Marceli Jastrzębiec-Śniadowski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Władysław Śniadowski
Grot
Ilustracja
Marceli Jastrzębiec-Śniadowski w okresie służby w Legionach Polskich
pułkownik artylerii pułkownik artylerii
Data i miejsce urodzenia

3 stycznia 1878
Stanisławów

Data i miejsce śmierci

15 marca 1927
Lwów

Przebieg służby
Lata służby

1915–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie
Armia Ochotnicza

Jednostki

1 pułk artylerii,
6 pułk artylerii ciężkiej

Stanowiska

dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-ukraińska,
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie)
Multimedia w Wikimedia Commons

Marceli Jastrzębiec-Śniadowski, ps. „Grot” (ur. 3 stycznia 1878 w Stanisławowie, zm. 15 marca 1927 we Lwowie) – pułkownik artylerii Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Jana Jastrzębiec-Śniadowskiego i Henryki Anderle von Sylor, córki austriackiego Feldmarschalleutnanta, Roberta Anderle von Sylor. Ukończył gimnazjum i Politechnikę Lwowską z tytułem inżyniera. Z wykształcenia geometra. W ramach zawodu był powoływany jako superarbiter. Pełnił funkcję dyrektora Banku Rolnego we Lwowie.

Twórca kawalerii lwowskiego Sokoła. Wraz z 40 sokolnikami wyruszył do Krakowa po wybuchu I wojny światowej 1914. Dowódca 5. baterii II dywizjonu 1 pułku artylerii Legionów Polskich. Awansowany do stopnia porucznika z dniem 29 września 1914[1], do kapitana z dniem 2 lipca 1915 (ze starszeństwem z dniem 13 grudnia 1914)[2]. Od połowy stycznia 1916 dowodził I dywizjonem tegoż pułku[3]. Z dniem 1 listopada 1916 został awansowany do stopnia majora[4][5][6]. Od 7 lutego do 18 września 1917 dowódca tegoż pułku[7]. Bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego.

Dekretem Naczelnego Wodza Wojsk Polskich z 12 kwietnia 1919 przyjęty do Wojska Polskiego i zatwierdzony w stopniu podpułkownika[8] i przydzielony do Dowództwa „Wschód” z dniem 1 listopada 1918[9]. Podczas wojny polsko-ukraińskiej twórca, organizator[10] i dowódca artylerii podczas obrony Lwowa[11][12]. Najwyższy rangą oficer obrony Lwowa po zamachu ukraińskim w 1918 i jeden z jej dowódców. 29 maja 1920 zatwierdzony został w stopniu pułkownika artylerii z dniem 1 kwietnia 1920. Został inspektorem artylerii przy Dowództwie Okręgu Generalnego „Lwów”. Latem 1920 w trakcie wojny polsko-bolszewickiej zorganizował i objął dowództwo nad 205 Ochotniczym pułkiem artylerii polowej w składzie Armii Ochotniczej (pierwszy dowódca kpt. Aleksander Lewicki). W 1922 roku zweryfikowany został w stopniu pułkownika rezerwy artylerii ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów rezerwowych artylerii[13][14]. W 1923, 1924 był oficerem rezerwowym 6 pułku artylerii ciężkiej we Lwowie (w 1924 określony jako oficer niezdolny do służby wojskowej)[15][16]. Jako oficer formalnie przydzielony do tej jednostki w 1926 został zwolniony od obowiązku służby wojskowej[17].

Zmarł 15 lub 17 marca 1927. Pochowany na Cmentarzu Obrońców Lwowa w kwaterze dowódców (kwatera II, miejsce 58)[18]. Na skutek różnic poglądów (M. Ś. był zwolennikiem polityki Romana Dmowskiego) popadł w niełaskę u marszałka Józefa Piłsudskiego i nie awansował mimo wybitnych sukcesów bojowych. Marceli Śniadowski był patronem ulicy we Lwowie (od ul. Kulparkowskiej ku zachodowi).

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Włodzimierz Kozłowski, Artyleria polskich formacji wojskowych podczas I wojny światowej, Łódź 1993, s. 41.
  2. ↑ Wacław Chocianowicz, Dzieje 1 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów Józefa Piłsudskiego, Londyn 1967, s. 182–183.
  3. ↑ Włodzimierz Kozłowski, Artyleria polskich formacji wojskowych podczas I wojny światowej, Łódź 1993, s. 139.
  4. ↑ Włodzimierz Kozłowski, Artyleria polskich formacji wojskowych podczas I wojny światowej, Łódź 1993, s. 186.
  5. ↑ Mianowania w Legionach. „Kurjer Lwowski”. Nr 633, s. 6, 18 grudnia 1916. 
  6. ↑ Ostatnie nowiny. Wojskowe. „Głos Stolicy”, s. 3, Nr 20 z 18 grudnia 1916. 
  7. ↑ Włodzimierz Kozłowski, Artyleria polskich formacji wojskowych podczas I wojny światowej, Łódź 1993, s. 191, 211.
  8. ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych, 1919, nr 44, poz. 1434.
  9. ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych, 1919, nr 45, poz. 1495.
  10. ↑ Semper Fidelis. Obrona Lwowa w obrazach współczesnych. Lwów / Warszawa: Straż Mogił Polskich Bohaterów / Oficyna Wydawnicza Volumen, 1930 / 1990.
  11. ↑ Cmentarz Obrońców Lwowa. irekw.internetdsl.pl. [dostęp 2014-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 września 2015)].
  12. ↑ Obsada personalna obrony Lwowa 1 - 22.11.1918r.. stankiewicze.com. [dostęp 2014-12-10].
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 836.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 762.
  15. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 790.
  16. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 708.
  17. ↑ Rozporządzenia Ministra Spraw Wojskowych. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”, s. 172, Nr 22 z 5 czerwca 1926. Ministerstwo Spraw Wojskowych. 
  18. ↑ Groby dowódców i działaczy. W: W szesnastą rocznicę. Lwów: Towarzystwo Straży Mogił Polskich Bohaterów we Lwowie, 1934, s. 29.
  19. ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jerzy Pogonowski, Bój o Lwów,Lotos, Gdańsk, 1921
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Aleksander Kawałkowski ,Z dziejów odbudowy państwa, szkice, 1933
  • Wacław Chocianowicz, Dzieje 1 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów Józefa Piłsudskiego, Londyn 1967.
  • Eligiusz Kozłowski, Mieczysław Wrzosek, Historia oręża polskiego, 1795-1939, 1983
  • Bogusław Polak, Wojsko Polskie 1914-1922, 1986
  • Józef Garliński, Pierwszy Pułk Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego 1914-1945, Londyn 1987
  • Mieczysław Wrzosek, Wojsko Polskie i operacje wojenne lat 1918-1921, 1988
  • Stanisław Sławomir Nicieja, Cmentarz Obrońców Lwowa, 1990
  • Włodzimierz Kozłowski, Artyleria polskich formacji wojskowych podczas I wojny światowej, Łódź 1993, ISBN 83-7016-697-0.
  • Ferdynand Pawłowski, Wacław Przemysław Turek, Wspomnienia legionowe, 1994
  • Wacława Milewska, Janusz Tadeusz Nowak, Maria Zientara, Legiony Polskie 1914-1918: zarys historii militarnej i politycznej, 1998
  • Wiktor Krzysztof Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917: słownik biograficzny, 2005
  • Przed 16-stu laty – mobilizacja Małopolskich Oddziałów Armii Ochotniczej. „Wschód”, s. 4, Nr 16 z 30 czerwca 1936. 

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marceli_Jastrzębiec-Śniadowski&oldid=72263921”