Maria Żebrowska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maria Żebrowska
Data i miejsce urodzenia

13 grudnia 1900
Kordelówka

Data i miejsce śmierci

23 kwietnia 1978
Warszawa

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: psychologia wychowawcza i rozwojowa
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

1931

Profesura

1955

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Warszawski

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej

Maria Łucja Żebrowska (ur. 13 grudnia 1900 w Kordelówce k. Winnicy, zm. 23 kwietnia 1978 w Warszawie) – polska psycholog, pierwszy dziekan utworzonego w 1953 Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się 13 grudnia 1900 we wsi Kordelówka na Podolu, w rodzinie Kazimierza Jana Skrzywana (1866–1924) i Anny z Chmielewskich (1871–1968). Miała rodzeństwo: Zofię po mężu Pomianowską (zm. 1964), Jerzego Kazimierza (1898–1940)[1], Tadeusza i Stanisława (1902–1971)[2]. Ukończyła gimnazjum polskie w Kijowie. W 1919 wraz z rodziną przeniosła się na stałe do Warszawy. Podjęła studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, które w 1921 zmieniła na psychologię. Od 1928 była asystentką prof. Stefana Baleya. W 1931 uzyskała stopień naukowy doktora u boku prof. Władysława Witwickiego[3]. Wykładała na UW prowadząc zajęcia z psychologii wychowawczej i rozwojowej.

Podczas okupacji niemieckiej uczestniczyła w tajnym nauczaniu. Zajmowała się również organizowaniem opieki i ukrywaniem jeńców angielskich zbiegłych z niewoli. Została aresztowana i przez półtora roku, od lutego 1942 do lipca 1943, więziona na Pawiaku i w krakowskim więzieniu Montelupich[4].

Po wojnie organizowała w Polsce pierwsze uniwersyteckie studia psychologiczne i stworzyła pierwszy podręcznik dla studentów. Pełniła funkcję redaktora naczelnego pisma „Psychologia Wychowawcza”. Po śmierci prof. Baleya objęła stanowisko kierownika Katedry Psychologii Wychowawczej na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. W 1955 uzyskała tytuł profesorski.

Była promotorką pracy doktorskiej Anny Matczak, promowała przyznanie tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego francuskiemu psychologowi Jean'owi Piaget 14 maja 1958.

Członek Komitetu Nauk Psychologicznych PAN i przewodnicząca Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Psychologicznego[5].

Od 1924 była żoną Tadeusza Marii Żebrowskiego (ur. 1902)[6][7].

Zginęła tragicznie w wypadku samochodowym 23 kwietnia 1978 w Warszawie[8], pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 315-4-23,24)[1].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Dziesięciolecie Zakładu Psychologii Wychowawczej Uniwersytetu Józefa Pilsudskiego, 1928–1938 (1938, redakcja, współautorka: Joanna Kunicka).
  • Psychologia rozwojowa. Opracowanie zbiorowe Katedry Psychologii Wychowawczej Uniwersytetu Warszawskiego (1957, redakcja).
  • Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży (1966).
  • Głos psychologów w dyskusji nad projektem ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu demoralizacji i przestępczości nieletnich (1969).
  • Formy więzi między jednostkami gospodarczymi w PRL (1976, współautor: Andrzej Byszewski).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Cmentarz Stare Powązki: POMIANOWSCY, SKRZYWANOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-06-26].
  2. Stanisław Skrzywan [online], geni_family_tree, 27 kwietnia 2018 [dostęp 2024-02-29] (pol.).
  3. Teresa Rzepa: Psychologia Władysława Witwickiego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 1991, s. 181. ISBN 83-232-0332-6.
  4. Piotr Kowolik. Maria Żebrowska (1900–1978). W trzydziestą rocznicę śmierci. „Nauczyciel i Szkoła”. Nr 3–4 (40–41), s. 173–179, 2008. [dostęp 2024-02-29]. 
  5. Danuta Zawierucha. Kronika wydarzeń w Warszawie. 1 IV–30 VI 1978. „Kronika Warszawy”. 4/36, s. 178, 1978. 
  6. Maria Łucja "Muszka" Żebrowska (z d. Skrzywan), 1900–1978 [online], www.myheritage.pl [dostęp 2024-02-29].
  7. Maciej Adam Markowski, Babcia Wanda Polkowska-Markowska » KIM ONI BYLI [online], KIM ONI BYLI, 2 września 2018 [dostęp 2024-02-29] (pol.).
  8. Danuta Zawierucha. Kronika wydarzeń w Warszawie. 1 IV–30 VI 1978. „Kronika Warszawy”. 4/36, s. 177, 1978. 
  9. M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1588 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej”.
  10. M.P. z 1950 r. nr 85, poz. 1021 „za zasługi w pracy zawodowej”.
  11. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/201 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]