Młyn Bałtaragisa

Młyn Bałtaragisa

Baltaragio malūnas

Autor	Kazys Boruta
Typ utworu	powieść
Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	ZSRR
Język	litewski
Data wydania	1945
Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego	1986
Wydawca	Państwowy Instytut Wydawniczy
Przekład	Biruta Markuza-Bieniecka i Jerzy Bieniecki

Młyn Bałtaragisa (właśc. Młyn Bałtaragisa czyli Co się ongiś działo w Paudruwiskiej Krainie, lit. Baltaragio malūnas, arba kas dėjosi anuo metu Paudruvės krašte) – powieść litewskiego pisarza Kazysa Boruty, opublikowana w 1945 r. Na podstawie książki w 1973 r. Arūnas Žebriūnas wyreżyserował film muzyczny pod tytułem Narzeczona diabła (lit. Velnio nuotaka).

Powieść na język polski przełożyli Biruta Markuza-Bieniecka i Jerzy Bieniecki. Powieść ukazała się w 1986 r. nakładem wydawnictwa Państwowego Instytutu Wydawniczego w serii Klub Interesującej Książki. Powieść była również tłumaczona na wiele innych języków europejskich.

Akcja powieści rozgrywa się na litewskiej prowincji i oparta jest na motywach z litewskich wierzeń ludowych i podań. Baltrus Bałtaragis, młynarz, próbuje wydać za mąż dewotkę Urszulę, która od wielu lat pracuje w jego gospodarstwie. Umawia narzeczonego, którym jest Pińczuk, jego najbliższy sąsiad, będący w istocie rzeczy miejscowym diabłem, lecz Urszula wyrywa się ze związku. Po tym wydarzeniu zostaje jej przezwisko "czarcia narzeczona". Urszula mszcząc się, rozpowiada we wsi najgorsze rzeczy o Bałtaragisie i jego córce Jurdze. Do Bałtaragisa przychodzi Pińczuk i składa ofertę pomocy, żądając w zamian dla siebie czegoś, co Bałtaragis dziś nie ma, ale będzie miał, kiedy się ożeni.

Bohaterowie:

• Bartłomiej Bałtaragis – młynarz
• Pińczuk – diabeł, mieszkający na paudruwiskich bagnach, który z Bałtaragisem podpisuje kontrakt
• Jurga – córka Bałtaragisa i narzeczona Girdwainisa
• Jurgis Girdwainis – hodowca koni, narzeczony Jurgi
• Jurgutis – pomocnik kowala Juodwałkisa
• Onufry Wisgirda – swat Girdwainisa
• Urszula - dewotka, służka w domu Bałtaragisa
• Raupis – koniokrad.

W powieści luźno przenikają się dwie rzeczywistości: litewskiej wsi oraz świat ludowych wierzeń i folkloru.