Maria Teresa Charlotta de France

Maria Teresa Charlotta de France

Marie-Thérèse-Charlotte de France
Madame Royale
Dynastia	Burbonowie
Data i miejsce urodzenia	19 grudnia 1778 Wersal
Data i miejsce śmierci	19 października 1851 Wiedeń
Ojciec	Ludwik XVI
Matka	Maria Antonina Austriaczka
Mąż	Ludwik Antoni de France

Maria-Teresa-Charlotta de France fr. Marie-Thérèse de France, Marie-Thérèse Charlotte de Bourbon (ur. 19 grudnia 1778 w Wersalu, zm. 19 października 1851 w Wiedniu) – Madame Royale (księżniczka francuska), najstarsza z czworga dzieci króla Ludwika XVI i Marii Antoniny Austriaczki. Była siostrą Ludwika Józefa, Ludwika Karola i Zofii Heleny Beatrycze.

Do piątego roku życia znana była jako Madame Fille du Roi, później - Madame Royale. Po ślubie jej tytuły brzmiały: Hrabina de Marnes, Księżna d'Angoulême, ale wtedy nazywano ją: Madame La Dauphine. Imiona otrzymała na cześć swojej babki - Marii Teresy Habsburg. Maria Teresa nie pałała zbytnią miłością do matki, za to bardzo kochała swojego ojca, przechowała parę ubrań Ludwika XVI, które traktowała jak relikwie.

W 1792 w czasie Wielkiej Rewolucji Francuskiej, razem z rodziną została uwięziona w twierdzy Temple, w Paryżu. Oboje jej rodzice oraz ciotka – Madame Elisabeth zostali zgilotynowani, a ona spędziła w Temple ponad 3 lata, następnie zaś została skazana na wygnanie. Później niechętnie wspominała te czasy i do końca życia pozostała wyniosła i zamknięta w sobie. Nigdy nie przejawiała większych emocji. Sainte-Beuve pisał o księżnej: Wszystkie jej dni były podobne, z wyjątkiem dni żałoby i najbardziej bolesnych rocznic. Wstawała wczesnym rankiem, o wpół do szóstej na przykład, i do szóstej lub siódmej słuchała samotnie mszy. Zgadywano, że często przystępowała przy tej okazji do komunii, ale nie widziano jej przy tym, z wyjątkiem może wielkich dni... W dawaniu jałmużny okazywała gorliwość, jakiej nikt sobie nie wyobrażał, i trudno ją było pod tym względem prześcignąć... Nie można było żądać od tej duszy, już od zarania zmiażdżonej i obdartej ze wszystkiego, ani kokieterii umysłu, ani lekkiego wdzięku.

Po opuszczeniu twierdzy Temple, Maria Teresa udała się do Wiednia, a stamtąd do Mitawy, gdzie jej wuj - Ludwik XVIII, tytularny król Francji, był gościem cara Rosji Pawła I Romanowa. Pani de Chastenay pisała: Wszelki romantyczny prestiż znika w jej obecności, a ci co najbardziej czcili ten jej obraz, jaki sobie wytworzyli, odczuwali też może najwięcej żalu tracąc złudzenia.

Małżeństwo

Mała Maria Teresa

Księżna d'Angoulême, malował Heinrich Friedrich Füger

Maria Teresa miała zostać żoną swojego brata ciotecznego - arcyksięcia Karola Ludwika Habsburga, ale nie chciała go poślubić. Ludwik XVIII Burbon zaplanował ślub jego bratanicy z jego bratankiem. Rodzina królewska znajdowała się wtedy na wygnaniu. 10 czerwca 1799 w pałacu w Jełgawie (Mitawie) Maria Teresa poślubiła swojego brata stryjecznego Ludwika Antoniego Burbona, księcia d'Angoulême, późniejszego delfina Francji oraz pretendenta do tronu jako Ludwik XIX. Maria Teresa była bogata, a poza tym, jak pisał król Długa niedola mej bratanicy, jej odwaga i cnoty, skupiły na niej zainteresowanie Francuzów, zyskały jej ich miłość i jest rzeczą wielkiej doniosłości, bym skorzystał z tych uczuć, zagarnął je wydając ją za mego naturalnego dziedzica. Istnieje podejrzenie, że małżeństwo nigdy nie zostało skonsumowane, jednak para książęca zawsze spała w jednym łóżku, co w tych czasach nie było standardem. Para nie miała dzieci.

Maria Teresa była odważna, i przez to podziwiał ją nawet Napoleon Bonaparte. Potrafiła stawiać czoło niechętnemu wojsku i zagrzewała żołnierzy. Kiedy w 1801 Ludwik XVIII musiał opuścić Mitawę, wspierała stryja idącego piechotą przez ośnieżone równiny i radziła sobie z wszelkimi przeciwnościami. Na drugiego wuja nalegała, aby wspierał swych żołnierzy.

Ludwik XVIII zmarł w 1824, a teść Marii Teresy został kolejnym królem jako Karol X. 2 sierpnia 1830 jej teść abdykował, a wraz z nim ze swych praw do tronu zrezygnował jej mąż na korzyść swojego bratanka - Henryka, księcia Bordeaux. W oczach części monarchistów Maria Teresa była królową Francji, a jej mąż królem jako Ludwik XIX.

Po podwójnej abdykacji rodzina królewska Burbonów zamieszkała w Edynburgu, w Szkocji. W 1833 przenieśli się do Pragi jako goście cesarza Austrii Franciszka I. W 1836 Maria Teresa z oddaniem pielęgnowała chorego teścia, kiedy umierał na cholerę. Po jego śmierci przenieśli się z Pragi do hrabstwa Coronini, niedaleko Goricy w Słowenii. Maria Teresa stała się żarliwą katoliczką. Na wygnaniu wiele czasu spędzała na haftowaniu oraz ze swymi bratankami; hrabiego Chambord i jego siostrę Ludwikę nazywała "swymi dziećmi". Po śmierci Karola X uważana była za królową, nazywał ją tak jej bratanek, a gdy przebywała w Wiedniu zawsze siadała pomiędzy cesarzowymi, co potwierdzało jej status królowej.

Wdowieństwo

Jej mąż Ludwik Antoni zmarł w 1844 i został pochowany obok ojca. Maria Teresa zmarła na zapalenie płuc 19 października 1851 w Wiedniu. Została pochowana w klasztorze franciszkanów Castagnavizza (obecnie Nova Gorica, Słowenia).

Przodkowie

Ludwik XV

Maria Leszczyńska

August III Sas

Maria Józefa

Leopold I Józef

Elżbieta Charlotta Orleańska

Karol VI Habsburg

Elżbieta Krystyna von Braunschweig-Wolfenbüttel

Ludwik Ferdynand

Maria Józefa Wettyn

Franciszek I Lotaryński

Maria Teresa Habsburg

Ludwik XVI

Maria Antonina Austriaczka

Maria Teresa Charlotta