Maszynista (kolej)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Maszynista

Maszynista pojazdu trakcyjnego – osoba posiadająca odpowiednie kompetencje i uprawniona do prowadzenia pociągów[1], w tym lokomotyw, lokomotyw manewrowych, pociągów roboczych (budowlanych), kolejowych pojazdów specjalnych lub pociągów przeznaczonych do kolejowego przewozu pasażerów lub towarów[2]. Kobietę sprawującą tę funkcję można określać słowem maszynistka[3].

Maszynista pracuje w kabinie sterowniczej lokomotywy lub zespołu trakcyjnego, ewentualnie na specjalnym stanowisku w wagonie sterowniczym, skąd jest w stanie prowadzić pociąg.

Podczas pełnienia służby maszynista powinien nosić przydzielone mu przepisowe umundurowanie oraz starać się o czysty i schludny wygląd.

Palacz w czasie pracy lokomotywie parowej Ty-2

Do dodatkowych obowiązków maszynisty należy w określonych sytuacjach m.in. sprzęganie i rozprzęganie wagonów, usuwanie drobnych usterek pojazdów trakcyjnych, dawanie odpowiednich sygnałów przy użyciu znajdujących się na pojeździe trakcyjnym urządzeń, a także szkolenie praktyczne podległych pracowników.

Maszynista pracujący w lokomotywie elektrycznej lub spalinowej w określonych sytuacjach ma przydzielanego do pomocy dodatkowego pracownika, tzn. pomocnika maszynisty; zaś maszynista parowozu dodatkowo oprócz pomocnika maszynisty palacza.

Z medycznego punktu widzenia praca na stanowisku maszynisty pojazdów trakcyjnych jest odpowiedzialna, nerwowa, wymagająca stałej sprawności psychofizycznej pracownika. Maszyniści zatrudnieni na PKP pracują w systemie pracy turnusowej, prowadząc nieregularny tryb życia i odżywiania. Praca maszynisty odbywa się w warunkach narażenia na długotrwałe działanie ciepła lub zimna oraz działanie czynników uciążliwych dla zdrowia, jak hałas (w granicach normy), wstrząsy, spaliny oleju napędowego, działanie pola elektromagnetycznego. Występuje również możliwość nagłego doznania urazu mechanicznego lub termicznego. Praca na stanowisku maszynisty (zarówno pojazdów trakcji spalinowej, jak i elektrycznej) zaliczona jest do prac szczególnie uciążliwych i niebezpiecznych.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. DECYZJA KOMISJI z dnia 1 lutego 2008 r. dotycząca specyfikacji technicznej interoperacyjności podsystemu „Ruch kolejowy” transeuropejskiego systemu kolei dużych prędkości, o której mowa w art. 6 ust. 1 dyrektywy Rady 96/48/WE, i uchylająca decyzję Komisji 2002/734/WE z dnia 30 maja 2002 r. (2008/231/WE). Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, s. 129.
  2. Wspólne stanowisko (WE) nr 21/2006 z dnia 14 września 2006 r. przyjęte przez Radę, działającą zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, w celu przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przyznawania uprawnień maszynistom prowadzącym lokomotywy i pociągi w obrębie systemu kolejowego Wspólnoty. (CELEX: 52006AG0021).
  3. Hasło maszynistka w słowniku Doroszewskiego.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 stycznia 2021 r. w sprawie pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 101)