Marian Chełmecki

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marian Stefan Chełmecki
3 zwycięstwa
major pilot major pilot
Data i miejsce urodzenia

2 sierpnia 1916
Jasło, Polska

Data i miejsce śmierci

28 marca 1988
Zabrze, Polska

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Lotnictwo Wojska Polskiego
RAF

Jednostki

2 pułk lotniczy
56 dywizjon myśliwski RAF
17 dywizjon myśliwski RAF
dywizjon 302
dywizjon 317

Stanowiska

dowódca dywizjonu

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
kampania wrześniowa,
bitwa o Anglię,
Lądowanie w Normandii

Późniejsza praca

Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Katowicach

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (od 1941, trzykrotnie) Medal Lotniczy (trzykrotnie)
Gwiazda za Wojnę 1939–1945 z klamrą „Battle of Britain” (Wielka Brytania) Gwiazda Lotniczych Załóg w Europie z klamrą (Wielka Brytania) Medal Wojny 1939–1945 (Wielka Brytania)

Marian Stefan Chełmecki (ur. 2 sierpnia 1916 w Jaśle, zm. 28 marca 1988 w Zabrzu) – major pilot Wojska Polskiego

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Jaśle, jako syn kolejarza. Miał trójkę rodzeństwa: siostrę Helenę oraz braci Władysława i Stanisława. W Jaśle skończył Szkołę Powszechną im. Romualda Traugutta, a później Państwowe Gimnazjum im. Króla Stanisława Leszczyńskiego zdając maturę w 1935 r[1]. Jesienią tego roku po zdanym egzaminie przyjęty został do Szkoły Podchorążych Piechoty w Różanie nad Narwią, gdzie po odbyciu trzymiesięcznego kursu unitarnego przystąpił do egzaminów w Szkole Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Po pomyślnym zdaniu egzaminów został do niej przyjęty i ukończył ją trzy lata później[2]. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z dniem 1 października 1938 i 73. lokatą w korpusie oficerów lotnictwa, grupa liniowa[3][4]. Został wcielony do 2 pułku lotniczego w Krakowie i przydzielony do 122 eskadry myśliwskiej na stanowisko pilota[5]. Wiosną 1939 został skierowany do Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie gdzie objął stanowisko instruktora wyższego pilotażu[2]. W sierpniu przeniesiono go na lotnisko Centrum do Ułęża gdzie zastał go wybuch wojny[6].

II wojna światowa[edytuj | edytuj kod]

Z chwilą wybuchu wojny został przez komendanta lotniska mianowany dowódcą obrony przeciwlotniczej obiektu. Następnie przeniesiono go do Dęblina, gdzie dołączono go do doraźnie utworzonego dywizjonu (samoloty PZL-7) z zadaniem powietrznej obrony miasta a w szczególności znajdujących się w nim obiektów wojskowych. 17 września 1939 roku wraz z grupą lotników przekroczył granicę z Rumunią gdzie został internowany. Na początku listopada 1939 roku, zaopatrzony przez polską ambasadę w fałszywe dokumenty opuścił Rumunię i dotarł do Francji gdzie trafił do obozu przejściowego w Salon skąd przeniesiono go do Polskiej Bazy Lotniczej w Lyon-Bron[6].

W styczniu 1940 trafił do Wielkiej Brytanii, wstąpił do RAF, gdzie otrzymał numer służbowy 76690[7]. Został skierowany do Polskiej Bazy Lotniczej w Eastchurch gdzie przystąpił do nauki języka angielskiego i szkolenia na samolotach Hurricane. Po zakończeniu szkolenia został przydzielony do 56 dywizjonu myśliwskiego RAF z którego we wrześniu przeniesiono go do 17 dywizjonu myśliwskiego RAF[2]. W styczniu 1941 kiedy 17 dywizjon został wycofany z walki w celu reorganizacji ppor. Chełmeckiego skierowano do 56 Jednostki Operacyjno-Treningowej RAF w której objął stanowisko instruktora pilotażu. W listopadzie 1941 otrzymał on kolejny przydział: do 308 dywizjonu myśliwskiego a w czerwcu następnego roku przeniesiono go do 302 dywizjonu w którym po awansie na porucznika został dowódcą eskadry B. W maju 1943 objął stanowisko oficera operacyjnego 131 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego[8]. W sierpniu 1944 po awansie na kapitana został dowódcą 317 dywizjonu myśliwskiego wyposażonego w samoloty Spitfire. Służył na tym stanowisku do 16 maja 1945 roku[9].

W czasie działań bojowych zestrzelił 3 samoloty nieprzyjaciela. Został sklasyfikowany na 90. miejscu listy Bajana[10][11].

Po wojnie[edytuj | edytuj kod]

Po zakończeniu działań wojennych w 1946 służył w jednostce lotniczej AESSU w Hamburgu, gdzie zajmował się rozprowadzaniem zdobycznych, niemieckich samolotów do innych krajów europejskich. Po demobilizacji i przeniesieniu do rezerwy w listopadzie 1948 jako major w stanie spoczynku wrócił do kraju i osiadł w Zabrzu. Szykanowany przez ówczesne władze musiał m.in. regularnie meldować się w tamtejszym Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego. Miał również kłopoty z zatrudnieniem. Dopiero po interwencji zatrudniono go w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji jako specjalistę technicznego, w którym przepracował do czerwca 1979, kiedy to przeszedł na emeryturę. W 1981 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Przez ostatnie lata życia cierpiał z powodu choroby nowotworowej[12]. Zmarł 28 marca 1988 i został pochowany w rodzinnym grobowcu na Katolickim Cmentarzu Komunalnym w Nowym Sączu[13].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Za swą służbę otrzymał odznaczenia[14][15]:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Fryc 2010 ↓, s. 34.
  2. ↑ a b c Pawlak 2009 ↓, s. 176.
  3. ↑ Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 41.
  4. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 222.
  5. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 778.
  6. ↑ a b Fryc 2010 ↓, s. 35.
  7. ↑ Krzystek 2012 ↓, s. 125.
  8. ↑ Pawlak 2009 ↓, s. 177.
  9. ↑ Król 1990 ↓, s. 259.
  10. ↑ Król 1990 ↓, s. 299.
  11. ↑ "Lista Bajana". polishairforce.pl. [dostęp 2020-01-23]. (pol.).
  12. ↑ Fryc 2010 ↓, s. 38-39.
  13. ↑ Marian Stefan Chełmecki. niebieskaeskadra.pl. [dostęp 2020-01-23]. (pol.).
  14. ↑ Fryc 2010 ↓, s. 39.
  15. ↑ Chełmecki Marian Stefan. listakrzystka.pl. [dostęp 2020-10-01]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marian_Chełmecki&oldid=72770769”