Medal Wojskowy (Francja)

Medal Wojskowy
Médaille Militaire

Awers i rewers
Baretka
Ustanowiono	22 stycznia 1852
Powyżej	Order Wyzwolenia
Poniżej	Order Zasługi

Medal Wojskowy (fr. Médaille Militaire) – francuski medal wojskowy, trzecie w kolejności starszeństwa spośród wszystkich odznaczeń państwowych.

Historia

Medal Wojskowy został ustanowiony 22 stycznia 1852 przez Ludwika Napoleona III Bonaparte dla wyróżnienia szeregowych i podoficerów, którzy odznaczyli się w walce aktami odwagi. Przyznawany był także za odniesienie ran. Było to pierwsze francuskie odznaczenie za zasługi przyznawane dla wojskowych poniżej stopni oficerskich. Medal przyznawany był także generałom i marszałkom, odznaczonym uprzednio Krzyżem Wielkim Legii Honorowej, za bezpośrednie dowodzenie w walce, a od I wojny światowej także za szczególne zasługi dla operacji wojskowych (m.in. otrzymali go Ferdinand Foch i Joseph Joffre). Aktualny statut Medalu Wojskowego pochodzi z 1962.

Medal mogły otrzymywać także miejscowości i sztandary jednostek, lecz były to rzadkie przypadki (ostatnio, w 1983 sztandar 3. kompanii 1. Pułku Strzelców Spadochronowych za działania w Bejrucie). Sporadycznie też medal nadawano osobom nie wojskowym oraz cudzoziemcom, m.in. otrzymali go John Pershing, Józef Piłsudski i Winston Churchill.

Było to pierwsze odznaczenie kraju sojuszniczego nadany polskim żołnierzom na Zachodzie w czasie II wojny światowej za pomoc przy ratowaniu rozbitków z krążownika minowego Pluton. Otrzymało go dwóch matów i marynarz okrętu ORP Iskra.

Pierwsze 48 medali zostało wręczonych 21 marca 1852. Medal Wojskowy nadano ponad 1 milionowi osób (2002), w tym ok. 230 000 podczas I wojny światowej.

Opis oznaki

Oznaka medalu początkowo nawiązywała do symboliki imperialnej: na awersie znajdował się profil Ludwika Napoleona Bonaparte otoczony jego imieniem ("Louis-Napoleon"), a medalion był zawieszony na wstążce na zawieszce o formie cesarskiego orła, trzymającego dwie błyskawice. Następnie, odznaka ulegała zmianom, zachowując jednak generalnie tę samą formę. Po przegranej wojnie z Prusami, od 8 listopada 1870 znikła symbolika imperialna, zastąpiona przez republikańską, a pod portretem na awersie pojawiła się data "1870", zastąpiona przez gwiazdkę w 1951 roku.

Obecnie, medal jest w formie srebrnego pozłacanego medalionu z głową kobiety symbolizującą Republikę Francuską, otoczonego niebieskim emaliowanym kręgiem, na którym znajduje się napis: RÉPUBLIQUE FRANÇAISE. Naokoło medalionu jest srebrny wieniec laurowy. Na rewersie, na złotym medalionie znajduje się napis: VALEUR / ET / DISCIPLINE ("Męstwo i dyscyplina"). Medalion jest zawieszony na żółtej wstążce z zielonymi brzegami, za pośrednictwem przywieszki łączącej symbolikę różnych broni (zbroja, lufy armat, rapier, kotwica).

Zobacz też

• Legia Honorowa
• Krzyż Wojenny (Croix de Guerre)

Bibliografia

• Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa-Kraków: Główna Księgarnia Wojskowa, Drukarnia Narodowa, 1939, s. 328.
• Paul Hieronymussen, Orders, Medals and Decorations of Britain and Europe in Colour, London 1978
• Jean-Louis Georgelin: Liste des décorations officielles françaises susceptibles d'être portées. 15 lipca 2010