Magda Szabó

Magda Szabó

Data i miejsce urodzenia	5 października 1917 Debreczyn
Data i miejsce śmierci	19 listopada 2007 Kerepes, Węgry
Narodowość	węgierska
Język	węgierski
Alma Mater	Uniwersytet w Debreczynie
Dziedzina sztuki	poezja, powieść, literatura dziecięca

Magda Szabó (ur. 5 października 1917 w Debreczynie, zm. 19 listopada 2007 w Kerepes) – węgierska pisarka.

Życiorys

Ukończyła Uniwersytet w Debreczynie i uzyskała uprawnienia do nauczania łaciny i węgierskiego. Następnie zaczęła pracować jako nauczycielka w żeńskiej szkole w Debreczynie i w Hódmezővásárhely. Pomiędzy 1945 a 1949 pracowała w Ministerstwie Religii i Edukacji. Wyszła za mąż w 1947 r. za Tibora Szobotkę, tłumacza i pisarza.

W tym samym roku rozpoczęła karierę jako poetka tomikiem Owieczka. Następnie napisała Powrót do ludzi w 1949 r. W tym samym roku otrzymała nagrodę Baumgartena, z powodu której, ze względów politycznych, została aresztowana tego samego dnia i zwolniona z ministerstwa.

Podczas najciemniejszych lat komunizmu na Węgrzech, pomiędzy 1949 a 1958 r., zabroniono publikowania jej prac. Od tej pory zaczęto prześladować również jej męża, przez co był bezrobotny. Magda Szabó nauczała w tym czasie w szkole publicznej.

W czasie przymusowego milczenia artystycznego przerzuciła się z poezji na prozę. Swoją pierwszą powieść Fresk napisała w 1958 r. i osiągnęła wielki sukces wśród czytelników.

Nagrody

Otrzymała sporo nagród na Węgrzech. Jej książki zostały przetłumaczone na wiele języków i trafiły do 42 krajów na całym świecie.

W 2003 r. otrzymała francuską nagrodę literacką Prix Femina Étranger za najlepszą powieść obcojęzyczną (Zamknięte drzwi).

Powieść Szabó Tajemnica Abigel znalazła się na szóstym miejscu wśród najpopularniejszych książek w węgierskiej edycji listy BBC Big Read, została zekranizowana jako serial telewizyjny (w Polsce nadano go w latach 80. XX wieku). Oprócz Tajemnicy Abigel na tej liście znalazły się jeszcze trzy jej książki.

Twórczość

• Bárány (wiersze, 1947, "Owieczka")
• Vissza az emberig (wiersze, 1949)
• Ki hol lakik (wiersze, 1957)
• Freskó (powieść, 1958, "Fresk")
• Mondják meg Zsófikának ( powieść, 1958, "Powiedzcie Zsofice")
• Bárány Boldizsár (wiersze, 1958)
• Neszek (wiersze, 1958)
• Marikáék háza (1959)
• Sziget-kék (1959)
• Az őz (powieść, 1959, "Sarenka")
• Vörös tinta (1959)
• Disznótor (powieść, 1960, "Świniobicie")
• Álarcosbál (powieść, 1961, "Bal maskowy")
• Születésnap (powieść, 1962)
• Pilátus (powieść, 1963, "Piłat")
• A Danaida (powieść, 1964)
• Hullámok kergetése (1965)
• Tündér Lala (1965)
• Eleven képét a világnak (1966)
• Fanni hagyományai (1966)
• Alvók futása (1967)
• Mózes egy, huszonkettő (powieść, 1967, "Tylko sam siebie możesz ofiarować")
• Zeusz küszöbén (1968)
• Katalin utca (powieść, 1969)
• Abigél (powieść, 1970, "Tajemnica Abigel")
• Ókút (powieść, 1970, "Stara studnia")
• Kiálts, város! (1971)
• A szemlélők (powieść, 1973)
• Az órák és a farkasok (1975)
• Szilfán halat (1975)
• Az a szép, fényes nap (1976)
• Régimódi történet (powieść, 1977, "Staroświecka historia")
• Kívül a körön (1980)
• Erőnk szerint (1980)
• Megmaradt Szobotkának (1983)
• Béla király (1984)
• Az ajtó (powieść, 1987, "Zamknięte drzwi")
• Az öregség villogó csúcsain (1987)
• Záróvizsga (1987)
• A pillanat (Creusais) (powieść, 1990)
• A félistenek szomorúsága (1992)
• Szüret (1996)
• A lepke logikája (1996)
• A csekei monológ (1999)
• Mézescsók Cerberusnak (1999)
• Merszi, Möszjő (2000)
• Für Elise (powieść, 2002)
• Békekötés (2006)