Mazon Creek
41°19′13″N 88°20′39″W/41,320278 -88,344167| Państwo | |
|---|---|
| Stan | |
Położenie na mapie Illinois  | |
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych  | |
| 41°19′13″N 88°20′39″W/41,320278 -88,344167
| |
Mazon Creek – stanowisko paleontologiczne typu Konservat-Lagerstätten, położone w północno-wschodniej części stanu Illinois (USA) nad rzeką Mazon (w okolicy Chicago). Występują tutaj skamieniałości karbońskie (środkowy pensylwan; odpowiednik westfalu D), zachowane w konkrecjach sferosyderytowych, sprzed około 308 mln lat. Sferosyderyty spotykane są w obrębie mułowców i piaskowców formacji Francis Creek, powstałych w obszarze delty rzecznej w środowiskach brakicznych i morskich. Skamieniałości reprezentowane są przez około 720 taksonów (około 400 – flory i 320 – fauny) i zachowane najczęściej w postaci odcisków także części miękkich.
W Mazon Creek wyróżniono trzy zespoły paleośrodowiskowe:
- zespół bagniska węglotwórczego, złożony głównie z roślin telomowych (paprocie – Pecopteris, skrzypy – Calamites, Annularia, widłaki – Lepidodendron i ich szyszki zarodniowe Lepidostrobus, paprocie nasienne – Neuropteris, Alethopteris, kordaity) oraz fauny reprezentowanej przez owady bezskrzydłe (widłogonki, szczeciogonki) i uskrzydlone (głównie skrzydła owadów latających pierwotnych „Protorthoptera”, Palaeodictyoptera, Megasecoptera, jętek, czasem z zachowanymi wzorami zabarwienia oraz karaczany), wije (np. Myriacantherpestes, Arthropleura), mieczogony, pajęczaki (pająki – Pleophrynus, Arthrolycosa, biczykoodwłokowce, kosarze, kapturce, solfugi, skorpiony), pazurnice, płazy (np. Amphibamus, Aornerpeton) i gady (kaptorynidy – Cephalerpeton).
- zespół Braidwood, zawierający organizmy słodkowodne i brakiczne: małże słodkowodne, mieczogony (np. Euproops), muszloraczki, skorupiaki (np. krewetki, raki), Kręgowce reprezentują słodkowodne i brakiczne ryby (np. rekiny, promieniopłetwe – Elonichthys, trzonopłetwe – Rhabdoderma, dwudyszne – Conchopoma oraz ich zęby, łuski, jaja i koprolity) oraz płazy.
- Zespół Essex, składający się z organizmów morskich: krążkopławów (np. Essexella, Octomedusa), stułbiopławów, wstężnic, nicieni, niezmogowców (np. Priapulites), szczecioszczękich, wieloszczetów (np. Esconites, Fastuoscolex, Fossundecima, Rutellifrons), wielkoraków, skorupiaków (np. krewetki – Anthracaris, Belotelson), małżoraczków, liścionogów, wąsonogów, ślimaków, chitonów, małżów (np. Aviculopecten, Edmondia), głowonogów, ramienionogów, strzykw (Achistrum), liliowców, jelitodysznych (np. Mazoglossus) oraz bezszczękowców i ryb (rekiny – Bandringa, promieniopłetwe – Elonichthys, Pyritocephalus). Najbardziej znaną skamieniałością z tego zespołu jest Tullimonstrum gregarium o niepewnej pozycji filogenetycznej[1][2], zwany potocznie „Tully Monster”.
Wśród tych zespołów spotyka się również koprolity i skamieniałości śladowe.
W Polsce podobny zespół zachowany w sferosyderytach występuje w serii mułowcowej (karbon górny: westfal A) w Sosnowcu.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Victoria E. McCoy, Erin E. Saupe, James C. Lamsdell, Lidya G. Tarhan, Sean McMahon, Scott Lidgard, Paul Mayer, Christopher D. Whalen, Carmen Soriano, Lydia Finney, Stefan Vogt, Elizabeth G. Clark, Ross P. Anderson, Holger Petermann, Emma R. Locatelli i Derek E. G. Briggs. The ‘Tully monster’ is a vertebrate. „Nature”. 532 (7600), s. 496–499, 2016. DOI: 10.1038/nature16992. (ang.).
- ↑ Lauren Sallan, Sam Giles, Robert S. Sansom, John T. Clarke, Zerina Johanson, Ivan J. Sansom i Philippe Janvier. The ‘Tully Monster’ is not a vertebrate: characters, convergence and taphonomy in Palaeozoic problematic animals. „Palaeontology”, 2017. DOI: 10.1111/pala.12282. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- http://www.museum.state.il.us/exhibits/mazon_creek/
- http://www.ucmp.berkeley.edu/carboniferous/mazon.html
- Mazon Creek, Illinois. yale.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-17)].
- http://www.statefossils.com/il/il.html
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ch.W. Shabica i A.A. Hay (red.): Richardson's Guide to the Fossil Fauna od Mazon Creek, 308 pp., Northeastern Illinois University, Chicago, 1997.