Krwawnica pospolita

Krwawnica pospolita
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	mirtowce
Rodzina	krwawnicowate
Rodzaj	krwawnica
Gatunek	krwawnica pospolita
	Nazwa systematyczna
	Lythrum salicaria L.; Sp. pl. 1:446. 1753
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Krwawnica pospolita (Lythrum salicaria L.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny krwawnicowatych, jeden z kilku występujących w Polsce. Jest pospolity na siedliskach wilgotnych. Występuje w całej Europie i w Azji w pasie od Afryki Płn. po koło podbiegunowe. Zawleczony do Peru, Tasmanii, Australii, Kanady i USA. W Stanach Zjednoczonych uważany jest za agresywną roślinę inwazyjną zawleczoną przez osadników i rozprzestrzeniającą się od XIX wieku z terenu Nowej Anglii. Obecnie występuje na całym obszarze USA z wyjątkiem Florydy^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga: Pojedyncza lub z nielicznymi, krótkimi odgałęzieniami, wyprostowana, owłosiona, kanciasta wysoka od 50 do 130 cm. Na każdym odgałęzieniu wyrasta wysoki smukły kwiatostan.
Liście: Ulistnienie naprzeciwległe lub okółkowe (po 3 listki w okółku). Dolne liście sercowate na wystających spodem nerwach owłosione, górne-łodygowe mają kształt wąskolancetowaty, zaostrzony i są ułożone naprzeciwlegle po 2 lub 4 w okółkach, górne skrętoległe. Podsadki są dużo mniejsze od pozostałych liści.
Kwiaty: Nieduże koloru karminowo-różowego zebrane są w gęste, długie do 30 cm, szczytowe kłosowate kwiatostany skupione w pozorne okółki. Kwiat składa się z kieliszka o działkach znacznie dłuższych od działek kielicha, 6 małych działek kielicha, 6 płatków korony, słupka ze spłaszczonym znamieniem i dwunastu pręcików (6 krótszych i 6 dłuższych). Kwiaty odznaczają się trójpostaciową różnosłupkowością: słupek może być dłuższy od wszystkich pręcików, krótszy od nich bądź jednocześnie krótszy od 6 pręcików i dłuższy od pozostałych 6 pręcików. Kielich 6-ząbkowy owłosiony; ząbki kielicha niejednakowe – wewnętrzne trójkątne, krótsze od szydlastych zewnętrznych. Kwiaty rozwijają się stopniowo od dołu łodygi ku górze.
Owoce: Torebki okryte zaschniętym kielichem. Torebka posiada w środku przegródkę, po dojrzeniu pęka.
Korzeń: Silny, drewniejący system korzeniowy.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Bylina, hemikryptofit. Roślina wilgociolubna, rosnąca w skupiskach, mrozoodporna. Rośnie na mokrych łąkach, w rowach, nadbrzeżnych zaroślach, na moczarach i brzegach wód. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Filipendulion, Ass. Lythro-Filipenduletum^[5]. Kwitnienie od czerwca do sierpnia. Roślina miododajna, kwiaty są chętnie odwiedzane przez motyle i pszczoły zbierające nektar z dna kwiatowego. Nasiona powstają wyłącznie w wyniku zapylenia krzyżowego^[6]. Drobne nasiona rozsiewane są przez wiatr. Jest jedną z roślin żywicielskich gąsienic motyla postojka wiesiołkowca.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Roślina lecznicza[edytuj | edytuj kod]

Surowiec zielarski: Ziele krwawnicy (Lythri herba) – wysuszone, całe lub rozdrobnione, kwitnące szczyty pędów. Surowiec powinien zawierać nie mniej niż 5,0% garbników w przeliczeniu na pirogalol^[7]. Zawiera alkaloid kriogeninę i glikozyd salikarynę. Zawiera też garbniki, w związku z tym wykazuje działanie ściągające^[8].
Działanie: Przeciwgorączkowe, przeciwzapalne i rozszerzające naczynia krwionośne^{[potrzebny przypis]}.

Roślina ozdobna[edytuj | edytuj kod]

Uprawiana w ogródkach wodnych jako bardzo dekoracyjny element brzegów zbiornika i na rabatach próchnicznych. Rozmnaża się ją przez podział korzeni i sadzonki pędowe oraz wysiew nasion. Lubi stanowiska słoneczne nad brzegami wód lub na wilgotnych rabatach.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-21] (ang.).
↑ Lythrum salicaria, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Plant Conservation Alliance, Alien Plant Working Group.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ D. Gayówna, Ewa Śliwińska: Rośliny łąk. Warszawa: PZWS, 1960.
↑ Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
↑ DanutaD. Rybak DanutaD., Atlas. Rośliny lecznicze, Warszawa 1993: Arkady, s. 151, ISBN 83-213-3634-5 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-21] (ang.).

[iucn-3] Lythrum salicaria, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[4] Plant Conservation Alliance, Alien Plant Working Group.

[5] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[6] D. Gayówna, Ewa Śliwińska: Rośliny łąk. Warszawa: PZWS, 1960.

[FPX-7] Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .

[8] DanutaD. Rybak DanutaD., Atlas. Rośliny lecznicze, Warszawa 1993: Arkady, s. 151, ISBN 83-213-3634-5 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]