Marta mówi

Marta mówi

Martha Speaks

Gatunek	serial animowany
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone Kanada Filipiny
Oryginalny język	angielski
Liczba odcinków	96
Liczba serii	6
Lista odcinków
Produkcja
Produkcja	PBS Kids WGBH Educational Foundation Decode Entertainment Studio B Productions Top Draw Animation
Czas trwania odcinka	11 minut – jeden odcinek 23 minuty – cała audycja
Pierwsza emisja
Kraj oryginalnej emisji	Stany Zjednoczone
Data premiery	1 września 2008
Stacja telewizyjna	PBS
Lata emisji	2008–2014
Status	zakończony
Format obrazu	4:3, 16:9 SDTV
Strona internetowa

Marta mówi (ang. Martha Speaks, 2008–2014) – amerykańsko-kanadyjsko-filipiński serial animowany wyprodukowany przez WGBH Educational Foundation, Decode Entertainment, Studio B Productions i Top Draw Animation. Serial powstał w oparciu o serię książek autorstwa Susan Meddaugh, PBS Kids, przeznaczony jest przede wszystkim dla dzieci w wieku 3–6 lat. W każdym odcinku prezentowane jest przewodnie słowo-klucz oraz 20 innych słów. Serial koncentruje się na zagadnieniach mowy, co nadaje mu walory edukacyjne. Dzieci, poznając nowe słowa oraz ich znaczenia, przygotowują się do nauki czytania.

Fabuła

Przyjazna suczka mieszaniec o imieniu Marta, której właścicielką jest dziewczynka o imieniu Helena, pewnego dnia zjada zupę literkową (zupa z makaronem w kształcie liter alfabetu), dzięki której potrafi mówić (cyt. z tytułowej piosenki: „W drodze gdzieś do brzuszka Marty grupa liter zagubiona trafia do jej głowy i Marta... nawija jak szalona”). Bohaterowie w każdym odcinku przeżywają mnóstwo zabawnych przygód koncentrujących się wokół postaci wesołej suczki.

Bohaterowie

Zwierzęta domowe

• Marta (ang. Martha) – tytułowa bohaterka. Jest żółta z lekko brązowymi uszami i łatami na grzbiecie. Gdy zjadła zupę literkową, zaczęła mówić, ponieważ litery z zupy trafiły do jej głowy. Jak każdy pies nie lubi kotów, często grzebie w śmieciach, lubi dużo jeść i brzydko pachnieć. Jest pomocna, zaradna i pomysłowa, ale często narzeka, że nie ma rąk.
• Nelson – kot Ronalda i Alicji. Jest podstępnym kłamcą i głównym rywalem Marty i Skitsa. Jest chytry.
• Polly – papuga Alicji i Ronalda. Powtarza wszystko co usłyszy.
• Bob – groźny pies stróżowy. Atakuje wszystkich bez powodu. Bob jest wiecznie zły, ponieważ jego pan ciągle na niego krzyczy.
• Fransua – snobistyczny pudel pani Claskie. Uważa się za najlepszego we wszystkim.
• Skits – drugi pies Heleny. Jest brązowy i dużo większy od Marty, choć nieco młodszy. Jest bardzo energiczny i lubi pomagać Marcie. Jego ulubionymi zabawkami są piszczałki. Ma zieloną obrożę w odróżnieniu do Marty. Jest on psem w typie Setera.
• Pops – mops. Mało ambitny. Przebywa w schronisku prowadzonym przez Kazuo, który obecnie jest jego panem.
• Miranda – mała suczka. Jej byłą właścicielką była modelka. Została porzucona, gdy jej właścicielka zmieniła swój styl. Występowała w odcinku „Marta w schronisku”. Później znalazła nowy dom.
• Stella – inna suczka, która wystąpiła w odcinku „Marta w schronisku”.
• Prążek, Cukierek i Mandaryn (ang. Streak, Butterscotch and Mandarin) – przyjazne trojaczki, występowały w odcinku „Marta w Schronisku”. Zostały adoptowane przez siostrzenice pani Clusky, również trojaczki. W odcinku „Marta Pielęgniarka” Cukierek podczas odwiedzin zjadł skarpetkę suszącą się na suszarce. Lubi chwytać także różne inne rzeczy.
• Reksio – czarny, sympatyczny pudel.
• Bert – mały buldog.
• Ches – pies prezydenta Baracka Obamy, przybywa do niego Marta, aby mu pomóc, później zostaje u niego jako towarzystwo Łatka, bo Ches był zrozpaczony wyjazdem Marty i tym, że zostanie sam.
• Carlo – owczarek collie, gwiazda filmów „Nieustraszony Collie Carlo”. Przez incydent na planie filmowym boi się kwiatów, jest idolem Marty, która zna wszystkie odcinki na pamięć. Jego program jest emitowany rano i wieczorem w lokalnym kanale miasta Wagstaff. Jego program prawdopodobnie jest wzorowany na filmach z serii Lassie, gdyż oba te psy są odważnymi collie.
• Kitek – pies miliarderki, który po jej śmierci przejął jej spadek. Został wygnany z domu przez krewnego swojej właścicielki, który chciał przejąć spadek. Pies błąkał się po ulicy, aż trafił do schroniska. Po wyjściu, ze względu na warunki panujące w schronisku, przeznaczył na nie pieniądze.
• Lili – młoda suczka ze schroniska, początkowo pies Karoliny. Potem staje się psem Milo, gdyż Karolina nie umiała właściwie zajmować się psem. Prawdopodobnie jest mieszańcem Buldoga, Rottweilera, Dobermana i Pudla.
• Łatka – bezpański pies. W oryginalnej wersji językowej jest płci męskiej, ale w polskiej jest przedstawiana jako suczka. Zostaje towarzyszem psa prezydenta Baracka Obamy.
• Teddy – biały, niezdarny pies (nie potrafi aportować, boi się wody), któremu groziła śmierć z powodu połknięcia kamienia. Jego właściciele pracują w firmie zajmującej się ochroną środowiska.
• Rubin – pies zamknięty przez przypadek przez pracownika sklepu w samochodzie. Psa zauroczył zapach pączków, które były śniadaniem pracownika sklepu. Jego właścicielką jest Iga.
• Jeffy – słoń z miejscowego ZOO. Umie całkiem nieźle tańczyć, ale nie potrafi malować w przeciwieństwie do innych słoni. Dzięki swojej umiejętności tańca uratował ZOO od bankructwa.

Dzieci

• Helena „Helenka” Lorraine (ang. Helen Lorraine) – ma 10 lat i jest właścicielką Marty i Skitsa. W przeciwieństwie do większości dzieci jest realistką i nie wierzy w przesądy. Bardzo dba o swoje psy i martwi się, gdy Marta znika, co przydarza się od czasu, do czasu. Zazwyczaj nosi ciemnoróżową bluzę i ciemnoróżowo-pomarańczowo pasiastą spódniczkę, zdaniem Karoliny ubiera się dziwacznie i nie ma gustu.
• Tadeusz „Tadek” Kennelly (ang. T.D. Kennelly) – zawsze, kiedy pojawia się problem, mówi „widziałem to w jednym filmie” i zaczyna objaśniać scenę z filmu i ją rysować. Jedna z bardziej przesądnych i naiwnych postaci. Kolega Heleny, razem chodzą do klasy. Nie lubi szkoły i rzadko odrabia zadania domowe. Lubi psy, ale sam nie może mieć żadnego, bo jego tata ma alergię na sierść. W odcinku „Brat Trumana” dowiadujemy się, że ma starszą siostrę, ale teraz jej nie widuje, bo ta studiuje bardzo daleko.
• Karolina (ang. Carolina) – 11-letnia kuzynka Heleny, często krytykuje jej gust. Twierdzi, że „musi być lepsza od Tiffany Blatsky”. Często nie umie się zdecydować i podobnie jak większość dzieci jest przesądna. Nie lubi psów, ale przez pewien czas miała suczkę Lily, jednak podjęła dobrą decyzję oddając ją Milo. Lubi być „gwiazdą”, ale wychodząc na scenę dostaje tremy.
• Truman Oatley – prawdopodobnie najmłodszy z paczki Heleny. Jest nieco przesądny, ale bardzo mądry i ambitny. Panicznie boi się owadów i wszystkich rzeczy, które są choć trochę ekstremalne (np. zjazd z najwyższej góry w mieście). Nie lubi również pływania statkiem lub łódką, ze względu na chorobę morską. Jego matka prowadzi domowe przedszkole. Do odcinka „Lody” nie jadł lodów.
• Jakub „Kubuś” Lorraine (ang. Jake Lorraine) – młodszy brat Heleny, ma około dwóch lat. Bardzo lubi psy Heleny.
• Alicja Boxwood (ang. Alice Boxwood) – koleżanka Heleny, jedna z mniej przesądnych postaci. Ma starszego brata Ronalda, którego bardzo nie lubi. Jest też największą niezdarą w okolicy. Prawie ciągle (czasami niezależnie od niej) dochodzi przez nią do różnych, nieraz dziwnych przypadków (np. Alicja stała na środku pokoju i nagle się przewróciła). Pomimo swojej niezdarności uprawia różne sporty: gra w piłkę nożną, football amerykański, hokeja oraz tańczy w balecie.
• Ronald Boxwood (ang. Ronald „Ronnie” Boxwood) – wredny starszy brat Alicji. Ma 12 lat. Bardzo lubi swojego kota Nelsona i papugę. Nienawidzi za to psów. Uwielbia denerwować Alicję (zdradza jakie zakończenie ma książka, której jeszcze nie przeczytała, podsłuchuje jej rozmowy z przyjaciółmi). Bardzo dużo gra w gry komputerowe. W jednym odcinku dowiadujemy się, że bawi się żołnierzykami i figurkami superbohaterów, które wyszły już z mody. Nie jest lubiany przez głównych bohaterów.
• Milo Lee – 7-letni przyjaciel Skitsa. Lubi psy.
• Tiffany Blatsky – ma 11 lat. Rzekomo jest koleżanką Karoliny, ale jak tylko zostają same, to zaraz ze sobą rywalizują. Raczej nie przepada za psami. Jest przesądna.
• Grzegorz „Grzesiek” Kennelly (ang. C.D. Kennelly) – 4-letni kuzyn Tadka. Na początku widać, że boi się psów, ale potem okazuje się „miłośnikiem piesków”, co według Marty oznacza, że sprawia im ból (głównie przez przytulanie).

Odcinki

• Serial emitowany w Polsce na kanale MiniMini+. Premiery:
  • I seria (odcinki 1-19) – 16 września 2009 roku,
  • I seria (odcinek 20) – 29 października 2009 roku,
  • I seria (odcinki 21-40) – 15 marca 2010 roku,
  • II seria (odcinki 41-55) – 24 stycznia 2011 roku,
  • III seria (odcinki 56-70) – 8 lutego 2011 roku,
  • IV seria (odcinki 71-80) – 13 grudnia 2012 roku.
• Od 3 września 2011 roku serial jest nadawany na kanale TVP1.
• Od 2 stycznia 2012 roku serial jest nadawany na kanale Teletoon+.
• Od 19 sierpnia 2013 roku serial jest nadawany w TV Puls 2.
• Od 22 czerwca 2019 roku serial jest nadawany w TVP ABC.

Spis odcinków

Premiera odcinka	N/o	Polski tytuł	Angielski tytuł
SERIA PIERWSZA
16.09.2009	01	Marta mówi	Martha Speaks
		Marta daje rady	Martha Gives Advice
17.09.2009	02	Marta i Skits	Martha and Skits
		Marta występuje	Martha Plays a Part
18.09.2009	03	Marta kradnie tort	Martha Takes the Cake
		Kryptonim: Marta	Codename: Martha
20.09.2009	04	Marta idzie na ratunek	Martha to the Rescue
		Marta na biwaku	Martha Camps Out
21.09.2009	05	Na farmie	Down on the Farm
		Marta ucieka	Martha Runs Away
22.09.2009	06	Bla, bla, bla, bla	Martha Blah Blah
		Grzeczny Skits	Skits Behaves
23.09.2009	07	Psi przekręt	Martha and the Canine Caper
		Idealna Marta	Perfectly Martha
24.09.2009	08	Marta strażakiem	Firedog Martha
		Ogórkowa Marta	Martha’s Pickle
25.09.2009	09	Pies w odwiedzinach	The Dog Who Came to Dinner
		Marta dzwoni	Martha Calling
27.09.2009	10	O, nie!	Oh, Nooo!
		Żegnaj Marto	Bye Martha
28.09.2009	11	Marta wyprowadza psa	Martha Walks the Dog
		Marta ma talent	Martha’s Got Talent
29.09.2009	12	Marta wymyśla historyjke	Martha the Hero Maker
		Marta i gwiazdor	Starstruck Martha
30.09.2009	13	Wszystko na głowie Marty	Martha in Charge
		Truman i wielki błękit	Truman and the Deep Blue Sea
01.10.2009	14	Rozbitkowie	Escape from Flea Island
		Klub nie dla psa	No Dogs Allowed
02.10.2009	15	Marta w schronisku	Ain’t Nothin’ But a Pound Dog
04.10.2009	16	Poszukiwacze zaginionej kartki	Raiders of the Lost Art
		Marta przynosi kwiaty	Martha Says it with Flowers
05.10.2009	17	Marta nie mówi po małpiemu	Martha Doesn’t Speak Monkey!
		Marta i Truman gubią się	Martha and Truman Get Lost
06.10.2009	18	Marta na wystawie	Best in Show
		Truman i piłka	Truman on the Ball
07.10.2009	19	Marta się boi	Martha Gets Spooked
		Pechowy pies	Martha Changes Her Luck
29.10.2009	20	Marta buszuje w sklepie	Martha Runs the Store
15.03.2010	21	Martę swędzi	Itchy Martha
		Marta i złodziej serc	Martha and the Thief of Hearts
16.03.2010	22	Co powiedzą psy?	There Goes the Neighborhood
		Lody	Ice Scream
17.03.2010	23	Marta pielęgniarka	Nurse Martha
		Tadek na tropie sensacji	T.D. Gets the Scoop
18.03.2010	24	Alicja na puentach	Alice Twinkle Toes
		Marta na torze	Martha Fails the Course
19.03.2010	25	Marta śpiewa	Martha Sings
		Tadek zakłada zespół	T.D. Makes the Band
21.03.2010	26	Skits i burza	Skits Under the Weather
		Marta zapowiada pogodę	Martha the Weather Dog
22.03.2010	27	Buda dla Marty	Martha in the Doghouse
		Marta modelką	Martha Models
23.03.2010	28	Tadek i Marta łapią szkodnika	T.D. and Martha Gopher Broke
		Tadek i drzewo stekowe	T.D. and the Steak Tree
24.03.2010	29	Wirtualna Marta	Virtually Martha
		Marta kontra robot	Martha vs. Robot
25.03.2010	30	Helena gra	Helen’s All Thumbs
		Brudny nawyk Marty	Martha’s Dirty Habit
26.03.2010	31	Marta piecze	Martha Bakes
		Marta komponuje perfumy	Martha Makes Scents
28.03.2010	32	Marta świadkiem	Martha the Witness
		Marta się buntuje	Martha Takes a Stand
29.03.2010	33	Marta idzie do szkoły	Martha Goes to School
		Tadek i żarówka	T.D. and the LightBulb of Doom
30.03.2010	34	Marta na scenie	Martha Treads the Boards
		Wataha Marty	Martha’s Pack
31.03.2010	35	Marta czuje zapachy	Martha Smells
		Marta słyszy dźwięki	Martha Hears
01.04.2010	36	Najgorszy najlepszy dzień	Martha’s Worst Best Day
		Brat Trumana	Truman’s Brother
02.04.2010	37	Marta zaprasza	Here’s Martha!
		Kłótnia	Dog Fight
03.04.2010	38	Pies terapeuta	Therapy Dog
		Kaczy problem Marty	Martha’s Duck Trouble
04.04.2010	39	Tajemnica Trumana	Truman’s Secret
		Małpi rozum Skitsa	Skits Monkeys Around
05.04.2010	40	Co drażni Boba?	What’s Bothering Bob?
		Marta opowiada bajkę	Martha Spins a Tale
SERIA DRUGA
24.01.2011	41	Fotel Marty	Martha’s Chair
		Graciarnia Tadka	T.D. the Pack Rat
25.01.2011	42	Słoniowe malowanie	Painting for Peanuts
		Marta nie jest kukłą	Martha’s No Dummy
26.01.2011	43	Marta gasi światło	Martha Puts Out the Lights
27.01.2011	44	Pingwin Zawsze Dzwoni dwa razy	The Penguin Always Rings Twice
		Szyfr Marty	The Martha Code
28.01.2011	45	Marta w luku	Martha in the Hold
		Idźcie, krówki	Get Along, Little Dogies!
29.01.2011	46	Marta w Białym Domu	Martha in the White House
30.01.2011	47	Kubusiowy ekspres	The Jakey Express
		Marta, pies zaprzęgowy	Martha, Sled Dog
31.01.2011	48	Chora łapa	Paws and Effect
		Kłopoty z Teddym	The Trouble with Teddy
01.02.2011	49	Co słychać, Marto?	¿Qué Pasa, Martha?
		Tadek zna psią mowę	T.D. is Talking Dog
02.02.2011	50	Psy w kosmosie	Dogs in Space
		Psy z kosmosu	Dogs from Space
03.02.2011	51	Marta wśród przestępców	Martha’s Life in Crime
04.02.2011	52	Ulubieńcy	Martha Plays Favorites
		Marta i miłośnik piesków	Martha and the Doggie Lover
05.02.2011	53	Skits na lodzie	Skits on Ice
		Marta w akcji	Martha’s Steamed!
06.02.2011	54	Marta i tysiąc pcheł	Martha and the One Thousand Fleas
		Miła zrzęda	Nice and Crabby
07.02.2011	55	Tajny agent: pies	Martha: Secret Agent Dog
SERIA TRZECIA
08.02.2011	56	Program Marty	The Martha Show
10.02.2011	57	Marta i miliony	Martha’s Millions
		Prezent dla Karoliny	Carolina’s Gifted
11.02.2011	58	Szalony Truman	Truman’s Mad
		Jednodniowy pies	Dog for a Day
15.02.2011	59	Reporter Marta	Martha: Deadline Doggie
		Olbrzymia dynia	It’s the Giant Pumpkin, Martha
20.02.2011	60	Sprawił to pies	The Dog Did It
		Marta na Dzikim Zachodzie	Martha Out West
16.02.2011	61	Tadek czaruje	T.D.’s Magic
		Koci koszmar	Scaredy Cat
14.02.2011	62	Konkurs operowy	The Opera Contest
		Maestro Marta	Maestro Martha
09.02.2011	63	Skits i Wiercipięta	Skits and Mr. Scruffles
		Mężny Truman	Brave Truman
17.02.2011	64	Marta gra	Martha Acts Up
		Ronald w akcji	Ronald Is In
21.02.2011	65	Marta psem patrolowym	Patrol Dog Martha
		Śpiewający złodziej	The Crooning Crook Caper
18.02.2011	66	Mity	Myth Me?
		Mity Tadka	Myth Take
13.02.2011	67	Alicja w nowej skórze	Alice Covers Up
		Karolina i Lili	Carolina Picks a Lily
23.02.2011	68	Zielony wyścig	Wagstaff Races
		Tajemnica znikającego metalu	The Missing Metal Mystery
22.02.2011	69	Straszna nocna impreza cz. I	Martha’s Slumber Party of the Weird
		Straszna nocna impreza cz. II	Return to Martha’s Slumber Party of the Weird
24.02.2011	70	Długie zmarnowane lato	The Long Rotten Summer
		Sprawa potłuczonego wazonu	The Case of the Shattered Vase
SERIA CZWARTA
13.12.2012	71	Billy Collins mówi	Billy Collins Speaks
		Milo czyta	Milo’s Reading Buddy
14.12.2012	72	Pies Czasownik rusza do akcji	Verb Dog, When Action Calls!
		Przygoda Marty z przysłówkami	Martha’s Adverb Adventure
16.12.2012	73	Buldożer kontra dinozaur	Bulldozer Versus Dinosaur!
		Karolina i football	Carolina Tackles Football
17.12.2012	74	Sklep Marty	Marta’s Market
		Ukochana restauracja	Bye Bye Burger Boy
18.12.2012	75	Powrót Książkobotów: Sprawa brakujących słów	Return of the Bookbots: The Case of the Missing Words
19.12.2012	76	Małpi przyjaciel Marty	Monkeyshines Martha
		Psie życie	Dog Daze
20.12.2012	77	Spotkanie rodzinne	Martha’s Thanksgiving
21.12.2012	78	Patrząc w gwiazdy	Eyes on the Skies
		Obóz Trumana	Camp Truman
22.12.2012	79	Kora! Kora! Kora!	Cora! Cora! Cora!
		Kora bis!	Cora Encore!
23.12.2012	80	Za wiele Mart	Too Many Marthas
		Za dużo Marty	Too Much Martha
SERIA PIĄTA
	81	Pupil Skits	Puppy Skits
		Dinozaurowe kłopoty	Dionsaurs in Trouble!
	82	Psia Wróżka Zębuszka	The Puppy Tooth Fairy
		Niebieski inżynier Marta	Martha’s Blue Period
	83	Pupilkowe show	The Puppy Show
		Nie zapomnij pamiętać	Never Forget to Remember
	84	Moja mama, pies	My Mother the Dog
		Marta musi to mieć	Martha’s Must-Have
	85	Pupil Marty	Martha’s Puppy
		Oszustwo kumpla	The Cheating Chum Caper
	86	Mysi patrol	Mouse Patrol
		Podróba	The Big Knockover
	87	Dzień Stanleya	Stanley Saves the Day
		Milo idzie po złoto	Milo Goes for Gold
	88	Powrót Ralph’a	The Return of Ralph
		Mała owca Bo	Little Bo’s Sheep
SERIA SZÓSTA
	89	Historia Alicji	Alice Tells a Story
		Piraci i księżniczki	Pirates and Princesses
	90	Sweter Marty	Martha’s Sweater
		Tajemnica zaginionego dinozaura	The Mystery of the Missing Dinosaur
	91	Książkoboty 3: Truman zwalcza tłuszcz	Bookbots 3: Fit Fights Fat
		Dziadek Bernie czyści	Grandpa Bernie Cleans Up
	92	Uspokajasz mnie psem	Thou Callest Me a Dog
		Marta i papier	Martha’s Paper Chase
	93	Prima Apprillis	April Fools
		Bully dla Ciebie	Bully For You!
	94	Pomidorze, ty mówisz	Tomato, You Say
		Marta pyta	Martha Questions
	95	Wakacje Marty	Martha’s Holiday Surprise
		Jesteśmy bezsilni!	We’re Powerless!
	96	Tadek raportuje	T.D. Gives A Report
		Marta myje psa	Martha’s Canine Cleaners

Linki zewnętrzne

• Marta mówi w bazie Filmweb
• Marta Mówi – Martha Speaks Polish [online], Oficjalny kanał, YouTube [dostęp 2018-09-23] .