Marcin Freyman

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marcin Stanisław Freyman
Ilustracja
major dyplomowany kawalerii major dyplomowany kawalerii
Data i miejsce urodzenia

31 stycznia 1898
Bachmacz, gubernia czernihowska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

kwiecień 1940
Charków, USRR, ZSRR

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Formacja

20px II Korpus Polski w Rosji

Jednostki

2 Pułk Ułanów Grochowskich
2 Dywizja Kawalerii
Mazowiecka Brygada Kawalerii

Stanowiska

szef sztabu brygady

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Kawaler Orderu Gwiazdy Czarnej

Marcin Stanisław Freyman (ur. 19 stycznia?/31 stycznia 1898 w Bachmaczu, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – major dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 31 stycznia 1898 w rodzinie Aleksandra (1862–1907) i Olgi z Kwaśnickich (1874–1963)[1][2]. Ukończył (zdając maturę) Szkołę Handlową w Żytomierzu.

Od 1917 służył w II Korpusie Wschodnim. Należał także do Polskiej Organizacji Wojskowej.

W 1918 zgłosił się na ochotnika do Wojska Polskiego, został przydzielony do 2 pułku ułanów, w którego szeregach walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Za bohaterstwo w czasie szarży dowodzonego przez Marcina Freymana plutonu kawalerii na bolszewickie stanowiska karabinów maszynowych pod wsią Kaniewo, które zdobył wraz z jeńcami, przyczyniając się do utrzymania wyrwy w linii nieprzyjaciół, został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku został zweryfikowany do stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 1 sierpnia 1920 i kontynuował służbę w 2 pułku ułanów w Suwałkach[3][4]. W grudniu 1927 roku został powołany z Oddziału II Sztabu Generalnego do złożenia egzaminu przedwstępnego do Wyższej Szkoły Wojennej[5]. W 1928 roku znajdował się w dyspozycji komendanta kadry oficerów kawalerii[6]. Z dniem 1 listopada 1928 roku został przeniesiony do 2 pułku ułanów[7][8]. W grudniu 1929 roku, po ukończeniu kursu próbnego i odbyciu „przepisanego stażu liniowego” został powołany na dwuletni kurs 1929/31 do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie[9]. Z dniem 1 września 1931, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przydzielony do 2 Dywizji Kawalerii w Warszawie[10][11] na stanowisko I oficera sztabu[1]. W czerwcu 1934 roku został przeniesiony do 1 pułku szwoleżerów w Warszawie[12]. Od 1935 służył w Departamencie Kawalerii Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[1]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 i 26. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[13]. W 1937 został mianowany szefem sztabu Mazowieckiej Brygady Kawalerii w Warszawie[14]. Na tym stanowisku walczył w kampanii wrześniowej.

11 września pod Czernikiem Brygada prowadziła walkę z niemiecką 11 Dywizją Piechoty gen. por. Maxa Bocka, nacierającą na Mińsk Mazowiecki. W czasie walk major Marcin Freyman został ranny. Na stanowisku szefa sztabu zastąpił go kpt. dypl. Paweł Gill.

Po agresji ZSRR na Polskę wzięty do niewoli sowieckiej i przewieziony do obozu w Starobielsku. Wiosną 1940 zamordowany przez NKWD w Charkowie i pochowany potajemnie w Piatichatkach w grobie masowym. Obecnie spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie. Jego grób symboliczny znajduje się na Cmentarzu Komunalnym Agrykola w Elblągu (sektor XIII-13-7)[2].

5 października 2007 Minister Obrony Narodowej awansował go pośmiertnie do stopnia podpułkownika[15]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Grób symboliczny w Elblągu

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 119.
  2. a b Cmentarze komunalne w Elblągu - wyszukiwarka osób pochowanych [online], elblag.artlookgallery.com [dostęp 2021-10-13].
  3. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 603, 687.
  4. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 545, 609.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927 roku, dodatek nr 2.
  6. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 333, 356.
  7. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 352.
  8. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 sierpnia 1929 roku, s. 311.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 375.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 322.
  11. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 153, 494.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 161.
  13. Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 344.
  14. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 131, 541.
  15. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  16. Dekret Wodza Naczelnego L. 3373 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 39, poz. 1822)
  17. M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  18. a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 131.
  19. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  20. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 12 z 6 sierpnia 1929 r., s. 238

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]