Martin Scorsese Presents: Masterpieces of Polish Cinema
Martin Scorsese Presents: Masterpieces of Polish Cinema – cykl pokazów arcydzieł polskiej kinematografii organizowanych w 2014 roku w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie przez amerykańskiego reżysera Martina Scorsese. W języku polskim nazwa festiwalu brzmiała „Martin Scorsese prezentuje: arcydzieła polskiego kina”.
Geneza[edytuj | edytuj kod]
Powodem organizacji cyklu pokazów polskich filmów z cyklu Martin Scorsese Presents była jego fascynacja polskim kinem. Reżyser w czasie nadania mu tytułu honorowego doktoratu Łódzkiej Szkoły Filmowej przyznał, że duży wpływ na jego twórczość miała polska kinematografia[1][2]:
Nie umiem wytłumaczyć, jak wielki wpływ miało Wasze kino – panowie Wajda, Polański, Skolimowski, cała grupa tego czasu – na moją twórczość filmową. I ma do dziś, bo gdy robię film zazwyczaj łapię się na tym, że pokazuję aktorom czy operatorom właśnie polskie filmy z lat 50.
w oryginale:
I cannot explain how your cinema from Wajda, Polański, to Skolimowski, the whole lot - influenced my cinematic output. But it still does. At some point, I realized that when I wanted to make actors or cinematographers understand something. I show them Polish films from 50s
Bezpośrednią przyczyną, która zapoczątkowała ideę zorganizowania prezentacji polskich filmów w Ameryce Północnej było spotkanie z producentem Jędrzejem Sablińskim na początku grudnia 2011 roku w warszawskim hotelu Bristol[3]. Scorsese przebywał w Polsce w związku z przyznaniem mu doktoratu honoris causa łódzkiej filmówki. Na spotkaniu Sabliński zaprezentował reżyserowi postępy w cyfrowej rekonstrukcji polskich filmów oraz poinformował o powstaniu projektu „KinoRP”, dedykowanego rekonstrukcji cyfrowej polskiego kina. Amerykański reżyser zainteresował się projektem i zasugerował kontakt z Film Society of Lincoln Center (Towarzystwo Filmowe Centrum Lincolna), które zostało założone w 1969 roku w Nowym Jorku w celu popularyzacji sztuki filmowej w Ameryce. Polacy nawiązali z nią współpracę, która zaowocowała powstaniem projektu prezentacji przekroju polskiej kinematografii w Ameryce Północnej.
Festiwal[edytuj | edytuj kod]
Fascynacja polskim kinem oraz cyfrowe odrestaurowanie polskich filmów skłoniły Martina Scorsese do zapoczątkowania w Stanach Zjednoczonych cyklu pokazów arcydzieł polskiej kinematografii pt. „Martin Scorsese Presents: Masterpieces of Polish Cinema”[4], które sam wytypował jako najlepsze polskie produkcje. Prezentacja polskiej kinematografii zainicjowana została 5–7 lutego 2014 roku w Nowym Jorku w kompleksie budynków znajdujących się w Lincoln Center for the Performing Arts.
Zaplanowane tournée po Stanach Zjednoczonych i Kanadzie obejmuje pokaz 21 polskich filmów po rekonstrukcji cyfrowej, które prezentowane będą w latach 2014–2015 w 30 miastach Ameryki Północnej[5]. Partnerem fundacji w retrospektywnej prezentacji polskich filmów jest amerykańska firma dystrybucyjna Milestone Films.
Wielka Brytania[edytuj | edytuj kod]
W 2015 roku Scorsese przeniósł pomysł prezentacji arcydzieł polskiej kinematografii na Wyspy Brytyjskie. W Wielkiej Brytanii przedstawiane są 24 cyfrowo zremasterowane klasyki polskiego kina, z których część nie była nigdy wyświetlana w tamtejszych kinach. Cykl, którego pomysłodawcą był Scorsese, rozpoczął się w kwietniu 2015 roku podczas Edinburgh International Film Festival i w kinie BFI Southbank w ramach organizowanego przez Instytut Kultury Polskiej festiwalu KINOTEKA Polish Film Festival[6]. Filmy były prezentowane brytyjskiej publiczności do grudnia 2015 roku. Pierwszym wyświetlonym filmem był obraz Krzysztofa Zanussiego Barwy ochronne (jeden z trzech filmów cyklu w reż. Zanussiego)[7]. Oprócz 21 filmów dostępnych dla amerykańskiej publiczności, w Wielkiej Brytanii prezentowane są trzy dodatkowe obrazy – Nóż w wodzie (reż. Roman Polański, 1962), Aktorzy prowincjonalni (reż. Agnieszka Holland, 1979), Walkower (reż. Jerzy Skolimowski, 1965)[8].
Filmy[edytuj | edytuj kod]
Filmy, które Scorsese wybrał do prezentacji polskiego kina w ramach Masterpieces of Polish Cinema[9][3].
| Stany Zjednoczone, Kanada, Wielka Brytania | ||
|---|---|---|
| Rok | Tytuł | Reżyser |
| 1957 | Eroica | Andrzej Munk |
| 1958 | Ostatni dzień lata | Tadeusz Konwicki |
| 1958 | Popiół i diament | Andrzej Wajda |
| 1959 | Pociąg | Jerzy Kawalerowicz |
| 1960 | Krzyżacy | Aleksander Ford |
| 1960 | Niewinni czarodzieje | Andrzej Wajda |
| 1961 | Matka Joanna od Aniołów | Jerzy Kawalerowicz |
| 1964 | Rękopis znaleziony w Saragossie | Wojciech Jerzy Has |
| 1965 | Salto | Tadeusz Konwicki |
| 1966 | Faraon | Jerzy Kawalerowicz |
| 1972 | Trzeba zabić tę miłość | Janusz Morgenstern |
| 1973 | Wesele | Andrzej Wajda |
| 1973 | Iluminacja | Krzysztof Zanussi |
| 1973 | Sanatorium pod Klepsydrą | Wojciech Jerzy Has |
| 1974 | Ziemia obiecana | Andrzej Wajda |
| 1976 | Barwy ochronne | Krzysztof Zanussi |
| 1980 | Constans | Krzysztof Zanussi |
| 1981 | Człowiek z żelaza | Andrzej Wajda |
| 1982 | Austeria | Jerzy Kawalerowicz |
| 1987 | Przypadek | Krzysztof Kieślowski |
| 1988 | Krótki film o zabijaniu | Krzysztof Kieślowski |
| Wielka Brytania (dodatkowo) | ||
| 1962 | Nóż w wodzie | Roman Polański |
| 1965 | Walkower | Jerzy Skolimowski |
| 1979 | Aktorzy prowincjonalni | Agnieszka Holland |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Scorsese zafascynowany polskim filmem. Pokaże Amerykanom arcydzieła naszej kinematografii. tvn24.pl, 1 listopada 2013. [dostęp 2014-02-26].
- ↑ a b c Varvounis 2016 ↓.
- ↑ a b Polskie filmy Martina Scorsese. vice.com. [dostęp 2014-03-24].
- ↑ Martin Scorsese Presents: Masterpieces of Polish Cinema – oficjalna strona projektu w języku angielskim. mspresents.com. [dostęp 2014-02-26].
- ↑ Scorsese prezentuje arcydzieła polskiego kina w USA. rp.pl, 03-02-2014. [dostęp 2014-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-28)].
- ↑ [About] [online], kinoteka.org.uk [dostęp 2021-05-27].
- ↑ Season Introduction / Martin Scorsese Presents. mspresents.com. [dostęp 2015-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-18)]. (ang.).
- ↑ Films / Martin Scorsese Presents. mspresents.com. [dostęp 2015-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-17)]. (ang.).
- ↑ Martin Scorsese Presents: Masterpieces of Polish Cinema. mspresents.com. [dostęp 2015-10-05]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Miltiades Varvounis: Made in Poland: The Women and Men Who Changed the World, rozdział Roman Polański. Xlibris Corporation, 2016, s. 215. ISBN 978-1-5245-9664-4.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Martin Scorsese Presents: Masterpieces of Polish Cinema. Film at Lincoln Center. (ang.).
- Paweł Mączewski: Polskie filmy Martina Scorsese. Vice, 2014-02-05.