Mary Delany
Mary Delany (ur. 1700 w Coulston, zm. 15 kwietnia 1788[1] lub 1790[2]) – brytyjska pisarka i artystka.
Życie[edytuj | edytuj kod]
Jej dziadek był angielskim parem, a ojciec Bernard Granville – wojskowym[1][2]. Wychowywana pod kierunkiem ciotki, Lady Stanley[2], która przygotowywała ją do kariery na dworze[1]. Jednak w wieku 17 lat została wydana za mąż za Aleksandra Pendarvesa, starszego od niej o ok. 50 lat[2] kornwalijskiego członka Izby Gmin[1]. Małżeństwo nie było udane, więc w wieku 21 lat Mary udała się do Londynu, aby wieść życie dworskie[1]. Po siedmiu latach od ślubu Pendraves zmarł[2].
W 1743 roku, pomimo sprzeciwów rodziny, wyszła za anglikańskiego duchownego, Patricka Delany. W 1744 roku został on mianowany dziekanem Down[1]. Przez kolejne lata para podróżowała pomiędzy Irlandią a Anglią. Wtedy Mary zaczęła pisać liczne listy do swojej siostry Anny Dewes. Listy te stały się w przyszłości częścią jej wydanej twórczości epistolograficznej[2].
W 1768 r., po śmierci męża, Mary Delany pomieszkiwała częściowo w Bulstrode, w domu księżnej Portland. Tam poznała m.in. sir Josepha Banksa, którego kolekcja botaniczna zainspirowała ją do stworzenia przez nią kolaży kwiatowych. Sztukę tę uprawiała aż do 1781 r., kiedy to z powodu pogarszającego się wzroku musiała ją porzucić[1].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Mary Delany była znana zarówno ze swojej twórczości plastycznej jak i literackiej.
W 1821 wydano niektóre listy Mary Delany napisane do Francis Hamilton, a w latach 1861-1862 opublikowano listy Mary Delany pisane do siostry. Wydano je w 6 tomach. Listy Delany zawierały wiele ciekawych obserwacji z życia dworu, króla i królowej oraz społeczeństwa Anglii i Irlandii tamtych czasów. Wzbogacone są też wiedzą o sztukach pięknych i botanice[2].
Delany stworzyła też 985 kolaży kwiatowych[2]. Kolaże te przedstawiały kwiaty naturalnej wielkości. Wykonywała je z małych kawałków papieru, które następnie naklejała na papier pokryty czarnym tuszem. Były bardzo szczegółowe i dobrze oddawały wygląd roślin[3]. Kolaże przygotowywane były z bardzo wielu małych elementów; jedną roślinę mogło utworzyć nawet kilkaset elementów w wielu warstwach. Do każdego z nich dołączone były etykiety z nazwą zwyczajową i naukową rośliny, a z tyłu każdej pracy umieszczała informację o dacie stworzenia kolażu i osobie, która podarowała okaz. Kolaże zostały zebrane w 10 tomów, które w 1867 r. wydała krewna Mary Delany, Augusta Hall[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Mary Delany Fact Sheet [online], British Museum [dostęp 2017-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-07].
- ↑ a b c d e f g h Book Builders LLC, Encyclopedia of British Writers, 16th, 17th, and 18th Centuries, Infobase Publishing, 14 maja 2014, s. 81, ISBN 978-1-4381-0869-8 [dostęp 2017-03-11] (ang.).
- ↑ Whitney Chadwick, Kobiety, sztuka i społeczeństwo, Poznań 2015, s. 159, ISBN 978-83-7818-552-9.