normochloremiczne, wywołane obecnością kwasów nielotnych, zmniejszoną resorpcją wodorowęglanów lub zmniejszonym wydalaniem H+)

Pojęcia "nieoznaczane aniony" i "nieoznaczane kationy" straciły obecnie nieco na aktualności, gdyż duża część z nieoznaczanych kiedyś jonów jest obecnie oznaczana standardowo.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Anna M Badowska-Kozakiewicz, Patofizjologia człowieka, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, [cop. 2013], ISBN 978-83-200-4530-7, OCLC 864229927 [dostęp 2020-04-14].