Maylandia
| Maylandia[1] | |||
| Meyer & Foerster, 1984 | |||
 Typowy przedstawiciel rodzaju – Maylandia greshakei | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
Maylandia | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Zasięg występowania | |||
 Jezioro Malawi | |||
Maylandia – rodzaj słodkowodnych, roślinożernych ryb okoniokształtnych z rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae), wyłoniony z rodzaju Pseudotropheus.
Głównymi cechami wyróżniającymi są: obecność charakterystycznych zębów w przedniej części zewnętrznego rzędu w szczęce i w żuchwie, odchylenie żuchwy oraz brak dwóch poziomych pasów wzdłuż boków ciała, co odróżnia je od ryb z pokrewnego rodzaju Melanochromis.
Przedstawiciele Maylandia są gatunkami endemicznymi – zamieszkują litoral piaszczysto skalny Jeziora Malawi (Niasa) w Afryce. Rodzaj obejmuje ponad 30 gatunków pyszczaków zaliczanych do grupy mbuna, a dokładniej do tzw. „kompleksu Pseudotropheus zebra”. Są to ryby niewielkich rozmiarów – długość ich ciała nie przekracza 20 cm. Intensywne ubarwienie oraz silnie zaznaczony u wielu gatunków dymorfizm płciowy przyczyniły się do tego, że stały się one przedmiotem handlu na potrzeby akwarystyki.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Nazwa Maylandia honoruje niemieckiego autora książek akwarystycznych Hansa J. Maylanda. Została zaproponowana w 1983[2] (opublikowana w 1984[3][4]) roku przez M.K. Meyera i W. Foerstera jako nazwa podrodzaju w obrębie rodzaju Pseudotropheus[4]. Za gatunek typowy tego podrodzaju autorzy przyjęli Pseudotropheus (Maylandia) greshakei.
W 1997 roku Stauffer i jego współpracownicy opisali naukowo rodzaj Metriaclima, uznając jednocześnie nazwę Maylandia za niespełniającą wymogów nazwy naukowej[5]. Ich stanowisko zostało zakwestionowane 2 lata później przez Condé i Géry’ego[6], którzy stwierdzili, że w oryginalnym opisie Maylandia zostały dostarczone wystarczające cechy wyróżniające, nazwę należy traktować jako poprawnie opisaną, a Metriaclima uznali za jej synonim. Podobne stanowisko zajął Ufermann w 2001[7]. Do sporu o poprawność nazwy rodzaju przyłączyli się inni autorzy, m.in. duński pisarz i ichtiolog Ad Konings i amerykański ichtiolog Michael K. Oliver. Największe bazy danych taksonomicznych o rybach (Catalog of Fishes[3] i FishBase[8]) posługują się nazwą Maylandia, a Metriaclima uznają za jej synonim, natomiast w literaturze spotykane są obydwie nazwy.
Klasyfikacja[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju Maylandia zaliczane są następujące gatunki[3]:
- Maylandia aurora (Burgess, 1976)
- Maylandia barlowi (McKaye & Stauffer, 1986)
- Maylandia benetos (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
- Maylandia callainos (Stauffer & Hert, 1992)
- Maylandia chrysomallos (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
- Maylandia cyneusmarginata (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
- Maylandia emmiltos (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
- Maylandia estherae (Konings, 1995)
- Maylandia fainzilberi (Staeck, 1976)
- Maylandia flavicauda (Li, Konings & Stauffer, 2016)
- Maylandia flavifemina (Konings & Stauffer, 2006)
- Maylandia gallireyae (Miller, Konings & Stauffer, 2021)
- Maylandia glaucos (Ciccotto, Konings & Stauffer, 2011)
- Maylandia greshakei (Meyer & Förster, 1984)
- Maylandia hajomaylandi (Meyer & Schartl, 1984)
- Maylandia koningsi (Stauffer, 2018)
- Maylandia lanisticola (Burgess, 1976)
- Maylandia lombardoi (Burgess, 1977) – pyszczak lombardzki[9]
- Maylandia lundoensis (Stauffer, Black & Konings, 2013)
- Maylandia mbenjii (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
- Maylandia melissa (Stauffer & Konings, 2023)
- Maylandia midomo (Stauffer, Black & Konings, 2013)
- Maylandia mossambica (Ciccotto, Konings & Stauffer, 2011)
- Maylandia ngarae (Miller, Konings & Stauffer, 2021)
- Maylandia nigrodorsalis (Stauffer, Black & Konings, 2013)
- Maylandia nkhunguensis (Ciccotto, Konings & Stauffer, 2011)
- Maylandia pambazuko (Stauffer, Black & Konings, 2013)
- Maylandia phaeos (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
- Maylandia pulpican (Tawil, 2002)
- Maylandia pyrsonotos (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
- Maylandia sciasma (Ciccotto, Konings & Stauffer, 2011)
- Maylandia tarakiki (Stauffer, Black & Konings, 2013)
- Maylandia usisyae (Li, Konings & Stauffer, 2016)
- Maylandia xanstomachus (Stauffer & Boltz, 1989)
- Maylandia xanthos (Ciccotto, Konings & Stauffer, 2011)
- Maylandia zebra (Boulenger, 1899) – pyszczak zebra[potrzebny przypis]
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Maylandia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ M. K. Meyer, W. Foerster. Un nouveau Pseudotropheus du lac Malawi avec des remarques sur le complexe Pseudotropheus-Melanochromis (Pisces, Perciformes, Cichlidae). „Revue française d'Aquariologie Herpétologie”. 10 (1983) (4), s. 107–112, 1984. (fr.).
- ↑ a b c Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard Van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 6 września 2023 [dostęp 2023-09-14] (ang.).
- ↑ a b Pseudotropheus (Maylandia) Meyer & Foerster 1984. ZooBank. [dostęp 2012-05-02]. (ang.).
- ↑ Stauffer et al. A revision of the blue-black Pseudotropheus zebra (Teleostei: Cichlidae) complex from Lake Malawi, Africa, with a description of new genus and ten new species. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 148, s. 189–230, 1997. (ang.).
- ↑ B. Condé, J. Géry. Maylandia Meyer et Foerster, 1984, un nom générique disponible (Teleostei, Perciformes, Cichlidae). „Revue française d'Aquariologie Herpétologie”. 26 (1–2), s. 21–22, 1999. (fr.).
- ↑ A. Ufermann. Maylandia Meyer & Foerster, 1984 versus Metriaclima Stauffer Jr., Kellog & McKay, 1997. „L'an Cichlidé”. 1, s. 58–64, 2001.
- ↑ Scientific Names where Genus Equals Maylandia. FishBase.org. [dostęp 2012-05-02]. (ang.).
- ↑ Ad Konings: Back to Nature. Przewodnik po Świecie Pielęgnic z Malawi. Piaseczno: TIGRA System Polska Sp. z o.o., 2003, s. 152–153. ISBN 83-89279-05-3 (z artykułu gatunku)